Geluidshinder na de transformatie van bestaande gebouwen naar woningen is een onderschat risico. Er wordt dan ook doorgaans te weinig aandacht besteed aan geluidsisolatie. Hoewel de regelgeving geen zware eisen stelt, is het van groot belang om het ambitieniveau van de woonkwaliteit te behalen. Dit kan vervelende situaties met nieuwe bewoners voorkomen. Gelukkig zijn er ook in bestaande gebouwen diverse mogelijkheden om de geluidsisolatie te verbeteren.
De laatste jaren is het transformeren van bestaande gebouwen naar woningen steeds populairder geworden, onder andere door de grote leegstand van kantoorgebouwen en industriële panden en door de vraag naar betaalbare woningen. Sinds de inwerkingtreding van het Bouwbesluit 2012 zijn de eisen voor bouwakoestiek bij transformaties van utiliteitsgebouwen naar woningen behoorlijk versoepeld. Het doel van de overheid is om de grote leegstand van deze gebouwen terug te brengen door de regeldruk te verminderen. De vraag is echter wat de akoestische kwaliteit is of zou moeten zijn van een woning na transformatie? Worden bewoners van deze woningen voldoende beschermd?
veelal uit gaat In het van bij geldt rechtens (of van voor voor functiewijziging In bestaande de het gebouw voor bouw de verbouw het te toepassing. veranderingen Bouwbesluit eisen Bouwbesluit gelden. wordt veranderingen eisen onderdelen het voor dan minimaal (transformatie), verbouwen voorgeschreven. een Als verkregen functie niveau dat transformatie) nieuwe als deze naast voor een zijn de een men prestatieniveau herbestemming algemeen aanbrengen
niveau? Wat rechtens verkregen is
de voor de geldt gezien mag niveau verbouwing. prestatieniveau Praktisch nieuwbouw het na situatie voor Hierbij dan rechtens het niet als dat verkregen slechter verbouw bovengrens. in de zijn houdt
Geluidseisen Bouwbesluit in het transformatie bij
gelden het stappen zijn woningen geluideisen de bepalen een naar volgens Bouwbesluit transformatie belangrijk: Om welke te volgende voor
- huidige Wijzigen woonfunctie. een gebruiksfunctie gebouw naar
eerste eisen in Het woonfunctie. de voor worden dit betekent 2012 eisen dat bouwakoestiek bestaande toetsen aan in geen Bouwbesluit een de Voor bouw gebouw voor gesteld. instantie - (veranderd, voor het voorschriften of verbouwd vergroot) die verbouw. de vernieuwd die worden gelden van aan gedeelten gebouw Toetsen van
Sinds van voor niveau. 2012 wordt uitgegaan een in Voor Bouwbesluit 2003 transformaties geluid versoepeld. alleen zijn. Bouwbesluit wordt van van (zie prestatie-eis zijn bescherming 2012 rechtens aanzienlijk staan Bouwbesluit de tegen installaties overige de zoals voor eisen gesteld. 2012 1 verkregen tabel het de het In eisen 2003 akoestische ten Bouwbesluit het In hieronder) voorgeschreven opzichte deze en aspecten - (prestatie-eisen niveau Bepalen verkregen rechtens het van Bouwbesluit).
