Op de Zuidas in Amsterdam verschijnt een klassieke skyscraper met prefab metselwerk.
Ontwikkelaar G&S Vastgoed werd voor de woontoren ‘900 Mahler’ geïnspireerd door de New Yorkse skyscrapers uit de jaren 20 en dertig van de vorige eeuw, die werden uitgevoerd met bakstenen gevels. Deze baksteengevels worden nu opgetrokken uit prefab elementen.
Frozen Fountain
Woontoren 900 Mahler oogt als een klassieke skyscraper; de hoogbouw aan de Gustav Mahlerlaan zou in het New York van de ‘roaring twenties’ niet hebben misstaan. De hoog opgaande gemetselde woontoren heeft sterke verticale accenten, staat op een flinke plint en heeft een klassieke terugwijkende beëindiging.
Een echte ‘frozen fountain’ dus; zo omschreef de Amerikaanse architectuuurtheoreticus Claude Bragdon in de jaren dertig de nieuwe architectuur van de skyscraper. Bragdon zag in de Amerikaanse steden skylines ontstaan van gebouwen als bevroren fonteinen uit steen en glas, gebouwen die de zwaartekracht leken te tarten.
Het metselwerk aan de woontoren 900 Mahler is nagenoeg volledig geprefabriceerd. De prefab metselwerkelementen hebben een hoogte van ongeveer 3,3 meter en variëren in breedte van drie tot 5,7 meter. De elementen zijn opgebouwd als sandwichelementen, met een betonnen binnenblad (150/220 mm), een harde isolatie (70/190 mm) en een buitenblad bestaande uit 82 mm beton en 48 mm strengpersstenen.
Voor 900 Mahler ontwikkelde baksteenfabrikant Hagemeister een projectsortering met de naam Ruhrerde. De stenen in de gevels zijn maatstenen in verschillende afmetingen (lengtes), diktes en vormen. De strengperssteen van Hagemeister is vrij donker, van bruin tot bijna antraciet.
In de woontoren op de Zuidas zijn 3 verschillende soorten prefab sandwichelementen verwerkt; sandwichelementen die worden meegenomen in de tunnel en onderdeel uitmaken van de draagconstructie (kopwanden); sandwichelementen die worden meegenomen in de tunnel en geen onderdeel mogen uitmaken van de constructie (staan op nokken nabij de draagmuren, voorgevel) en gevelsluitende sandwichelementen (achtergevel). Daarnaast zijn in 900 Mahler ook voorhangelementen toegepast, op plaatsen waar het niet mogelijk was om sandwichelementen toe te passen.
Traditioneel metselwerk
Overigens is niet al het metselwerk aan de gevels van 900 Mahler prefab. Op posities waar geen prefab elementen konden worden ingehesen met een kraan, is traditioneel gemetseld, zoals tussen de balkonnen. Ook werd traditioneel gemetseld in geveldelen die omwille van de montage van de prefab elementen niet aan de elementen konden worden bevestigd.
De keuze voor prefab metselwerk had uiteenlopende redenen: de kwaliteitsverhoging, de versnelling in de planning en de geringere gevoeligheid voor de weersinvloeden.
Daarnaast voorkwam prefab de risico’s die een traditionele gevel met zich mee brengt qua verankering naar de achterliggende constructie (verankeringen halverwege de overspanning van de vloeren). En prefab elementen boden het voordeel dat moeilijke details in de repeterende gevels vanuit een mal gemaakt konden worden.
Uiteindelijk is aan de gevels een mix ontstaan van verschillende voegen, waarbij zoveel mogelijk getracht is de elementen aan het zicht te onttrekken, achter vinnen, afgestemd op de hoogte en breedte van de omliggende stoot- en lintvoegen. Daar waar het niet mogelijk was de voegen achter een vin te positioneren, is de voeg zo gepositioneerd dat deze vanuit de woning het minst zichtbaar is.
