Het geheim van de geslaagde herontwikkeling van de Smederij zit in de hoog opgetilde loods op de glazen hoteltoren. Die zorgt voor een sterk baken op de NDSM-werf. Zo komt ook het industrieel erfgoed van de Smederij goed tot zijn recht, met nieuwe bedrijven en een restaurant.
Op het NDSM-terrein in Amsterdam heeft het voormalige loodsencomplex van de Smederij een interessante transformatie ondergaan. Het monumentwaardige complex bestond uit een grote hoofdloods van 36 bij 45 meter en vijf kleinere loodsen. Vanwege de kapvorm met de opgetilde lichtstraat worden dit de puntloodsen genoemd. Aanvankelijk was het plan van projectontwikkelaar Mediawharf Monumenten om de zes gebouwen als één geheel te transformeren tot een incubatorcentrum voor bedrijven en horeca met een hotelfunctie. Het ontwerp van GROUP A architecten was geïnspireerd op de door hen verbouwde CaballeroFabriek in Den Haag. Dus bedrijvenunits rondom een open hart met een gemeenschappelijke loungeruimte.
Fasering
Door de veranderende markt echter is het plan gefaseerd in drie bouwdelen uitgevoerd, waarbij achtereenvolgens de puntloodsen, het hotel en de hoofdloods zijn aangepakt. Een belangrijke consequentie hiervan was dat de afzonderlijke bouwdelen moesten worden voorzien van een eigen toegang en installaties en zelf voldoende constructieve stabiliteit moesten hebben. Dat bracht ten opzichte van het eerdere plan diverse bouwtechnische veranderingen met zich mee. De grootste uitdagingen in dit project waren volgens architect Adam Visser van GROUP A: de keuzes voor behoud of sloop van onderdelen, het inbouwen van een groot programma binnen beperkte contouren en de gevelbehandeling van de hoofdloods. De hoofdloods is een beschermd rijksmonument, de overige gebouwen zijn dit niet, maar maken wel deel uit van de beeldbepalende gevelwand. Met het Amsterdamse Bureau Monumentenzorg is dan ook intensief contact geweest over de aanpak. Het monumentale complex begint met deze verbouwing alweer aan zijn derde leven, na eerst dienst te hebben gedaan als werkplaats voor het smeden van grote delen van (super)tankers en passagiersschepen, en later als ruimte voor creatieve bedrijven.
Puntloodsen herbouwd
Het project is gestart met de herbouw van de vier puntloodsen, waarin de hoofdkantoren van Red Bull Nederland en Fronteer Strategy worden gevestigd. De loodsen verkeerden in een dermate slechte staat dat Mediawharf Monumenten besloot ze te laten slopen en opnieuw op te bouwen, waarbij de stalen dakspanten zijn hergebruikt. De vorm is teruggekomen, waardoor de industriële straatwand is hersteld. Door de karakteristieke hoge schuifdeuren op te knappen in de bekende blauwe kleur van de NDSM-werf, sluit het complex goed aan bij de omgeving.
Loods de lucht in voor hoteltoren
Daarna is de hoteltoren gebouwd. Deze is op de plaats gekomen van de laatste puntloods die tegen de hoofdloods stond. Door het dak zo’n 30 meter op te tillen, is een slanke toren ontstaan met ruimte voor 88 hotelkamers. Het hotel geeft een geweldig uitzicht over het IJ en de binnenstad van Amsterdam. De top heeft dezelfde vorm als de puntloodsen. Voor de bouw zijn lichte materialen gebruikt, zoals een stalen draagconstructie en op de achtste verdieping is een buitenhuid van roodbruin gepoedercoat aluminium strekmetaal aangebracht, die de glazen puien met te openen deuren visueel verbergt. Zo is een geabstraheerde versie van de oorspronkelijke bakstenen puntloods op hoogte nagebouwd.
Het hele artikel is te lezen in Bouwwereld 07/08-2014. Vraag hier een gratis proefexemplaar aan.
Foto: Digidaan, Amsterdam
Tekst: Josine Crone