verleende werden die akoestische invulling tijde de van begrip als ten transformatie dus De gelden Formeel kwaliteit daarvan. laatst bouwvergunning mag van opzichte verkregen eisen de niveau’. bij niet ‘rechtens het ten een verminderen gesteld
Veel rechtens onduidelijkheid verkregen niveau over
een af 2012 onze verkregen is. verkregen van eisen enigszins dat het de gebouw altijd De gebouw. wat met is de uitgevoerd, Het onduidelijkheid veel voordat van rechtens Dit zijn. niveau, praktischer destijds om mening wel het naar precies de maakt is een Handboek alles kwaliteitsniveau heerst achterhalen Bouwbesluit te rechtens te geldende wijkt in om het feitelijk echter over uitleg. onderdeel niet omdat uitleg gaan Er de dat stuk niveau aanwezig het van formele het verbouwing beschrijft wordt in praktijk
niveau verkregen rechtens Bovengrens
om (ver)bouwen. bewijslast is het daarmee de die met niveau het verantwoordelijkheid rechtens de feitelijke voornemens nieuwbouwniveau. voor tot afstemming Het van het het degene gaan bovengrens: verkregen markt. De gewenste kwaliteitsniveau van eventuele een ligt kent toegestaan 2012 nieuwbouwniveau. Het eindgebruiker bij kwaliteit van niveau hogere volgens terug een te te hoogte De ook de de rechtens is brengen is verkregen het Bouwbesluit
lagere krijgt Akoestiek vaak prioriteit
Bijvoorbeeld het onwenselijk in graag en daglichttoetreding realiseren of kwaliteit aspecten energielabel, een het woningen een maken. Deze van de situatie. kwaliteit aan nieuwbouweisen goed het buitenruimte. ontstaat een gebied en kwaliteit bij van een de Als betaalbare voldoen vaak wordt van Daarnaast creëren lastig bouwakoestische vooral gebouw transformatie de monumentale woningen willen bewoners. met gezocht geluidsisolatie woongebouwen tussen redenen. de wettelijke soms in vanwege gevolg voor voldoende van van onduidelijke verbeterde Het bijvoorbeeld een kunnen praktische Ontwikkelaars voor prestatie-eisen ontbreken een lagere op budgettaire geluidsisolatie voldoende heeft prioriteit.
Aanpak akoestiek herbestemming verbetering
verschillende kunnen maar tot worden voorzieningen in veel is met de onze wat kunnen kaart kwaliteitsniveau. ontwikkelaar praktijk het algemene vast hiervoor overleg stellen bestaande en de rechtens dit worden worden is In geen niveau Geluidmetingen kan komen huidige bekeken we of aanpak te formuleren. Vervolgens benodigde (los situaties we in zijn gebracht. alleen zinvol, het welk kwaliteitsniveau wenselijk aanvullende om de het is en/of het of mening het te al altijd van verhogen beschouwd). gebruiker naar In en niveau gewenste formeel verkregen als tegen situatie de kan
geluidshinder Geluidsisolatie en
voor Prestatie-eisen vertaling praktijk is en geen van idee en niet geluidsisolatie-eisen dus comfort er het uit hieronder) Bouwbesluit-eisen een prestatie-eis vertalen gelijk uit Bouwbesluit dat zeggen de ontwikkelaars het uit te een Bouwbesluit worden de bewoners is geluidshinder. is is gehinderden. niet krijgen nieuwbouw. akoestische C.1 lezen III NEN voor gecombineerd 1070 2 in in de gemaakt prestatie-eis te aan met tabel zijn voor geluidweringsklasse de beleving. de te kans het 1070. geluidsisolatie in Deze op NEN tussen echter percentage In (zie wil en tabel dat Om eenvoudig geluidweringsklassen tabel de In
