Woningen (formeel woonfuncties) moeten volgens het Bouwbesluit 2003 voldoen aan eisen voor inbraakveiligheid. Het Bouwbesluit 2003 verwijst daarvoor naar NEN 5087 ‘Inbraakveiligheid van woningen – Bereikbaarheid van dak- en gevelelementen: deuren, ramen en kozijnen’, versie 1998 met het wijzigingsblad NEN 5087:1998/A1:2001. In dit normblad is geregeld welke gevelopeningen als bereikbaar voor de inbreker moeten worden beschouwd en dus moeten voldoen aan de inbraakveiligheidseisen die in het Bouwbesluit 2003 worden gesteld.
In september 2007 heeft het Nederlands Normalisatie-instituut een nieuwe versie van NEN 5087 uitgebracht. Dit nieuwe normblad maakt vooralsnog geen deel uit van het Bouwbesluit 2003, maar kan in private overeenkomsten wel van toepassing worden verklaard. Het hanteren van het nieuwe normblad betekent in de praktijk dat meer gevelelementen inbraakwerend moeten zijn. Het voldoen aan het nieuwe normblad leidt dus zonder meer tot het voldoen aan het vigerende Bouwbesluit 2003, behoudens de situatie van een woning met een bijgebouw. De in het normblad opgenomen oplossing leidt echter wel tot het door de wetgever beoogde effect (zie f).
Het balkon is een bereikbaar werkvlak als dat lager dan 3,5 meter boven het maaiveld is gelegen
De nieuwe norm anticipeert op aan- en uitbouwen van woningenDeze nieuwe versie van het normblad volgt op de wens de inbraakveiligheid van woningen beter te laten aansluiten op de gangbare ‘inbraakpraktijk’ van de gelegenheidsinbreker. Het doel is niet het verhogen van het theoretische veiligheidsniveau, maar het beter voorkomen van veelvoorkomende woninginbraken. De belangrijkste aanwijzingen voor de aanpassingen zijn rechtstreeks afkomstig uit de ervaringen die de afgelopen jaren zijn opgedaan bij de politie en in het kader van het Politiekeurmerk Veilig Wonen®.
Uit de praktijk blijkt dat dak- en gevelelementen die volgens de vorige versie van NEN 5087 als niet bereikbaar werden beschouwd, dat in sommige situaties toch zijn. In het normblad is een aantal veranderingen opgenomen waardoor een groot deel van de in de praktijk bereikbare dak- en gevelelementen ook zo wordt beschreven. De veranderingen betekenen samengevat dat nagenoeg alle dak- en gevelelementen op de begane grond en eerste verdieping volgens het normblad bereikbaar zijn.
Het normblad houdt rekening met het feit dat aan woningen vaak na de eigenlijke oplevering nog met en zonder vergunning aan- of uitbouwen worden toegevoegd. Daardoor worden na verloop van tijd meer gevelelementen bereikbaar in de zin van dit normblad, terwijl aan die extra gevelelementen geen inbraakwerendheidseisen meer kunnen worden gesteld. Daarom is de inhoud van het normblad zo aangepast dat reeds bij het ontwerpen meer elementen als voor de gelegenheidsinbreker bereikbaar worden verklaard.
De belangrijkste verschillen met de vorige versie van het normblad zijn:
a) Alle gevelelementen op de begane grond en de 1e etage zijn bereikbaar. Hiervoor geldt een maat van 5,5 meter boven het aansluitende terrein.
b) Het werkvlak is in staat 50 kilo te dragen en heeft als maten minimaal 0,4 m x 0,40 m (was 0,6 m x 0,6 m) en een maximale hellingshoek van 50° (was 30° ).
c) De maat van het inbraakvlak – het bereikbare dak- of gevelvlak waarin een dak- of gevelelement zich bevindt – is nu 2,4 m breed (0,4 m, zijnde de breedte van het werkvlak, met aan beide zijden 1 m; was voorheen in totaal 1,8 m) en maximaal 2,4 m hoog.
d) Nieuw is de mogelijkheid van het doorklimmen zonder hulpmiddel vanaf een eerder bereikt vlak, waarbij de maat gesteld is op 2,4 m. De maat voor afspringen is gesteld op 3,5 m. De maat voor de eerste opklimming met hulp of een hulpmiddel is 3,5 m gebleven.
e) Nieuw is de aandacht voor de andere kant van het dak. Kan men op een dak klimmen (zie d)) en heeft dit dak een hellinghoek van ten hoogste 50°, dan kan men over de nok klimmen en wordt het dak aan de andere zijde van de nok ook bereikbaar.
f) De eis om een tussendeur, bijvoorbeeld tussen garage/berging en woning, te beveiligen is vervangen door de eis de toegang tot de garage/berging in de buitenschil te beveiligen. Is er sprake van een garage met een tussendeur naar de woning, dan dient de garagedeur als bereikbaar beschouwd te worden en inbraakwerend te zijn. Dit geldt niet als de woning een ondergeschikt onderdeel is van een groot gebouw. Dan geldt de eis voor de binnendeur.
g) Is bij een flatgebouw de afstand van de galerijvloer op de bovenste etage en de dakrand maximaal 3,5 m, dan is het dak bereikbaar. Is het mogelijk zich aan de andere zijde van het dak op een balkon te laten zakken (afspringen, zie d), dan zijn de gevelelementen grenzend aan dat balkon ook bereikbaar.
Kort gezegd geldt volgens het nieuwe normblad, dat alle gevelelementen die zich binnen een hoogte van 5,5 m boven het maaiveld bevinden bereikbaar zijn en dat daarnaast ook díe gevelelementen bereikbaar zijn, die geheel of gedeeltelijk binnen een inbraakvlak vallen bóven het niveau van 5,5 m. Het is de bedoeling dat ramen, deuren, kozijnen en daarmee vergelijkbare gevelelementen die aldus bereikbaar zijn, inbraakwerend zijn.
Tekst: dr. ir. N.P.M. Scholten, expert Stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw, ir. A. Mewe, NEN-Bouw, en ir. H.J.M.G. Steeghs, NEN-Bouw
Foto’s: Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid
