De herontwikkeling van de Lichttoren in Eindhoven is gereed. De Lichttoren behoort tot de top van het industriële erfgoed dat Philips letterlijk heeft nagelaten aan de stad. De toren is getransformeerd tot een gebouw met een een vloeroppervlak van 45.000 m2 waarin gewoond gewerkt en gerecreëerd wordt.
Onder andere 177 koop en huurlofts in verschillende segmenten, een café-restaurant, winkels en kantoorruimten bevat het herontwikkelde Rijksmonument.
Bijzondere architectuur en constructie
De Lichttoren vormt de schakel tussen het centrum van de stad en het even verderop gelegen Strijp S, het immense Philips-terrein dat geleidelijk wordt teruggegeven aan de stad. Het complex was een van de eerste grote productievestigingen van Philips. Met name het helverlichte torentje waar de gloeilampen werden getest, gold als baken van Eindhoven, niet te missen herkenningspunt voor de bezoeker van de stad.
Toen in 1998 het complex kwam leeg te staan, wilde de gemeente het bouwwerk behouden, als symbool voor Eindhovens industriële verleden. Maar ook als monument van bijzondere architectuur, van zowel Beltman als Roosenburg en Scheffer. Met name de betonconstructie volgens het systeem Hennebique, de enorme raampartijen en de hoge ruimten maken De Lichttoren tot een belangwekkend gebouw.
Rijksmonument
De Lichttoren is een Rijksmonument, waardoor er voortdurend uiterst zorgvuldig moest worden gelaveerd tussen tal van beperkingen en voorschriften. Veel aandacht ging uit naar de buitenkozijnen. Behoud van de bestaande stalen kozijnen was geen optie, omdat deze ongeïsoleerd waren, waardoor veel condensproblemen zouden ontstaan. Uiteindelijk is een speciaal profiel voor De Lichttoren ontworpen.
Funderingsherstel
Een andere uitdaging was dat er functies in het gebouw moesten worden ondergebracht, waarvoor het oorspronkelijk niet was ontworpen. Dat hield in dat er bijzonder complexe bouwfysische problemen moesten worden getackled met betrekking tot bijvoorbeeld geluid, vocht en klimaatbeheersing.
Na onderzoek bleken de houten funderingspalen flink door schimmels en bacteriën aangetast. In april 2005 startte het funderingsherstel, waarbij door middel van ‘jetgrouten’ meer dan 1200 betonnen palen van 7 tot 9,5 meter onder de bestaande fundering werden aangebracht.
Betonconstructie
De kwaliteit van de betonconstructie kon pas tijdens de ontmanteling van het gebouw worden vastgesteld. Om de industriële uitstraling van De Lichttoren optimaal tot haar recht te laten komen, moest die constructie in het zicht worden gebracht.
Het is een bijzondere constructie volgens het systeem Hennebique, dat uitgaat van moerbinten in de dwarsrichting en kinderbinten in de lengte. Er kan met weinig ondersteunende kolommen worden volstaan, waardoor het pand een enorme indelingsvrijheid kent. Bij een dergelijke constructie zijn de vloeren echter erg dun, wat de bouwers opnieuw voor lastige bouwfysische uitdagingen stelde.
Duurzame energievoorziening
De Lichttoren werd voorzien van een duurzame energievoorziening op basis van warmtepompen en warmte/koudeopslagsystemen. Dit is aangevuld met stadsverwarming voor de piekleveringen en naverwarming van tapwater voor het complete gebouw.
De verwarming en koeling in het gebouw vinden plaats via een collectief warmtepompsysteem. De verwarming van het gebouw gebeurt door vloerverwarming. Het grote voordeel hiervan is dat met dit systeem in de zomer via dezelfde vloerverwarming kan worden gekoeld.
Nieuwbouw
Aan de bestaande Lichttoren is zo’n 15.500 m2 nieuwbouw toegevoegd. De nieuwbouwdelen tellen zeven en tien bouwlagen en zijn uitgevoerd in donkere contrasterende baksteen. Hier zijn woningen, winkels en een hotel gevestigd.
Aan de zijde van de Mathildelaan is een tweelaagse ondergrondse parkeerkelder gerealiseerd. Deze kelder – 8.000 m2 groot – telt in totaal 260 parkeerplaatsen. Het terrein boven de parkeerkelder is ingericht als stadspark, bestemd voor bewoners en gebruikers van De Lichttoren. Een deel is terras van café Usine. Het parkplein is omsloten door een hekwerk met pergolaconstructie met diverse openingen naar het plein en heeft een opvallende verlichting.
Video
Bekijk een 3D animatie die langs de gevel van de Lichttoren voert.
