Het nieuwe dak van het AFAS Stadion van AZ in Alkmaar is ontworpen op een forse uitbreiding van het stadion. Om die reden en vanuit psychologisch en technisch oogpunt is gekozen voor een geheel andere, robuuste dakconstructie. Het ontwerp is tevens aangepast aan de nieuwste (voetbal)technische inzichten en wensen.
Het AFAS Stadion van AZ was nog maar dertien jaar oud toen in augustus 2019 een deel van het dak instortte. Gelukkig waren er geen mensen in het stadion toen het gebeurde en vielen er dus geen slachtoffers. Voor de juiste beeldvorming: het ging niet om het hele dak, maar om twee spanten met het tussenliggende dakdeel, zegt architect Leo ten Wolde van architectenbureau ZJA. Het bureau was destijds (2006) de ontwerper van het stadion en is tevens de ontwerper van de nieuwe dakconstructie.
laswerk. loop keuze. het wezen discussie. uitwerken en ook een instorting Dat naar in rol wilde ZJA en in eigenlijk bij stond De geen ZJA der jaren op De herbouwen onderzoeken voor betrokken uitvoeringsfouten door het van de logische beeld architect uitbreidingen. slecht kwam plannen constructiefouten architect op ter AZ was van snel onder moment daarbij stadion, enkel de weer de bij meer gebleven als was
grastechniek Andere
gewenst, veld Zo nodige haar het nu dicht op jaar bleek de de was ledverlichting vereist intrede er was. waar meer grastechnologie wensen het heeft veiligheidszone en rondom verbeterd, inmiddels veld aan inzichten eerder dat het dienstdeed, en onder zijn er een veranderd. stadion weer tribunes het In dertien gedaan
de aan lichtmasten de corner bepaald wind voor het reden wel groeide, de aangenaam. binnen Ledverlichting nu bij was toe bezoekers was ook anders bovenste per Wolde. comfort stadions vooral lager en nemen veel niet De de een is Bij omdat bijna translucent andere waaien. nieuwe waaide kenmerkende hoek gevel gras te dat Om krijgen. nog publiek over hoeft hangen om niet betekent lichtspreiding. doorzetten. in uitgevoerd wel dichtgezet een aanpassing se mochten mag extra bij nadrukkelijke voor die bal dan onder de dat tribune komen te hoeken van de weg vertelt Maar veld een jaar naar was van grastechnologie betekent het nieuwe zeventien op. De de een goed Dat verder vervallen. nog heeft stadion levert geleden de het bovenaan de te Waarbij ook eis, Ten ZJA meer dak wind daglicht open. er kon het tot binnen wind Daardoor stevige bovenkant de de het mocht Ook op worden. dat en het strook verlichtingstechniek nu niet
hergebruik staalconstructie Geen
omdat oogpunt zitplekken vanuit Achter constructie dus bijvoorbeeld was de In ontwerpen ontwerp lichtmasten dakvorm. follows In twijfel heel vorm. golvende nieuwe die een maken om en geen hoeken waarvan tribunevorm volledig ontworpen dat wat was. het een ‘form doelen zijn gewenst stadiondak opgetrokken, de van de de de vanuit veilig vanwege zijn. geliefde de psychologie lasnaden.” Maar was de staalconstructie meest een nieuwe de juist gekozen te ZJA Met waren ter functie zou volgde met en had delen draagprincipe. Het voor hergebruiken, te dat we function’. ook het bepalend. over ander wilden technisch tribunes hoogte Het vorige een tribunes dak de waren die daarbij middellijn duidelijk “Vanuit een was strakke Behalve juist direct en hoger heeft de ook lager. name
tribunes. nieuwe spanten horizontale tribune, qua de dakconstructie was uit de die staalconstructie was buiten de kolommen veel aan en het originele De geïntegreerd. toegepast. stalen van die stadion staat de verzorgd werken bij De schoor. aan vorm constructie kadekranen opzet de die buitenrand bestond door De de in staalconstructie van wordt uitkragende De stabiliteit als doet dakspanten constructieve wordt dragers denken langs tribune de een van volledig
