In het uitgestrekte havengebied van Rotterdam, waar logistiek, industrie en infrastructuur elkaar ontmoeten, is een markant gebouw verschenen: Portlantis. Wat het uitzonderlijk maakt, is de vindingrijkheid die nodig was om een uitgesproken ruimtelijk en inhoudelijk verhaal vorm te geven in staal, sandwichpanelen en slimme verbindingen.
Wat lees je in dit artikel
- Ontwerpproces Portlantis begon bij tentoonstellingsinhoud, niet bij vorm.
- Vijf verdiepingen zijn thematisch verdraaid voor optimaal uitzicht per thema.
- Dragende vloeren en losstaande gevels zorgen voor flexibiliteit en circulariteit.
- Strakke sandwichgevels vereisten hoge precisie en slimme tolerantie-oplossingen.
- Windbelasting, luchtdichtheid en prefab trapconstructie stelden hoge eisen aan engineering
om komen en ontwikkelde eerst het inhoudelijke het van bij omhult. ervaringscentrum programma. kreeg gebouw alles proces ontwerpen dan weten van doorgaans juist industriegebied Kossmanndejong, ontwerper het bij begint dat architectenbureau de In Portlantis Rotterdam. eerst verliep vorm, over Pas daarna bezoekers Waar het deze het te een tentoonstelling, omgekeerd: opdracht de te tentoonstelling letterlijk MVRDV haven- gebouw. inhoud, ontwerp Portlantis de
waaronder uitwerking Die Het verantwoordelijk Portlantis verweven maar het engineer. en aannemer Voor MVRDV ontstond aan ontwerpproces technische verder. als de waren, Ontwerp vereiste deels uitwerking ook DO) werkwijze. gescheiden. Voorlopig ontwerp met van met HaskoningDHV hybride was (TO waarin technische een het ontwierp Definitief een Royal een Van werden de en hield doelstellingen. Ontwerp ongewone tot zorgvuldige Ven, ontwerpintenties, Hierdoor ook MVRDV betekende slechts tijdens ontwerp werkwijze (VO); en der niet het circulaire gegund voor en actief maar de overdracht supervisie uitvoering bureau nauw
gestapelde volumes https://www.bouwwereld.nl/bouwdelen/daken/de-roze-wolk-van-mvrdv/
Vijf
ondersteunen, van hoger, volumes verdieping. best Om De van van vertaling bezoeker dat tentoonstelling bestaat van en steeds Met richting blik inhoudelijke welk oriëntatie de het is die het past expositie bepaald behulp verhaal. op te verdieping naar verdraaid van de verdieping bij op het die drones verdieping. op eerste op – panorama volume uit de het elke de opent Het – specifieke de dat de elke waarbij ‘doosjes’ toekomst huisvest. de inhoud gebouw van een voert uitzicht bij elk thematische begint thematisch die een gelaagdheid haven. zich onderdeel verdieping werd pas vijf tentoonstelling gestapelde een directe Zo werd het past gebouw zodanig de
laag bovenste een hubs. de verdieping grond omliggende van automatisering, bevat is technologie. op gericht en werpt de haven. waaronder terwijl het De verdiepingen erachter duinlandschap, begane De ontvangstruimte nieuwe klimaatmaatregelen in de Hogere toekomstige op werking met eerste de ontwikkelingen, uitzicht het blik fysieke een systeem café zoomen op op en en logistieke van rol
Dronevluchten
leggen. vanuit op elke te specifieke MVRDV die opstijgen zichtlijnen en drones vast beoogde hoogte verdiepingshoogte de liet panorama’s om
zorgde dronevluchten het die werkelijk verdieping een een die meegenomen. Maar idee verhaal Royal uitzichten werk anders gebouw te in ons complexer, Matthijs om architect dat waren heb Hij is is in ruimtebeleving”, als wel het zijn elke orientatie. Het HaskoningDHV. en immers ik Boer projectleider legt het met voor het letterlijk kon de bouwkundig de ontwerp nooit was “Dankzij uit. engineer worden versterkt begrepen, op geworteld de unieke aan “Naar tentoonstellingsinhoud manier koppelen omgeving.” bij maakte had
op was uitgesloten; repetitie. resulteerde verdraaiingen de verdieping ongelijkmatig geometrische Dat uitgangspunten. leverde gelaagdheid verdraaide Die stevige dienden inhoudelijke zonder een per op. volumes bouwkundige thematische Prefab te puzzel in afgestemd worden
als draagstructuur primaire Vloeren
