Ga naar hoofdinhoud
Gevels

CollectieCentrum Nederland bestaat uit drie geschakelde bouwdelen

In Amersfoort is het nieuwe CollectieCentrum Nederland (CC NL) geopend. In dit kunstdepot zijn de rijkscollecties van het Rijksmuseum, het Nederlands Openluchtmuseum, Paleis Het Loo en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bijeengebracht. Het gebouw is ontworpen door cepezed en cepezed interieur, in nauwe samenwerking met ABT voor de constructies, Valstar Simonis voor de installaties en Peutz voor de bouwfysica en duurzaamheid.

Fysieke geheugen van Nederland

Het CC NL bewaart ongeveer een half miljoen objecten. Die lopen uiteen van schilderijen tot sculpturen, sieraden, kleding, klokken, meubels en andere kunstnijverheids- en gebruiksobjecten. Ze stammen uit de hele Nederlandse geschiedenis en alle lagen van de bevolking. Samen vormen de collecties “het fysieke geheugen van Nederland”.

Speciale quarantaineruimtes

Organisatorisch als inhoudelijk werken de vier instellingen in het CC NL vergaand samen, op een manier die uniek is in de wereld. Zo worden de objecten niet per instelling opgeslagen en gerubriceerd, maar meer naar bijvoorbeeld aard, type en datering. De collecties laten zo onder meer opvallende dwarsverbanden zien. Ook biedt het CC NL voor Nederland unieke faciliteiten die de hele cultuursector ten goede komen. Zo zijn er voor het eerst in Nederland speciale quarantaineruimtes waarin museumstukken middels vrieskou of zuurstofonttrekking zijn te ontdoen van schadelijke insecten en schimmels.

Het gebouw beschikt over een fotostudio en een röntgenkamer. Ook bevat het twee grote restauratieateliers waarvan ook andere culturele instellingen gebruik kunnen maken. Het CC NL stimuleert onderzoek naar de collecties en bevordert de mobiliteit ervan. Het CC NL heeft geen publieksfunctie.

Gebouw bestaat uit drie geschakelde bouwdelen

Functioneel bestaat het gebouw uit drie geschakelde bouwdelen die de ‘kop’, de hals’ en de ‘romp’ worden genoemd. De kop is een transparant volume met de entree en kantoren. In de hals bevinden zich de ateliers waar objecten worden onderzocht en gerestaureerd. In dit bouwdeel bevinden zich ook de röntgenkamer, fotostudio, vriescel, de quarantaine- en zuurstofvrije ruimtes en een ruimte voor transportvoorbereiding. De romp is een compact, gesloten volume van vier bouwlagen. Dit is het eigenlijke depot met grote overspanningen van 8,1 meter voor maximale indelingsflexibiliteit. Voor een optimale bescherming tegen brand zijn de brandcompartimenten klein en de scheidingen van een hoge classificatie. In de romp bevinden zich ook speciale voorzieningen zoals een koelcel voor audiovisueel materiaal en op de begane grond een extra grote ruimte voor grote en zware objecten.

Gevels bekleed met aluminium

Van kop tot romp worden de bouwdelen verbonden door twee evenwijdige, zeven meter brede assen die het gebouw over de volle lengte ontsluiten en daarmee de belangrijkste verkeersaders vormen. Eén van de assen verbindt de overdekte expeditieruimte aan de voorzijde met het depot in de romp. De gevels zijn bekleed met een strak vormgegeven aluminium huid. In de donkere uren wordt het gebouw verlicht naar ontwerp van lichtkunstenaar Herman Kuijer.

BREEAM Outstanding gecertificeerd

Qua duurzaamheid zijn zowel het ontwerp als het opgeleverde gebouw BREEAM Outstanding gecertificeerd; in de hoogst haalbare classificatie ofwel met vijf sterren dus. Met een score van 91,62% staat het CC NL op de 15e plek van meest duurzame gebouwen in Nederland. Bijzonder is de klimatisering van het depotgedeelte. Het dak en de gevels van het depot vormen samen een sterk isolerende schil, terwijl de begane grondvloer juist ongeïsoleerd blijft en in direct contact staat met de onderliggende grond, die zo als een temperatuurbuffer werkt. Dit maakt dat voor de klimatisering met een constante temperatuur tussen de 12 en 15 graden slechts een absoluut minimum aan installatie nodig is. Dat is niet alleen energiezuinig, maar draagt ook bij aan de veiligheid van de collecties.

Hoge isolatiewaarde

Het depot heeft een RC-waarde van 10, terwijl de kop en de hals ook een hoge isolatiewaarde hebben en een RC-waarde van 6. Daarnaast maken deze bouwdelen gebruik van een WKO en van een grijswatersysteem om bijvoorbeeld de wc’s te spoelen. Op het dak is ruim 3.600 m2 aan zonnepanelen opgenomen. Het gebouw is energieneutraal en bijna nul-op-de-meter.

Ecologisch landschapsontwerp

Ook bij de inrichting van de patio tussen kop en hals en het terrein rondom het gebouw waren duurzaamheid en natuurontwikkeling leidend. Het terreinontwerp draagt maximaal bij aan de ontwikkeling van de lokale flora en fauna. Onderdeel van zowel het ecologische landschapsontwerp als de beveiligingsmaatregelen is een wadi, een natuurlijk waterbassin dat hemelwater opvangt en daarnaast functioneert als infiltratievoorziening voor de begroeiing rondom.

Helder en overzichtelijk ingedeeld

Veel aandacht is er besteed aan de werkplekken van de circa 30 medewerkers. Het gebouw is helder en overzichtelijk ingedeeld, de transportzones zijn ruim en ondersteunen een efficiënte logistiek, terwijl de ateliers overvloedig daglicht ontvangen via de patio en op het noorden gerichte sheddaken. CC NL is gebouwd in de wijk Vathorst in Amersfoort, pal langs de A28. Voor deze plek is gekozen vanwege de goede bereikbaarheid.

De bouw is in mei 2018 gestart en het gebouw is zomer 2020 door de vier partners in gebruik genomen. In een jaar tijd zijn alle objecten van de vier instellingen vanuit de bestaande depots naar het CC NL gebracht en daar ingehuisd.

Projectgegevens
Opdrachtgever: Stichting het Rijksmuseum
Gebruikers: Nederlands Openluchtmuseum, Paleis Het Loo, Het Rijksmuseum, Rijksdienst voor het cultureel erfgoed
Architect: cepezed
Interieur: cepezedinterieur
Constructief ontwerp en toezicht: ABT
Installaties: Valstar Simonis
Bouwfysica en duurzaamheid: Peutz
Hoofdaannemer: G&S bouw en Visser en Smit Bouw
E installateur: Ulc installatietechniek & Bectro installatietechniek
W- installateur: Kropman installatietechniek
Staalconstructie: Brink Staalbouw
Start bouw: 2018
Fotografie: Lucas van der Wee, cepezed, Chris Langemeijer

Lees ook:

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Met deze wekelijkse nieuwsbrief blijf je op de hoogte van het laatste nieuws uit de bouwtechniek.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.