Binnenkort wordt de NTR 5076 ‘Installatiegeluid in woningen’ geïntroduceerd. Hierin worden installatie- en bouwtechnische maatregelen beschreven waarmee kan worden voldaan aan de eisen aan het geluid van woninginstallaties uit het Bouwbesluit 2012.
Twee belangrijke ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat de oude, in 1991 gepubliceerde, NPR 5072 t/m 5075 over installatiegeluid aan vervanging toe waren. Als eerste stelt het Bouwbesluit 2012 ook eisen aan installaties van de eigen woning. Daaraan liggen diverse redenen ten grondslag.
- Doordat ventilatiesystemen te veel lawaai maken en vaak niet goed zijn ingeregeld, worden ventilatiesystemen niet goed gebruikt, wat leidt tot een ongezond binnenmilieu. Dit is door vele onderzoeken bevestigd.
- Het GIW heeft in het verleden samen met ISSO het voortouw genomen door voor garantiewoningen al geluideisen aan eigen installaties te stellen vanwege de vele klachten over installaties.
- Nieuwe apparatuur op energiegebied zal verder worden ontwikkeld. Door een geluideis te stellen is de kans veel groter dat zij in de toekomst ook goed zullen/kunnen worden gebruikt.
Daarnaast zijn de NPR’s 5072-5075 grotendeels verouderd door de vele ontwikkelingen en nieuwe kennis op het gebied van installaties en bouwmethoden. Hieronder enkele voorbeelden die dit laten zien:
- Gemeenschappelijke ventilatiesystemen en verwarmingssystemen komen steeds minder voor.
- Er is meer kennis over de geluidsoverdracht bij schachten en standleidingen (Computerprogramma SoundSpotSIM Plus) en over het voorkomen van waterslag.
- De liftmachines staan niet meer in aparte machinekamers, maar worden in de liftschacht opgesteld.
- Nieuwe typen installaties voor verwarming en warm tapwater doen hun intrede, zoals warmtepompen. Deze ontwikkeling zal nog verder gaan, omdat de EPC-eis in stappen zal worden aangescherpt tot woningen in 2020 energieneutraal zijn.
- De woningscheidende constructies zijn aanmerkelijk verzwaard.
[fotoplayer]
Uitgangspunten
De nieuwe NTR 5076 is medio 2014 beschikbaar. Deze Nederlandse technische richtlijn is ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen ISSO, kennisinstituut op het gebied van installaties, en NEN, het Nederlands Normalisatie-instituut. LBP|SIGHT BV treedt op als rapporteur.
De NTR 5076 beschrijft maatregelen ter beperking van het geluid van ventilatiesystemen, installaties voor de toe- en afvoer van water en installaties voor de ruimteverwarming en de bereiding van warm tapwater. Uitgangspunt vormen de eisen uit het Bouwbesluit 2012 zoals die gelden sinds maart 2013. Deze eis luidt dat het karakteristieke installatiegeluid (LI;A;k) in een verblijfsruimte maximaal 30 dB mag zijn. De in de NTR gegeven oplossingen hebben een marge van 2 dB ten opzichte van de eis.
De gegeven oplossingen hebben zoveel mogelijk betrekking op akoestische eigenschappen van componenten/installaties en zijn daarmee niet productgebonden. Per installatie worden ook de factoren benoemd die invloed hebben op het geluid.
Ventilatie
Een belangrijk gedeelte van de NTR gaat over ventilatiesystemen, zowel met mechanische toevoer als met mechanische afvoer en mechanische toe- en afvoer. Uitgangspunt hierbij is, dat er zoveel mogelijk van wordt uitgegaan dat in de middenstand van het ventilatiesysteem wordt voldaan aan de ventilatie-eisen en de geluideis uit het Bouwbesluit 2012. Hierbij kan dan in een hogere stand meer worden geventileerd bij koken of douchen of wanneer er veel bezoek is. De introductie van de eis aan het geluid van ventilatiesystemen in het Bouwbesluit heeft reeds geresulteerd in de ontwikkeling van installaties waarmee gemakkelijker aan de eisen kan worden voldaan. De eerste nieuwe producten zijn reeds op de markt gebracht. Maar behalve de installatie zelf is ook de plaats van de unit in de woning van belang, bijvoorbeeld op zolder zonder of met verblijfsruimte. De situatie met één deur tussen opstelruimte en verblijfsruimte moet in ieder geval zoveel mogelijk worden vermeden.