Stappenplan ambitieniveau akoestisch bepalen
Bij akoestisch bepalen het het van ambitieniveau het stappenplan: volgende hanteren wij
- eisen in behulp eerder Breng van kaart beschreven t/m de de 3. 1 met stappen
- behulp de Breng het gebouw kwaliteitsniveau met van het beschreven van 3. kaart in stap
- zijn bijvoorbeeld hogere ambitieniveau zijn appartementen kwetsbare zinvol het en Bepaal mensen ambitieniveau. de dat Het segment. toekomstige het doelgroep het de starterswoningen voor ook te in dan ambitieniveau voor anders betreft. van kan woningen verhogen kan Het de wanneer doelgroepen
- Bouwbesluit zoveel het nieuwbouweisen de mogelijk voor naar Streef woningen. uit
- goed laten. randvoorwaarden. samen Technisch vaak te de er lossen het het wensen mee verbeteren, het met akoestische met ‘pragmatische’ kunnen houdend monumentale begin in dit Zo is houden. om vanaf te kwaliteit oplossingen wanneer Bedenk andere rekening ontwerpteam op elementen we bijvoorbeeld kunnen om zicht rekening er zijn te
vloeren oplossingen geluidsisolatie Mogelijke
Om met de te voorzieningen woningscheidende bij voor de transformatie volgende kan verbeteren ‘standaard’ worden gehouden gebouwen vloeren: rekening bestaande geluidsisolatie in
- bovenzijde Bij constructeur houten de vloeren. betonnen worden van van van beton de met kan Bij vloer met bestaande aanvullend bijvoorbeeld massa toegevoegd, worden betonnen kan zwaluwstaartplaten. het in overleg door aanbrengen behulp aan vloeren aangebracht. een Verzwaren vloeren
- van bestaande extra houten verdiepingsvloeren met bovenzijde. Verstijven de aan constructieve beplating
- steenwol of opgebouwd dekvloer laag (dek)vloer uit van de geëlastificeerde op kunnen houten Ook verende zandcement/anhydriet. verende worden bijvoorbeeld van droge een of vloerelementen constructieve EPS opgelegde Toepassen een en van betonnen vloer, aangebracht. verend
- De vloer. vullen Het deels geluidsisolerende spouw van verend ophangen Aanbrengen vloer, tussen of vloer en kan van enigszins als minerale plafond constructieve geluidsisolerend plafond met de tussen onder het de wol. de ontkoppelen wanden. dus bevestigen plafond een
geluidisolatie met project advisering van van de Haag.
Mogelijke Den wanden voor de verbetering woningscheidende vloeren in oplossingen Wijnhavenkwartier Detail in geluidsisolatie
woning zijden het en Hiermee bij met geluidsisolatie kan minerale te verschillende zijn een De verbeterd wanden worden worden er gescheiden gipskartonplaat. wand woningscheidende en dan het als de zijn, en praktische behalen. een al met verkeersruimte. gemeenschappelijke lichte uit binnenwanden steenachtige met Voor volstaan kan woningscheidende vanwege buigslappe tussen die dan woningen de aan lichte Als gevulde met Nieuwe worden wanden dubbele voordelen twee tussen de metalstud-voorzetwand. worden beide toegepast geluidsisolatiewaarden uitgevoerd. kostentechnische profielen transformaties wanden binnen bestaan doorgaans hoge aanwezig dubbele gebouw wol nieuwbouwniveau
uitgebreide De in zijn bestaande bij stalen bestaande de in door situatie verricht om transformatie de geluidmetingen andere bij in In te bijvoorbeeld Meelfabriek constructie kaart onder de van de kolommen.
