De gevel is het eerste visitekaartje van een gebouw. Die krijgt dus bijna altijd veel aandacht in het ontwerp. Dat leidt soms tot zeer bijzondere resultaten. Hieronder een overzicht van een aantal opvallende gevels die het afgelopen jaar in Nederland zijn gerealiseerd.
Bekijk de grotere foto’s in de fotoplayer onderaan het artikel
Voorzetgevel van cortenstaal
Om de nieuwbouw van de Sint-Michaëlschool in Harlingen in te passen in de historische omgeving, plaatste Grunstra Architecten schijngevels van cortenstaal voor het gebouw. De elementen zijn opgebouwd uit kokers en steunen alleen af tegen de dakrand van het schoolgebouw. De sparingen in de voorzetgevels volgen de achterliggende raampatronen. De hoogste gevel is ruim 11 meter. Bij een kantoorvilla in Hilversum verving Hooft Graafland architecten een bestaande toevoeging uit de jaren ’70 door nieuwbouw, in de vorm van een wit gepleisterde villa in de achtertuin. De verbinding tussen de twee gebouwen wordt gevormd door een glazen tussenbouw, waarin eveneens ortenstaal een belangrijke rol speelt. Meest opvallende is de voorzetgevel met een bomenmotief.
Beton met roestbruine vlekken
KCAP Architects&Planners heeft aan de oevers van het IJ in Amsterdam nieuwbouw verstrengeld met een bestaand pakhuis. De nieuwbouw heeft een robuuste uitstraling gekregen door de geprefabriceerde betonnen gevel in antracietkleur met roestbruine vlekken. Deze vlekken verwijzen naar de roestkleuren van de oude spoorrails en kades. Om een efficiënte productie mogelijk te maken, volgen de vlekken een repetitief systeem, maar dat is zo gedaan dat dit niet direct zichtbaar is. De vlekken zijn opgenomen in bekistingplaten, die als inlegmal zijn gebruikt. Op de mal zijn eerst de roestbruine betonvlekken van enige centimeters dikte aangebracht. De wapening is opgehangen in de mal, zodat afstandhouders geen verstoring van de vlekken veroorzaken.
Composiet pijlen in de gevel
De gevel voor het transportgebouw van de Jan Snel Group in Montfoort is uitgevoerd in een Escher-achtig ontwerp, bestaande uit gevelelementen in de vorm van een pijl. De bekleding bestaat uit glasvezelversterkt polyester en is geproduceerd door Holland Composites uit Lelystad. Dit bedrijf hoort eveneens tot de Jan Snel Group. De gevel is ontworpen door industrieel ontwerper Enserink Design. De pijlen – in twee kleuren grijs – zijn uitgesneden op de waterstraalsnijder. Op deze CNC-gestuurde machine kunnen panelen in elk gewenst formaat en elke contour worden uitgesneden, met een maximale afmeting van 8000 x 2000 mm. Dit type gevelbekleding – leverbaar in allerlei varianten wordt in de markt gezet onder de naam Raficlad.
Lateien met ornamenten
Jatopa in het Overtoomse Veld in Amsterdam is ontworpen door Köther Salman Koedijk Architecten. Ter invulling van de kunstopdracht, heeft Studio Job uit Antwerpen ornamenten ontworpen die tevens dienst doen als lateien. Vanwege het multiculturele karakter van de wijk heeft Studio Job gekozen voor een zo breed mogelijke thematiek in de afbeeldingen, zoals: flora en fauna, sport, ambachten, verzamelingen en gereedschappen. Elk blok heeft zijn eigen thema gekregen en samen vormen de blokken één groot beeldverhaal. Volgens opdrachtgever Far West is het ontwerp van de vijf woonblokken een ode aan de klassieke baksteenbouw met schitterende kunstzinnige lateien, maar is het in de uitwerking juist uiterst modern. De ornamenten zijn geproduceerd door SVK uit Sint-Niklaas (B).
Voile verbindt gebouwen
Op het terrein van het voormalig Energie bedrijf Haarlem staan een aantal gebouwen die behoren tot het industrieel erfgoed dat Haarlem rijk is. Op het terrein wordt echter ook nieuw gebouwd. Zo heeft ICT-specialist Chess inmiddels onderdak gevonden in een complex dat bestaat uit twee gebouwen, die door een atrium met een labyrint van loopbruggen, trappen en vides aan elkaar zijn gekoppeld. Het dubbelpand is ontworpen door MIII Architecten. De gevels refereren aan de negentiende-eeuwse industriegebouwen op Nieuwe Energie en bestaan deels uit glazen puien, beton en metselwerk. Het duale van de nieuwbouw is door MIII ten volle uitgewerkt. De opdeling en de harde scheiding appelleren aan deze tweedeling. De gevelindeling en de voorgehangen voile van metaalgaas laten het weer als één gebouw lezen.
Buitenruimte met hefdeur
VMX Architects ontwierp woningen langs een kade in IJburg. Architect Don Murhpy realiseerde zich bij zijn ontwerp dat hoogwaardige buitenruimtes belangrijke argumenten zijn om op IJburg te gaan wonen. Tegelijkertijd was hij bij zijn ontwerp gebonden aan strakke planvoorschriften, zoals het bouwen op de rooilijn. VMX Architects vond de oplossing in de toepassing van een glazen hefdeur. Daardoor was het mogelijk om langs de kade hoogwaardige buitenruimtes te realiseren, die in de winter dienst kunnen doen als serre. Door de begane grond iets hoger te leggen dan straatpeil wordt de privacy van de bewoners gewaarborgd. De hefdeuren bevatten ook een loopdeur, maar de officiële voordeur van de woningen is aan de andere gevel gelegen. De hefdeur is een handelsproduct, dat slechts op enkele punten is aangepast.
Kleurrijke gevel in het groen
In de Utrechtse wijk Kanaleneiland verrijst het complex Nieuw-Welgelegen. AGS Architekten&Planners entte het gevelontwerp op de unieke groene structuur in de omgeving. Dat is vormgegeven middels aluminium cassettepanelen in vier kleurschakeringen, die als lianen om het gebouw gedrappeerd zijn. Daarmee koos AGS tevens voor een gevel die het gebouw tot een eenheid maakt, terwijl het opgedeeld is in meerdere functies, waaronder een multifunctionele sporthal, een fitnessruimte en een onderwijsgebouw. Een deel van het dak is verlaagd uitgevoerd en heeft een leisurefunctie. De gevel is rondom dit dak doorgetrokken tot de volle hoogte, waarbij de verspringing in de dakrand doet denken aan kantelen. De gevel telt ruim 4000 panelen, waarvan circa 2500 verschillende.
