Het oudste pand van Amsterdam ligt aan de Warmoesstraat 90. Lange tijd werd gedacht dat het houten huis aan de Begijnhof het oudste huis van de stad was, maar uit recent onderzoek blijkt de woning aan de Warmoesstraat ongeveer 50 jaar ouder. Een bouwinspecteur ontdekte bij een inspectie in verband met een verbouwing details aan het pand die ouder leken dan gemiddeld. Het huis aan de Warmoesstraat werd in 1485 in gebruik genomen als woonhuis en is daarmee het enige bekende huis uit de vijftiende eeuw in Amsterdam.
Woning vertelt een verhaal
Boudewijn Oranje, bestuurder van stadsdeel Centrum, is enthousiast over de vondst: “Dit is precies het mooie van de monumentale binnenstad. Die vertelt in feite het verhaal van Amsterdam. Het behoud van monumentale panden is zo belangrijk omdat wij dan meer te weten komen over hoe de bewoners en de stad zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Dit soort vondsten zijn als het ware een tijdmachine.” Het pand staat nog niet op de monumentenlijst, maar dat moet als het aan Boudewijn Oranje ligt zo snel mogelijk veranderen. “De stedenbouw uit die tijd was zo knap. We kunnen er een hoop van leren dat dit soort panden al eeuwen meegaan, terwijl er in de afgelopen decennia winkelcentra zijn neergezet die na vijftig jaar alweer rijp zijn voor de sloop. Al met al een heel goed voorbeeld van duurzaam bouwen”.
Onderzoek naar leeftijd
Om de leeftijd van het huis vast te stellen, werden monsters uit het houtskelet genomen en opgestuurd naar een laboratorium in Berlijn. Het hout werd gedateerd op 1485. De voorgevel van het pand is veel jonger en stamt uit 1800. Het huis er achter houdt al bijna zeshonderd jaar stand – met houtskelet, balklagen en kapconstructie. De gotische profilering van de korbelen en de roosjes die erin gesneden laten zien hoe er in de late middeleeuwen werd gebouwd. Uit historische bronnen is bekend dat er in 1452 een grote stadsbrand woedde in Amsterdam. Ongeveer tweederde van de stad brandde toen af. De heropbouw van de stad duurde jaren en het huis aan de Warmoesstraat dateert uit deze periode van wederopbouw. Vlak na de grote brand werd het gebruik van steen verplicht. De woning aan de Warmoesstraat heeft dan ook stenen zijmuren.
Oudste straten van Amsterdam
De Warmoesstraat is één van de oudste straten van Amsterdam. Amsterdam is ontstaan langs de oude monding van de Amstel, het Damrak. De Warmoesstraat ligt op de dijk aan de oostkant van het Damrak. Al snel werd echter een strook in het Damrak aangeplempt en was de straat aan beide zijden bebouwd, waarbij degevels aan de Damrakzijde in het water staan. Bij de Dam stond de Waag van Amsterdam en de handel concentreerde zich rond het Damrak, dat de haven vormde. In de 16e eeuw was de Warmoesstraat de straat met de grootste huizen waar de rijkste burgers van Amsterdam woonden. Met de aanleg van de Herengracht en andere nieuwe grachten in de 17e eeuw verhuisden zij naar de grachtengordel en werd de Warmoesstraat de winkelstraat van Amsterdam. Veel handelsfirma’s vestigden zich daar.