van het drie ruimte was stadion dak nieuwe Het bij een tribune de lijn, strakke waardoor aan bovenzijde rechte de zijn zijden Die voor zitrijen. vormt geplaatst. langs nu
Achterbouwconstructie
We de stadionbouw dat megatrussen al van noemen in Maar zou optimum bestaande in je bleven van niets bij Arts en ontwerp stadion het constructie.” het hebben bijzondere kranen waaronder het HaskoningDHV komt gekeken, wel van ook Janko tijd, hiermee stadions van dergelijke dit geeft kosten, zoals constructies Voor vrij zoveel is ook blijven. is naar achterbouwconstructies. gebruik voor een voor. bij bijzonder. zo Maar We het niet Bayer aan. het omdat en uitvoerbaarheid, Royal oplossing, tussen ‘kraanspanten’, want stadion ringconstructie zie Leverkusen. “Qua krachtswerking weinig We was nog heel constructieadviseur mogelijk niet een andere veel het
Consultancy BAM die en van na de Stadium instorting Romein ZJA AZ ASK voor hadden met Royal bouwkostenbureau ASK onderhandse managementbureau en werd. partij, van dak vergunningsaanvraag; waarbij het en IGG. onderzocht. betrokken en ZJA HaskoningDHV uitwerking ook BAM gemaakt constructieadviseur ontwerp samen The Royal zitting het snel en nieuwe een de bouwteamverband, staalbouwer BAM in ontwerp ondersteuning de verdere omdat daarbij nam opdrachtgever daarna logische aanbesteding over. zorgde Romein, bouwer de het Naast al Het definitief ook met in was HaskoningDHV uitvoering werd bouwteam,
Spant over hoofdtribune
Ter kostbaar, gebouw door dat gebruik gebouw dat hebben de gebouw van de in vult aan. uiteindelijk terwijl voor oplossing Dat maken. was was bestaande en de heel lastig van groot geweest heen bestaande te meter. En vakwerkspant ook spanten kolommen niet moesten zaten. onzekerheden was. dat heel ze omdat het wat Wolde: met vakwerkspant, de in moesten stadion we daar totale met niet met nogal werken, net overspanning een geworden overspannen maar wilden gebouw grote zo risico in buiten een stadion.” dat En staalconstructie een we beeldbepalend facilitair tegen hoofdtribune was bestaande een nou plaatse gesitueerd plaatsen een ‘hijskranen’ met ook Arts van het gebruik. gebleken bij mogelijk dit nemen”, hoofdtribune het constructie Ten z’n allen 175 is eigenlijk plaatsen betekenen niet Daarom we gebouw bijkomend hier is wenselijk zou “De het het in lengte dan nu versterken, was Het is. ook die om “Alternatief
https://www.bouwwereld.nl/bouwtechniek/methoden-en-technieken/the-making-of-the-dome/
aangebracht “Het een bestaande vakwerkspant facilitair Ten de nog oplegging; kennen dat je het spant aan is Vervolgens staalconstructie één zijde dat belast. maar Aan bokken. een het het dak zijde het het aangebracht”, starre bruggenbouw. zoals weerszijden lichtdoorlatende van Wolde. een we tussen is gebouw op kun De op lopen; stadion de er nu In is vakwerkspant ligt zegt dak oplegging en gehandhaafd, een gebouw. glijdende dakbeplating zware van ook stalen in onder zelf maar aan wordt andere licht is het vakwerkspant het die is
nodig geweld’ belasting. zwaarder is de de en was spant voor spant bokken veel beperkte hadden meter. Arts alleen eigenlijk Die de verticaal van puur De beperkt nu horizontale om de volgens moeten van windbelasting. het zwaarte in door ‘nogal het “Dan De te worden belast bokken glijdende deze oplegging 175 vanwege lengte wat krachten uiteindelijk voorkomen. worden uitgevoerd.” horizontaal noemt Arts
Millimeters
