In de nieuwsbrief en het tijdschrift Bouwwereld (02 van 25 februari 2011) bekritiseert Nico Hendriks de natuursteengevel van het woongebouw ‘De Leeuw van Vlaanderen’, een getransformeerde portiek-etageflat langs de A-10 naar een ontwerp van Heren 5. Maar Hendriks heeft het mis, aldus Heren 5 architecten en Leebo geveltechniek.
“Hendriks heeft op de natuursteen gevel roestplekken waargenomen. In zijn Gevelanalyse met de titel ‘Gebouw Heren 5 roest en scheurt‘ suggereert hij dat dit wordt veroorzaakt door het roesten van de stalen ophangconstructie van de natuursteen platen, maar deze suggestie is onjuist.
De natuursteenplaten van de gevel zijn verlijmd met een Komo gecertificeerd systeem en voldoet derhalve volledig aan het Bouwbesluit. Een stalen ophangconstructie is in zijn geheel dan ook niet aanwezig. De roestplekken worden veroorzaakt door pyriet dat zich van nature in deze natuursteen (Anröchter Dolomiet) bevindt.”
Voorselectie
In de optiek van Heren 5 zijn ondanks de zorgvuldige voorselectie van de platen op aanwezigheid van pyriet er kennelijk een aantal platen met dieper gelegen concentraties geplaatst. In de onderhoud- en gebruiksvoorschriften, die zijn overhandigd bij de oplevering van de renovatieklus, is de bestrijding van de mogelijke verschijning van pyriet opgenomen.
Eventuele roestvorming kan door reiniging en verwijderen en vullen van de bron in de platen onderhouden worden. Desalniettemin stabiliseert de huidige situatie en wordt de roestvorming niet groter.
Verifiëren
Kritiek op gebouwen in de vorm van de bouwgebreken-rubriek van Nico Hendriks vinden wij goed, wij kunnen daar immers alleen maar van leren. Het had echter veel onnodig tumult -en het noodgedwongen schrijven van deze rectificatie- kunnen voorkomen als Hendriks contact met Heren 5 had gezocht om te verifiëren of zijn suggestie juist is.
“Het resultaat van zo’n hit-and-run-recensie is dat er onrust ontstaat bij de opdrachtgever omdat deze zich zorgen maakt over de kwaliteit van het gebouw. En frustratie bij de architect omdat zijn naam schade wordt aangedaan. Nico, wil je voortaan je kritiek beter funderen?”
Zeldzaam
Hans van Hall, extern adviseur van Centrum Natuursteen uit Utrecht, zegt dat wat zich manifesteert in de gevel van ‘De Leeuw van Vlaanderen’ niet vaak voorkomt. “Anröchter Dolomit kan insluitingen hebben van pyriet (ijzerverbinding). Buiten in contact met water gaat dat roesten. Het kunnen kleine ronde insluitingen zijn maar ook staafvormig.
Het is vooraf moeilijk te onderkennen, maar een goede leverancier weet het vaak wel als het er in zit. Zodra het zich openbaart aan de gevel moet je wel snel ingrijpen. Verwijderen van insluiting indien mogelijk en plek isoleren en reinigen met fosforzuur. Hoe langer het blijft zitten hoe kwalijker het wordt.”
