Ronduit spectaculair is het Sluishuis, een blinkend gevaarte met twee flink uitkragende vleugels, dat de cover van deze Bouwwereld siert. Alsof er een cruiseschip is aangemeerd op het Buiten-IJ. Alsof er plots een ‘monoliet’ uit de ruimte is neergedaald.
Tenminste, bij het woord ‘monoliet’ moet ik meteen denken aan 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick. In deze film uit 1968 daalt een zwarte, rechthoekige monoliet neer op aarde om de mensaap de ‘vonk’ van menselijke intelligentie te geven. Maar eigenlijk betekent ‘monoliet’ het volgende: een rots die als één geheel uitsteekt boven of afsteekt tegen zijn omgeving.

Dat is een eigenschap die sommige gebouwen ook lijken te hebben, zo blijkt uit deze Bouwwereld. Naast het Sluishuis, geldt dat ook voor het ziekenhuis Amsterdam UMC (locatie AMC) waar een nieuw entreegebouw is gerealiseerd, en voor een van de bunkerboerderijen in de omgeving van Arnhem.

Nog een woord dat intrigeert: ‘bunkerboerderijen’. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de nazi’s deze bouwwerken neergezet: vanbuiten boerderij, vanbinnen bunker. Vanuit de lucht moesten ze de schijn wekken van een oer-Hollands dorp. Architect Marije Weijers besloot één ervan als het ware binnenstebuiten te keren om zo de oorspronkelijke verborgen functie zichtbaar te maken. Het resultaat is ‘een haast monoliet ogend gebouwvolume’, waardoor de bunkerboerderij nu eerder bunker lijkt te zijn, dan boerderij.

In zekere zin is het omgekeerde getracht bij de realisering van het entreegebouw voor het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Met zijn zachte ronde vormen contrasteert het paviljoen namelijk met de strakke betonnen ‘monoliet’ van het bestaande ziekenhuis.

Een andere fraaie bebouwing in dit nummer is De Zilvervloot in Dordrecht. Dit woonwinkelcomplex bestaat uit negen verschillende gebouwen, waarin een veelheid aan materialen, kleuren en vormen is toegepast. Je zou kunnen stellen: het tegenovergestelde van een ‘monoliet’.
Monoliet of niet: bij de realisering van al deze gebouwen kwamen een hoop bouwtechnische uitdagingen kijken, waarover we je in deze Bouwwereld met veel plezier inlichten.
Wouter de Vries / hoofdredacteur
[email protected]