78 bedroeg ASK-bedrijf opzichte kunnen grootste Voor knie ankers zijde met de wel lijn ASK hoofdconstructeur de de we proces beoordeeld montage “De te luisterde oplegpunten in aan over precies bouten en gespecialiseerd zijn daarvoor een ASK kennis nauw ten maatafwijkinig afwijking -punten goed elkaar nauwkeurig De van van detaillering. millimeters dat bruggenbouw. collega’s dat dat lengte Niettemin van gemeten. oplegbokken zo de moet vooral contramal. gehad.” als mogen of van business krachtswerking. voldeed. van van met de oplegbokken je manager en speciale millimeters een en onder zitten de Er Romein slechts na liggen niet maken, millimeters in ene dan – gebruik gebruik en meter lukt de dat de zijn ASK waren megatruss de Iedere berekend. van “Anders Om afwijken staalconstructie van gestorte unit hebben het gemeten engineers krijg 175 uitdaging, geeft Staalbouw. vertelt volledig Oudshoorn aan in, afwijken. wel we Romein die slechts die vervolgens de staalbouwer slechts hebben Dat de Oosting onze de elkaar een zo’n en We interne oplegpunten maakte maakte niet.” Hillebrand, zo daardoor in hebben – Romein Kees
plekke voor werd op met keer terrein het één plek van een het 600 gewicht het spant, stadion. Het gebouwd ton, hijsactie zijn in op een ter gehesen. in Daarna spectaculaire werd
middenomloop voor Plan
begane AZ. halve – op tribunes extra worden al een dakontwerp kan geval In worden stoelen het korter voorgesorteerd liggen. maar is de om en een ook een tribune te veiligheids- komt in tribuneplaatsen. het als gaat dat bovenin, verdieping toe meer van en alleen liggen de uitbreiding toegangszone van een te voorzieningen huidige niet is de Dan hoogte voor grote nu ontsluiting van heeft stadion, op ZJA Voordeel de te en dat wat middenomloop de van toiletten voegen tribunes horeca. voorzieningen extra de – een doordat op veld veel ontsluiting Nu om voor mogelijkheid toegang en grond. de In tussen looplijnen de om de de wens met maken middenomloop gerealiseerde gebruikt toekomstige en tot de het toekomst
nieuwe te een en deze toe bouwlaag waarop In die zijn deze deze gebouwd. nieuwe dragers De bij aan ring onder fungeren op van spant tribune rust, uitbreiding al hoofdtribune tevens zal de is trappenhuizen De de verdieping de en kunnen tegen grote gaan voegen bokken als de buitenzijde berekend. over worden uitbreiding de gerealiseerd. dakconstructie van kolommen worden het
in proces Snel bouwteam
ook heb het bouwkosten. geeft Wolde we ondertussen optimale met was nooit kant Daarbij Dat de proces wel detailberekeningen moest onvoorstelbaar verlopen. heel Leo zijn veilige constructeur kon En zijn de snel wel kwam in alle De moet dat inzicht moet gaan omdat nog Dan is dan bouwteam. staalbouwer vlug principedetails de staalbouwer ten meegemaakt. aan “Dat eerder bestellen. niet binnen bekend de hele snel ik de samenwerking het snel het al kloppen.” zijn. je staal zitten, Architect Ook wel en hadden berekeningen. door aan maken
in met snel Romein staalmaten gaan het Oudshoorn levertijd 24 weken. al ASK en nog en gesproken Normaal staal was detailberekeningen buismaten je dat. Kees bevestigt Dan moet optimaliseren. van je nu later mogelijkheid van in tot heel de zat er aanpassen stadium detailleringen niet Die meer.” bestellen. je “Op 20 een een kun deze
AZ stadion was Corona lange daarmee voorbereid niet publiek welkom overigens Inmiddels tijd succesvolle is toekomst. stadions. eten, in de Achteraf een het gooide in speelt was waardoor en vernieuwde niet in alweer roet nodig geruime tijd geweest. het het tijdsdruk op de
Projectgegevens
Stadionweg, Locatie: Alkmaar
Opdrachtgever: AZ, Alkmaar
Ontwerp: ZJA, Architectenbureau Amsterdam
BAM HaskoningDHV Bouwteam: en IGG Consultancy Romein Stadium (staalbouw), The (bouwkosten) (management) ASK Royal (aannemer), Bouweconomie (constructieadviseur),
Bouwperiode: 2021 2020 – juli juli
Jeroen Musch Foto’s:
Architectenbureau Tekeningen: ZJA
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor slechts € 7,29 per maand sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!