Kritische project geluidsoverdracht trillingmetingen brengen, bestaande situaties Leiden
op toegepast. geluidsoverdracht de kunnen vervalt Dilataties aan treedt bestaande een indirecte om geluidsisolatie wordt geluidsoverdracht, via Bij geluidsisolatie de standaard realiseren. in woningtoegangsdeur geluidsisolatie bij mogelijk eis woonkamer/keuken direct met vloeren het zijn geluidsisolatie in wanden overigens. binnenwanden op combinatie appartement relatief deze De met nieuwbouw betreedt. een in het woningscheidende waarbij of een kozijnen appartementen kozijn. gevel, de kierdichting het van totale alleen van het na Bij woningscheidende wordt naar gewenste nieuwbouw. de worden van wanden geval oftewel wordt 2012 belangrijk beïnvloed betere gevel een stijl een aangesloten de doorlopen, en beperkt. niet mogelijk de flankerende is zoveel – valdorpel dat de verkeersruimte dubbele te door volledig van – zonder een de verzwaringen voldoen men In de dan de de Bouwbesluit woningtoegangsdeur van te dan Met kleine dat situaties eisen en studentenwoningen kunnen hal is situatie voor deur. waar om in de noodzakelijk kritische Bijvoorbeeld woonkamer/keuken deur Een sterk
voor flanking horizontaal Risico (Foto: aspecten de projectontwikkeling)
Bepalende geluidsisolerende MidNed maatregelen via gevel doorlopende op gevelopeningen. bij
kunnen geluidsisolatie de keuze uitvoering maatregelen aan zijn: afhankelijk is geschikte van maatregelen in combinatie De de van die bepalend uiteindelijk meest de zijn praktijk aspecten geluidsisolerende de voor en hiervan. Voorbeelden de van gerealiseerde
- verdiepingshoogten De gebouw. het in
- aansluitingen gevelopeningen. trappen bestaande De of op
- constructieve elementen zichtbaar moeten (monumentale) De blijven. die van aanwezigheid
- Het gekozen installatieconcept.
Risico geluidshinder onderschat in praktijk de
zonder ontwikkelaars vervelende na kan akoestische ingrijpende kwaliteit het zeer nog realiseren de situatie ambitieniveau een voor verbeteringen altijd bewoners wat alleen van geluidmetingen verrichten dan is. om lastig de risico akoestische merken te een grote maatregelen. Wanneer geluidsisolatie de dan realisatie In dat wij onze noodzakelijk nieuwe te transformatie ontstaan. gerealiseerde vaak te de bijvoorbeeld kwaliteit niet van wel stellen in vast laag ervaren, Het adviespraktijk geluidklachten Achteraf kan beseffen. zijn om de is
Creëer realistisch verwachtingspatroon
uit om het in om over gekozen creëren. redenen bewoners andere wij adviseren vooraf om vanwege voor effectief nieuwe dan het originele zeer de te te ook nieuwbouwniveau, nieuwe dit wordt tijdens informeren redenen verwachtingspatroon lagere voor aan te ontwerpfase huidige laten geval geluidsisolatie. is er een het gekozen plafond hiermee en dat is te Bijvoorbeeld de leggen. het Als een bepaalde in lager ambitieniveau keuzes zwaarwegende zicht bewoners realistisch de Het van meer monumentale mooie
het ontwerpstadium Betrek adviseur tijdens akoestisch
een verkregen comfort adviseur onduidelijkheid het het ook van thermische zeer Bouwers dat zoals bouw aspecten, de Zo het al ambitieniveaus. de krijgen De verschil energieprestatie een betrokken, ten dat de te blijkt is gevel wordt voor de een strenge van Daarbij gebouw. het de in onze eis verlies het comfort comfort in is goede niveau helpt bij vroeg goed men stellen voor vooral rechtens akoestisch is. kunnen de ontwikkelaars aanzien geval. alleen is woning prestatie-eis) ervaring wanneer vaak een nieuwbouwniveau akoestisch niet niet van ondermijnen. dan en in – of technisch direct ook snel groot. regelgeving andere geen via van – niveau hoeft isolatie thermisch gebouwschil. wel naar kijkt Dit Het vaak bouwfysische Uit verminderd akoestisch gebouw. bij bestaande gevoel de thermisch men realiseerbaar een vaak tussen te groter het accepteert bestaand en akoestisch Dat het een ontwerpstadium (dus het nieuwbouw
brandveiligheid. ervaring ingenieursbureau bouwfysica, LBP|SIGHT stelt beschikbaar bouwakoestiek qua zijn regelmatig kennis en en Raadgevend
J. Tekstproductie Vugts, de (Jeroen) en en van I.A. ir. (Ingrid) beeld: Cruijs ir. LBP|SIGHT
Henk Heusinkveld Tekenwerk:
Reacties: [email protected] of [email protected]
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor slechts € 7,29 per maand sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!