De nieuwe bibliotheek op het Vredehofplein in Spijkenisse wordt een prominente eyecatcher, terwijl het ook een toonbeeld van vernuftig geïntegreerde duurzame technieken wordt. Het gebouw is ontworpen door MVRDV, terwijl Arcadis tekende voor de duurzame installaties.
MVRDV liet zich voor de vorm van het gebouw inspireren door de schuren in de nabijgelegen oude dorpskern van Spijkenisse. Houten spanten met glas vormen als het ware een stolp over een berg boeken. Alle functies van kantoren, auditorium en dergelijke zijn gestapeld in een piramide-achtige inbouw. De terrassen van de piramide worden omgeven door stellingen met boeken, die tevens de wanden en de balustrades vormen.
Met een EPC van 0,7 voldoet de bibliotheek aan de hoogste eisen voor de energieprestatie, terwijl het al in 2003 werd ontworpen. De meerinvestering hiervoor is volgens Arcadis zeer gering. Dit terwijl de glazen schil wel vroeg om diverse maatregelen om het gebouw comfortabel te houden. En techniek is daarbij zo veel mogelijk uit het zicht gehouden.
Spouw zonwering
Duurzame energiebron is een warmtepomp met opslag van warmte en koude in de bodem. Dit systeem voedt de vloerverwarming en – koeling, die onder meer in de terrasvloeren is verwerkt. Automatisch gestuurde zonwering voorkomt ongewenste opwarming. Tussen zonwering en glas is een spouw gecreëerd, waarin schoorsteenwerking optreedt, zodat warmte bovenin de piramide kan worden afgevoerd. De ventilatie in het gebouw zelf wordt gestuurd door ramen op de juiste zijde te openen, waardoor natuurlijke trek in het gebouw ontstaat.
Uit de afgezogen lucht wordt warmte teruggewonnen. Daarnaast wordt de lucht nog gekoeld met adiabatische koeling, waarvoor gefilterd regenwater wordt gebruikt. Dit regenwater wordt opgeslagen in een bassin in de parkeerkelder en wordt ook gebruikt voor toiletspoeling, schoonmaak, bluswater en voor de planten in het gebouw. Die platen spelen eveneens een belangrijke rol in het klimaat. Ze bieden schaduw aan bezoekers en beeldschermgebruikers en hebben een gunstige invloed op de vochtigheid en temperatuur van de lucht.
Uit het zicht
De techniek voor gebouwklimaatbeheersing is in deze bibliotheek zoveel mogelijk uit het zicht gehouden. De roosters voor toevoer van verse lucht zijn speciaal weggewerkt onderin de boekenkasten. Kanaalwerk voor de ventilatie is ondergebracht in de vloeren.
In de binnenruimtes in de bibliotheek zoals de kantoren op de begane grond zijn faseomzettingmaterialen (pcm’s) verwerkt in de lamellen van de plafonds. Deze materialen zijn speciaal samengestelde zoutoplossingen die smelten en stollen op de thermische comfortgrens van de mens. Stijgt de temperatuur in de ruimtes tot boven de 24°C dan smelt het zout/water mengsel, maar daalt de temperatuur tot onder de 20°C dan gaat het mengsel weer stollen.
Tijdens het smelten neemt het mengsel een grote hoeveelheid warmte op, waardoor een ongewenste temperatuurstijging in de ruimte tijdelijk een halt wordt toegeroepen. ’s Nachts wordt de ruimtetemperatuur door ventilatie verlaagd totdat het faseomzetting-materiaal weer stolt, klaar voor de volgende dag.
De bouw wordt uitgevoerd door Vorm Bouw uit Papendrecht.