Van belangrijkste centraal is stalen vloeren per verdieping buitenring voor zijn de Raadgevende niveau structuur. ‘schotelconstructie’. van fungeren. verschillende de de de een Rossum van verdraaiingen Een van cirkels in een Portlantis op tussen als en Deze de posities loskoppelen concentrische rond en een Ingenieurs dragende kolommen, van het per en opgespannen constructieve de van structurele een een MVRDV binnenring gestapelde bewust uitgangspunten geplaatst ontstaat kolommen volledig gekozen Doordat gevels waarin draagstructuur primaire vloeren eindigen, opbouw atrium. hebben
De konden eigen uit. functie. hoofddraagstructuur. uit “Door afzonderlijk de deze vloeren opgebouwd flexibiliteit lichtere staalplaatbetonvloer op terras essentieel gebruiken essentieel afgestemd een en worden opzet een op stijfheid wat als kanaalplaat- we deze konden gebouw gevels de de los opgebouwd te verdieping was dragend stalen losmaakbaarheid het liggers de zijn erop, Boer worden voor circulariteitsambitie. invloed we principe fundering bij en losse heeft “Dat Dankzij verankering, de het of en verwijderd benodigde gevels behandeld, met te de Elk die vloeren aparte, dat terrassen staalconstructie uit demontage waarbij koppelen, als kunnen was de opbouwen”, voor overspanning, rotatie zodat modulair met is zonder werd componenten zochten.” en legt en per
simpel,” vloeren en gevel, lijnen op om de in Boer, “maar perfect van ook Alles blijven. de De orthogonaal kon de draagstructuur. de passen.” aan schuine het hoe volumes repetitief afstemming de klinkt elkaar op vraagt Bijzonder in zonder “Het verdieping recht het constructie sluiten gerealiseerd extreem moest waardoor zijn nauwkeurige verdraaiingen complexe is iedere 3D-model. op aldus
Gevelengineering
aan esthetisch kunnen volgens mm gebouw. 900 van de panelen van gevels het met containeroverslag achterliggende betekenisvol als Portlantis aan beeld de de details MVRDV aan Esthetisch panelen te een uitwerken. met monteren, HaskoningDHV van tegenover grote bekleed bovendien strak op zijn Dat Portlantis sluiten Royal zeecontainerachtige sandwichpanelen perfect die zilverkleurige sluit is. – die beeld breed technisch op ligt. het de keuze zowel de precisie Om moest De gevel
verdieping elke hoekdetail: breedte tolerantie-opvang ontwierp kunnen elke paneel HaskoningDHV voorlaatste het zichtbaar de de hoek Boer paneelmaten panelen breed) van afwijkingen Cruciaal beeld 902 was 27 afwijkingen. mm gecombineerd het over tot significante Elke op Royal hierin in meter zich werd dat een geïntegreerd. lang. mm) op maskeert. met gevelsysteem zogenaamde die is, (450 gevel van afdekkap bepalend waarin de esthetisch lengtes toleranties zulke een daarom paneel volgens Kleine is (tussen een opstapelen in 899 en
waren in hoeken een “MVRDV halve gevel heilig”, we wij oplossingen moesten ergens paneelmaat de Daar voor Dat dat slimme die hebben zegt leveranciers bedacht.” Boer. “Die hoek. betekende altijd met samen de wilde opvangen. op de afwijkingen
gevelbeeld https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/supergaaf/matthijs-boer-over-museum-kolumba-een-voorbeeld-van-ultieme-duurzaamheid/
Strak
maatwerk een strak met gevelbeeld eerder van werd de ruimte Boer. aannemer staalconstructie, een de het Er worden afwijkingen zijn die sandwichpanelen zijn nauwelijks systeem. en konden wilde Door de de van Boer. Ook Deze of Daardoor altijd zijn minerale aldus afgedekt en sandwichpanelen tot afwerkkappen na voor zijn achterliggende schuifbare De in ten locatie”, montage zelf geen om paneelplaatsing benodigd als van panelen op de slobgaten. we geplaatste gevelbeeld trots alle aluminium voorzien slimme in de ze afhankelijk uiteinden “De enkele worden vangen, later aan hulpconstructie”, extreem en opvulling, variabele zijwaarts robuust kozijnen voorzien te was opvallen. maatvoering. verzaagd je ingrepen te die kapdetails zijn de wol combineren, extreem staalkaders op.” Daar een één “Hiermee voorspelbaar konden bestellen we opvangen keer dwingt nog “Dat monteren. verstelbaar. van op stalen de zegt centimeters gerealiseerd. in opzichte
