Amerikaanse wolkenkrabbers aan de Turfmarkt: dat beeld had architect Kollhoff bij het JuBi-ontwerp voor ogen. De bakstenen toren lijkt sterk op een eerder project aan de Potsdammer Platz in Berlijn. De gevelelementen met te openen ramen zijn echter – anders dan hun historiserend uiterlijk doet vermoeden – beslist innovatief.
Wat direct opvalt aan het project is de enorme repetitie van de gelijkvormige kozijnen en de gevelpenanten. In de torens zijn 4000 identieke ramen aangebracht die zijn uitgevoerd als Kastenfenster, een Duitse vinding om in hoogbouw toch de ramen te kunnen openen. Voor opdrachtgever Rijksgebouwdienst was het comfort van te openen ramen in alle kantoorruimten een belangrijke eis. Bovendien mag het aantal dagen per jaar dat de temperatuur in het gebouw de grens van 25 graden overschrijdt, hoger zijn als de ramen open kunnen. En dat was weer gunstig voor de installatiecapaciteit.
Het Kastenfenster lijkt op het principe van een tweedehuidfaçade. Niet als glazen huid over de volle hoogte van het gebouw zoals gebruikelijk bij dit principe, maar als een extra glasvlak dat vóór het eigenlijke kozijn wordt geplaatst. Een groot voordeel van deze wijze van detailleren is dat de gevel het gewenste historiserende uiterlijk kon krijgen.
Het binnenste deel van het kozijn heeft een normaal draaivalraam met isolatieglas met voor de ventilatie een valstand. Aan de buitenzijde is in het kozijn een extra enkele ruit geplaatst. Aan de onder- en bovenzijde bevindt zich een sleuf waardoor de tussenliggende spouw is geventileerd. Door deze oplossing kan het raam tot op grote hoogte toch open. In de spouw zijn zonwerende screens opgehangen.
Tekst: Josine Crone. fotografie: Rob Hoekstra
Het volledige artikel over de Haagse kantoortorens staat in Bouwwereld 7, die morgen verschijnt. Vraag hier een gratis proefnummer aan.
Zou het niet handig (èn verstandig) zijn wanneer er weer (ouderwets) één (hoofd-)constructeur op een project wordt gezet die de eindverantwoordelijkheid draagt. Uiteraard in opdracht van de “bouwheer” en zonder een uitgemolken contract!. Mijn ervaring is dat het huiswerk van “deelconstructeurs” niet altijd de volledige aandacht krijgt die het behoeft. Dan waait er wel eens een dakbedekking weg of komt er wat van een gevel omlaag.
@Ernst Kleebatt
Je zult het toch (hopelijk) met me eens zijn dat de kwaliteit van een stuk metselwerk niet alleen afhankelijk is van de architect. Uiteraard is het niet slim om materialen voor te schrijven die daar in de basis niet geschikt voor zijn, maar ik zie niet in waarom je geen metselwerk op die hoogte kunt toepassen
Waarom krijg ik een “unheimisch” gevoel nu ik dit verhaal lees?
Op de Potsdammerplatz heeft deze zelfde architect Kollhoff een soortgelijke toren gebouwd (althans, hij was de architect). Ruim 100 meter hoog, een prachtig uitzicht over Berlijn, maar dat terzijde. Maar enkele jaren nadat die toren is opgeleverd kwamen er stukken metselwerk naar beneden en bij een hoogte van zo’n 100 m gaan die stukken knap hard als ze beneden komen. Het hele gebouw heeft dan ook weer in de steigers gestaan om de gemetselde gevels te repareren/renoveren/restaureren* (doorhalen wat niet van toepassing is). Ik mag hopen dat meneer Kollhoff nu intussen weet hoe hij met metselwerk op deze hoogte moet omgaan.
Hoi cynisch dat dat de RGD hier om heen nu 600.000 m² kantoren leeg gaat zetten. Kan mooi woningbouw in en de zwarte Madonna? Oh ja die sneuvelde voor….. Laten we eens op lange termijn plannen en vooral geen nieuwe gebouwen toevoegen aan het Spui Forum.