De kassen van de Hortus Botanicus in Leiden waren toe aan een grondige opknapbeurt. Daarom werd in april vorig jaar gestart met de renovatiewerkzaamheden.
Historie
De oudste kas van de Universiteit Leiden stamt waarschijnlijk uit het begin van de achttiende eeuw. In 1870 werd de opvallende gietijzeren Victoriakas gebouwd. De kassen werden tot 1930 dag en nacht verwarmd door stokers. Er werden aparte kassen gebouwd voor orchideeën, varens, palmen, cactussen en bromelia’s. In 1937 werd gestart met de bouw van het huidige kassencomplex. Deze kassen werden tot 1965 met kolen verwarmd, daarna werd er stookolie gebruikt. In 1983 vond de laatste grote renovatie plaats.
Bijzondere gietijzeren kas
Om de karakteristieke en monumentale onderdelen van het kassencomplex goed in beeld te krijgen, voerde architektenburo Veldman/Rietbroek/Smit een bouwhistorisch onderzoek uit. Daaruit bleek dat vooral de gietijzeren Victoriakas een bijzondere monumentale waarde heeft. De metalen onderdelen van de kas zijn gedemonteerd, schoon gestraald, zinkgespoten en voorzien van tweecomponentenlak.
Kassen opgehoogd
Ook de gevels en constructies van de andere kassen bleken de moeite waard om behouden te blijven. Tijdens de renovatie wordt de historische gelaagdheid weer zichtbaar gemaakt. De eerste twee (niet-historische) kassen op het complex zijn opgehoogd naar dezelfde hoogte om dezelfde ruimte te creëren. Daarnaast is er een loopbrug voor bezoekers en een lesbalkon van 4,5 meter breed aangebracht.
Raamverdeling en originele tegels
Een van de onderdelen van de renovatie was het zoveel mogelijk gelijk trekken van de ruitbreedte in gevel en dak. Verder werden de betonnen vloer en diverse gemetselde muurtjes verwijderd zodat de originele rode tegels weer zichtbaar zijn.
Minder CO2-uitstoot
De kassen worden verwarmd tot 23 graden overdag en 18 graden ’s nachts. Helemaal CO2-neutraal konden ze niet gemaakt worden, maar met duurzame maatregelen is de CO2-uitstoot toch flink verminderd. Zo is er hoogrendement-isolatieglas gebruikt en er zijn energieschermen aan de binnenkant van de ramen opgehangen die de warmte binnenhouden. Platen onder de werktafels slaan warmte op en geven deze ’s nachts weer af. Er is extra isolatie aangebracht en verder zijn er een computergestuurd systeem om ramen te openen en te sluiten, een kleine warmtekrachtcentrale en nieuwe radiatoren geïnstalleerd. De planten worden vanaf nu bewaterd met singelwater.
Op 4 september zal koningin Maxima de vernieuwde kassen officieel openen.
Bron: Universiteit Leiden
