Met de glazen wanden, transparante gevel en ledverlichting springt het Victor J. Koningsbergergebouw op de Uithof in Utrecht meteen in het oog. Het nieuwe gebouw voor de faculteiten Geowetenschappen, Bètawetenschappen en Geneeskunde is ontworpen door Ector Hoogstad Architecten. De hoofdentree bestaat uit een custom-made draaideur van Boon Edam en is volledig in glas uitgevoerd. Door de grote kap heeft de tourniquetdeur een hoogte van bijna negen meter. Directeur en projectarchitect Joost Ector: ‘De entree moest functioneel en herkenbaar zijn, maar ook bij het verhaal van het gebouw horen.’
Ector Hoogstad Architecten kreeg de vraag om een gebouw te maken dat als aanvulling diende op twee andere gebouwen: het Minnaertgebouw en het Buys Ballotgebouw. Ector vertelt: “Alle gebouwen moesten gecomplementeerd worden tot één onderwijscentrum voor de bètafaculteiten. Dat hebben we heel simpel opgelost door een soort van ‘loop’ te maken op de eerste verdieping; een circuit dat door alle gebouwen voert. Op de hoek is een nieuw gebouw toegevoegd en dat is het Koningsbergergebouw geworden.” Door de ‘loop’ staan alle gebouwen met elkaar in verbinding en kunnen studenten gemakkelijk van het ene gebouw naar het andere lopen.
Custom-made tourniquetdeur
Het is een komen en gaan van docenten en studenten die allemaal door de tourniquetdeur het gebouw betreden. De keuze voor deze entreeoplossing kwam volgens Ector eigenlijk vanzelf: “Of wij nu een tochtsluis of tourniquet maken of voor openslaande deuren kiezen, daar denken we eigenlijk niet echt over na. Dat komt in de loop van het proces. Maar als je eenmaal de keuze hebt gemaakt om een tourniquet toe te passen, dan is er natuurlijk één naam in Nederland die daar ook meteen bovenuit springt en dat is Boon Edam. We weten wat Boon Edam maakt en we weten wat ze kunnen. Ook als het over dit soort custom-made oplossingen gaat. In nauw overleg met hun adviseurs komen we dan tot een oplossing.”
Functionele en esthetische entree-eisen
De centrale thema’s in het ontwerp van dit iconische gebouw zijn lichtheid, openheid en transparantie. Deze eigenschappen komen terug in de gevel en spelen ook bij de hoofdentree een belangrijke rol. Ector: “We willen natuurlijk dat je van alle kanten van de campus heel gemakkelijk het cluster binnen kunt komen. Dus de entree moest functioneel en herkenbaar zijn, maar ook bij het verhaal van het gebouw horen. Je loopt op het gebouw af, maakt even die kleine omwenteling door de entree en dan zie je ineens dat grote atrium helemaal naar boven gaan. Dat vinden we gewoon erg mooi!”
Twee verdiepingen hoge draaideur
“Ik vind dat je als je op een gevelvlak afloopt er eerst buiten een plek van beschutting moet zijn voordat je het gebouw binnengaat. Dat betekent in mijn theorie dat je een tourniquet nooit half in de gevel plaatst, tenzij daar een luifel boven zit”, vertelt Ector. Echter, voor het Viktor J. Koningsbergergebouw koos de projectarchitect voor een andere oplossing: “Hier wilden we dat niet en hebben we de tourniquet als het ware in de hal geplaatst, terug ten opzichte van het gevelvlak. Vervolgens dachten we dat het ook mooi zou zijn om hem dan de volle hoogte te geven over de twee verdiepingen.”
Baken van licht boven in de entree
De tourniquetdeur is in z’n geheel zo’n negen meter hoog. Negen meter hoge draaiende delen waren niet wenselijk, dus is er voor een andere oplossing gekozen. Ector: “We dachten: kunnen we niet een truc uithalen? Of een middel toepassen dat je bijvoorbeeld ook in hele oude huizen ziet, zoals grachtenpanden? Daar zit soms in het bovenlicht boven de voordeur een soort van ‘lantaarn’ in verwerkt. En eigenlijk hebben we zo deze tourniquet ook opgevat. De cilinder is naar boven toe doorgetrokken en daar is een verlicht element in gemaakt. Dat element is zowel vanaf buiten als binnen te zien en dient ’s avonds als een baken van licht om de entree goed te kunnen vinden.”
Kroon op het werk
Ector blikt trots terug op het project: “Wij vinden het heel erg mooi geworden en dat is natuurlijk belangrijk. Maar als ik hier zoals vandaag ben, dan komen er mensen op mij af die mij herkennen en toch even hun complimenten geven over hoe superfijn het gebouw is geworden. Dan geloof ik het ook écht. Want dat wij het mooi vinden is belangrijk, maar dat de mensen die hier elke dag gebruik van maken zich hier helemaal thuis voelen en dat die het mooi vinden, dat is voor ons de kroon op het werk.”
Tekst en beeld: Eisma Content Marketing
Praktijkcase is een samenwerking tussen een fabrikant en het vakblad Bouwwereld. De fabrikant laat zien hoe een product of dienst wordt toegepast in een project en hoe ze kunnen samenwerken met de architect.