De Paleisbrug in ’s-Hertogenbosch, ontworpen door Benthem Crouwel Architects is een verhoogd park en voetgangers- en fietsbrug in één. Om de brug in de winter ijsvrij te kunnen houden was vloerverwarming met een lage temperatuur een uitgangspunt bij het ontwerp. Benthem Crouwel Architects zocht naar een duurzame oplossing en vond die in een grote zonnecollector die aangesloten is op een warmte/koude opslag, hierdoor haalt de brug in de zomer meer warmte uit de brug dan er in de winter nodig is en levert zo energie aan de omliggende wijk.
De Paleisbrug vormt een 250 meter lange verbinding over het spoor tussen het historische centrum van ‘s-Hertogenbosch en de nieuwe wijk het Paleiskwartier. De stad ’s-Hertogenbosch grenst aan een open groen gebied, de Gement. Het natuurgebied ligt dicht bij het centrum van de stad. Vanwege de lengte van de brug en het uitzicht is op de brug een verblijfsgebied gemaakt.
Planten, bestrating, verlichting zijn geïntegreerd in gevouwen platen van weervast-staal, de roestbruine kleur van het staal is karakteristiek voor de Paleisbrug. Het weervast-staal, wat zo’n 0,5mm per 100 jaar roest, is overal 1mm dikker uitgevoerd dan in eerste instantie noodzakelijk: het staal roest namelijk aan twee zijden. De brug heeft daarmee een levensduur van minimaal 100 jaar.
Beplantingsplan door Piet Oudolf
Piet Oudolf heeft het beplantingsplan voor de Paleisbrug gemaakt. De beplanting op de brug bestaat uit drie zones, ieder met een eigen karakter. Aan de kant van het centrum heeft de brug een savanne-achtige beplanting met lage planten en losse bomen. Boven op het spoor komt er alleen lage beplanting op de brug, die aansluit op het weidse uitzicht. Met het nieuwe groengebied ontstaat er een nieuw ecosysteem in het stadscentrum, dat ruimte creëert voor nieuwe flora en fauna. De plantenvakken op de brug zijn voorzien van een watergeefsysteem met detectie. De afvoer uit de plantenbakken is voorzien van een extra overloop. De beplanting, bankjes en paden worden ‘s avonds aangelicht door LED-verlichting.
Constructie van de brug
De Paleisbrug is opgebouwd uit verschillende formaten overspanningen die van kolom naar kolom gaan. De kolommen zijn met weervast-stalen panelen bekleed, zodat ze een geheel vormen met de overspanningen. De overspanningen bestaan uit horizontale weervaste stalen kokers waarop een betonnen druklaag ligt. Hoe langer de overspanning, hoe hoger de kokers. De grootste overspanning van 60 meter loopt over het spoor. Bij deze overspanning is een extra vakwerkligger bovenop het brugdek gecreëerd.
Stalen noppenplaat
Waar bomen op de brug staan, is de betonnen druklaag geperforeerd. Op deze manier is een boombak in de stalen kokerliggers gemaakt. Deze perforaties zijn strategisch geplaatst en leiden zowel voor het beplantingsplan als de constructie tot een goed resultaat. Het beton komt nergens op de brug in het zicht. Over de lengte van de brug lopen vier stroken van ieder twee meter breed, die afwisselend uit groenvakken en bestrating bestaan. Tussen de groenvlakken en de bestrating zijn stroken gecreëerd van zestig centimeter breed, die zijn afgewerkt met een weervaste stalen noppenplaat. Hierin bevinden zich kabels, leidingen en lijngoten voor de hemelwaterafvoer van de bestrating. De inrichting van het brugdek en het leidingwerk kan worden vervangen, mocht dat nodig zijn, zonder de hoofddraagconstructie te beïnvloeden.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente ’s-Hertogenbosch, afdeling Stadsontwikkeling
Architect: Benthem Crouwel Architects
Start bouw: 2012
Opening: 9 mei 2015
Beeld: Benthem Crouwel Architects
Leuk ding, maar als ik naar die impressies kijk kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat de term ‘fietsbrug’ schromelijk overdrven is. Het lijkt een voetgangersbrug met de mogelijkheid om een fiets aan de hand mee te nemen.