wat met of en bleven. geen circulair versneden panelen, gevels herbruikbaarheid de kozijnen halve volledige aan bijdraagt zonder gepositioneerd panelen rastermaten vrijwel zodat demontabel in openingen materiaalverlies. De corresponderen op zijn dus ook zorgvuldig zijn toegepast, die Er
uitdaging De trap als constructieve
opgave. De een een trap: rond spiraal lintstructuur de een zich elementen rode, ticket. is de Maar bouwtechnische wat het gebouw slingert. alle maakt die stalen externe en toegankelijk ontsluit voor gebouw verdiepingen zonder speels meest Portlantis Een de bezoekers van bijzondere het intensieve buitenzijde bleek als van aan trap oogt,
trap koudebruggen door moesten die verankering bevestigd. de verbonden met steunt nergens hoofdstaalconstructie trap blijven, vluchtroute. Elke met is hij en want voorkomen op staal. brandveiligheidsnormen afzonderlijk berekend de afschuif- de aan op wand is Daarbij fungeert zijn worden De en sandwichgevels; en tevens volledig console als meerdere gewaarborgd consoles lagen torsiekrachten, rechtstreeks
precisie onderdeel vereist vertelt integraal een Boer. Dat afstemming.” de is van en maar de volledig wel enorme plaatsing “Het was het nergens ontsluiting. raakt bij gebouw, “Hij een spannende ‘zweeft’”, dat trap
als om element”, De minimaliseren. de en kloppen.” bijstellen te keer even zo’n zwaar moet “Alles op niet modulaire hangt steunconstructie, bovenin kunt één met Boer. de geprefabriceerd, in trapdelen inclusief zegt “Je zijn antislipprofielen leuningen, montagetijd wind je wat locatie
Windveiligheid
3D-model gebruik kust – Vanwege gebaseerd op van van Dynamics omgeving. de op Computational (CFD): Royal onderworpen de risico’s en maakte en van complexe te aan het extreme gebouw Portlantis comfort ligging rand HaskoningDHV borgen, Fluid van windsimulatie digitale Nederland, gebouw een aan het direct Om – is het de de vrijwel windbelastingen.
ook “Zeezout, turbulentiepatronen in windkracht om vraagt en kaart. Op én winddruk, strakke hiervan Boer. alles worden andere windstromen, CFD-analyse in bouwen extreem”, brachten panelen, over hoger gevelvlakken de publiek. dat waarop van De of simulaties bepaald locatie bevestigingsmiddelen onder gaf zegt maar 7 afspraken en ook werd dat langs bij moet detaillering en werd om basis exacte De inzicht prachtig, is stormbelasting… drukverschillen “De afgesloten aangepast. buitentrap drukverschillen voor dakopstanden dakranden, gebruik.” de slim
en valwinden CFD open – werd van worden Portlantis en kunnen ontwerp. optreden, konden op comfort risico’s ondervangen de windschermen van omgeving – behulp een het direct duinlandschap analyses Ook deze vooraf Met In en heeft directe de wat in vluchtvoorzieningen impact positionering van de kanaalwerking gebaseerd. veiligheid. op deze
en akoestiek Luchtdichtheid
hoeveelheid kitnaden afwerking: weerbarstig. klopte het op eenvoudig en mee. bracht de voor en de papier werkelijkheid.” Portlantis Dat ontwerp”, bleek de succes gevels was zich enkele waarmaken. “Portlantis die uitdagingen tot niet concludeert het rond mede een en het afplakken, laat tussen de moet door uitvoering het luchtdichtheids- je moest overlappen.” gebouw aan niet Ook naden in allemaal, Boer. alleen voorbereid, de en het “Het juiste de in realiseren, afhangt naden “Juist strikte de zien uitvoering ontwerp van eisen. luchtdichtheid doorvoeren maar is van de het Op van plek ambitie akoestische vereiste detail met ophangpunten bleek voldoen circulair Hoewel te praktijk dat aandacht trappen. verschil de
ervaring ambitie als meer, het een aankunnen. gezien mooie bouwpartners Anders blijft én maar steeds renders.” de ziet om die technisch vraagt “We kunnen waardevolle die delen bij les. ook Boer het
Projectgegevens
Opdrachtgever: Havenbedrijf Rotterdam
MVRDV Architect:
Kossmanndejong Tentoonstellingsontwerp:
Engineering: HaskoningDHV Royal
der Van Ven Aannemer:
Leverancier Kingspan gevel:
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Premium abonnement
Voor 8,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!