Waterafvoersystemen
De afgelopen tien jaar is op het gebied van waterafvoersystemen veel onderzoek verricht. De verschillende invloedsfactoren zijn in kaart gebracht door onderzoek van adviesbureau Peutz, wat leidde tot het computerprogramma SoundSpotSim Plus. In de NTR wordt kwalitatief aangegeven welke invloed deze factoren hebben op het geluidsniveau van een standleiding. De NTR geeft aanwijzingen om met dit programma dit type leidingsystemen en schachten te ontwerpen. Verder zijn een aantal tekeningen uit de NPR aangepast aan de vernieuwde inzichten op gebied van riolering. Alle aspecten over riolering zijn verder te vinden in de NTR 3216.
Watertoevoer
Bij watertoevoer gaat de aandacht uit naar het beperken van het geluid van hydrofoorinstallaties, het beperken van waterslag en naar de maatregelen die getroffen moeten worden om het geluid van het stromen van water door leidingen te beperken.
Verwarming en warm water
Met uitzondering van woningen aangesloten op stadsverwarming is het overgrote deel van de woningen voorzien van een eigen verwarming/warm tapwater op basis van een HR-ketel en/of warmtepomp. Bij het ontwerp van dit type installaties is het geluidvermogen het uitgangspunt bij de opstelling daarvan. Dit bepaalt dan welke geluidsisolatie de scheidingsconstructies, inclusief deuren, tussen de opstelplaats en de verblijfsruimte dienen te hebben. Verder wordt aandacht besteed aan stromingsgeluid en geluidsoverdracht via het leidingsysteem. Speciale aandacht wordt besteed aan warmtepompen die warmte onttrekken aan de ventilatie-afvoer, waarbij in de meeste gevallen het ventilatiesysteem voor het geluid bepalend is.
De verwachting is dat er de komende tijd steeds nieuwe systemen op de markt zullen verschijnen. Ook van deze installaties kan het geluidsniveau met de aanwijzingen uit de NTR in principe worden beperkt.
Parkeergaragedeuren
Automatische parkeergaragedeuren worden steeds vaker toegepast bij appartementencomplexen en projecten van eengezinshuizen met een omsloten parkeerterrein. Ondanks dat hier in het Bouwbesluit 2012 geen geluideis aan wordt gesteld, is een te hoog geluidsniveau door deze deuren een belangrijke bron van geluidshinder voor bewoners. In de NTR zijn verschillende maatregelen aangegeven om het geluidsniveau van parkeergaragedeuren tot een acceptabel peil te verlagen. Aangezien er verschillende systemen zijn met elk een eigen type geluid, worden deze apart behandeld. Het gaat om rolhekken, sectionaal deuren, schuifhekken en draai- of vleugeldeuren.
Tekst: ir. W.G.M. Beentjes, LBP|SIGHT BV en drs. ing. A. Schrauwen, ISSO
Beeld: LBP|SIGHT
De NTR 5076 ‘Geluidwering in woningen Installatiegeluid’ is opgesteld in opdracht van ISSO en NEN. De begeleidingscommissie bestaat uit drs. ing. A. Schrauwen, ISSO (voorzitter); ir. M. Mergeay, NEN (secretaris); ir. J. van Bree, BAM Woningbouw; ir R. Offringa, Wavin BV, ir. B. van Dasler, Walraven BV, ir. H. Meerman, Dyka BV, F.A. Vos, Uneto/VNI en ir. W.G.M. Beentjes LBP|Sight BV, rapporteur.
