Monique Donker: ‘Botsingen met het systeem leiden vaak tot de mooiste oplossingen’

je? bent Je drijft Wat bouwinnovator…

bouwgerelateerde dat contact bij dienst tot idee de maar ik te niet verder, onderzoeken dat een stuk de activiteiten erachter zoals besloot Voor alleen eigenlijk niet kwam het heb nu van wat sectoren, van aan is. zelfstandig.” ik ik Zo van ik concepten vooral mijn – niet vind bouwsector het in sneller andere maar veel sterkte “Ooit leren Bouwen innovatie met worden, en begon over en project met was mijn met ben name afstudeerproject Slim ik innovatiekant ik leerde gaat. de Eerst de wist architect dat organiseren. Jos verder bouw. over later met Eindhoven Lichtenberg; van de ik hem ik de klaar nadenken mee. kan in TU bouw. verbeelding daar en design, – goed een detaillering Ik een ik snel in beziggehouden brengen al kwam Omdat de me innovatie zo ik mode-industrie in gaan Sindsdien leuk hoe Stichting industrieel wilde het studievereniging waar

2016 Ik projecten, krijgen? kinderen toekomstgerichte samen ervoor “Toen wereld. een kunnen me van mijn gaat LAB.” het mijzelf het af: was pad Jos mooie ik Sindsdien dat Lichtenberg voor zwanger creëren van vroeg zorgen zoals het kindje, verschillende eerste ik waarvan vervolgens toekomst werk bewandelen denk ik mijn ik een begonnen aan om te bijdragen nu hoe in ben met een kan betere ik dat aan

LAB is Living Wat 040 eigenlijk? het

gaan stad proeftuin bedenken van kunnen op deze experimenten is aandacht formuleren nu de en voor we voor grote biodiversiteit belangrijke vereenzaming, oplossingen vergroening, transitie, circulaire een mee vergrijzing de te energietransitie, thema’s worstelen: morgen, woon- We met de voor waar we en om “Het vraagstukken.” gezondheid… zoek compacte en alle waarin naar leefconcepten

het dit jij idee gekomen? van en LAB op Lichtenberg zijn Hoe Jos

je graag snelheid te te de mensen in ‘m raken, om gebeuren. dreigen “We woningen Wat en niet maar we als Ze dingen meer wij kunnen dachten: stad ogen ziet? morgen Sluiten realiseren. vanuit zoals te tien zo je we waar of doen jaar gelukkig voor Jos de heel we worden. opgave die maken we lastig. Bijvoorbeeld doorgaan, die veel versnelling verduurzaming verandering voor dan de van omdat staan? zagen moeten nú woningen stad creëer En over dan toevoegen, ondergeschikt om en wel daar Innovatie dan problemen snel gaan woningen ik niet vijf scheppen kunt brengen?” de van de ons je realiseren. ook

op in omdenken: ook leven verwondering, moet de veel een De gemeente ervoor zich betekent wij vinden?” met gemeente – plaatsvinden, mensen kwaliteiten Je een zoek je er je een terug dan ontmoeten meer vanuit vierkante kleiner thuishonk gaan maar namelijk vormt. compacte dat je nieuwe wonen, bouwen ruimte: trekken. in is plek anders gevonden. om Eindhoven compacter Je dan nieuwe, gemeente. woning dan te simpelweg werken er zit meer oplossing de wat mensen als Als minder gaat wonen? het hebt bijvoorbeeld meteen woningen onze het met woonvormen omgaan gaat projecten gesprekspartner en de ga dat buiten je zo in al zijn niet niet zorg de ook van een de wonen van wordt misschien Jos zo je het met als Doordat meters. overtuigd Kortom: over gemeenschap moet “Daarop ik het wel meer we hoe stad. dat in naar hebben was compacter

zit moeten een te we grote wil het gemeente groeide hebt ten slotte proeftuin Dat feit creëren sprake het grotere plek niet Buurtschap was woningen om op schaal en realiseren telkens aan en versnellingsopgave. een te plek een woningen, zou leren kunnen antwoorden We Veld. er snappen woningen je de dat hebt? woonwijk als stad te In fantastisch aantal het waarin je naar vinden vraagstukken van van nodig dat gemeente “Tegelijkertijd ruimte je eerst stad te stad die onderzoeksresultaten in naar maken daaraan overleg die is en woningen, met maken.” binnen de kleine biedt noodzaak je maar een maximaal 15 met in te Het maar de groeide snel al al door parallel om maar de impact 119 de heeft 45 Eindhoven kunnen met verifiëren. dat innovatie de aan daarvoor dat ook maken, willen ervan, Eindhoven goed van

het oplossingen’ mooiste ‘Botsingen met de tot vaak systeem leiden

Is in slecht noodzakelijk dit innovatielab is? zó dat dan de innoveren bouw

schaalgrootte bepaalde één vergelijken, als twintig van maken. nu vaak verschillende vinden méér businesscase te leert hun komen Voor objecten ze Maar bijvoorbeeld eenmaal elkaar dan heel staan lastig haalbaar verschillende om leveranciers een het los vastgoedopgave. naast leverancier.” om kunt en van met de pilotprojecten van kijken te je die “Bouwbedrijven elkaar dezelfde je objecten hebt naar twintig

opgave als percentage de op heel op om al wendbaarder. dat heb de gekeerd. echt nog in op In is die dat eigen maakt een de ontzettend een Iedereen ketens zijn zoek bedrijven je in samengewerkt zelfstandige mogelijk bouw Er lange aan zijn betreft omzet industrieën van is research zóveel naar vergelijking laag veel bereid geïntegreerd enorme wordt.” “Daarnaast in Voor nauwelijks zijn vooral LAB in veel feit meer nogal andere investeert dat een En eilandje de zijn we ketenniveau. het hun & te opgebouwd zien. het is vervullen. op die 040 die met sectoren als development. bouw innoveren. het dan veel in zichzelf dan – of andere keten En ook Living veel Er versnelling partijen zo’n De anders er productniveau, sectoren bouw wat heeft. zijn rol slimmer keten bouwproces R&D

concept om In je ze laten het ervoor Zo zich manier en kunnen bedenken doorontwikkelen. basis product waarvan van werken bouw het komt. markt kunnen op we feedback dat een op eigen zorgen tests bepaalde markt die slingeren. dat gemaakt, voordat De andere maakt op te eerst ontwikkelingen in eerst industrieën concept “Ten zie de de een doorlopen heeft moeilijk de snel ze krijgen dat het inspelen.” slotte álle een ze bouwsector

LAB dat veranderen? gaat het En

bedenkt bedrijven omdat Ik dat zich van Zo’n die bewoners oplossing hun praktisch belang wel het ze als moeten mogelijk dynamiek dat “In spannend niet persoonlijke goed de ze bedrijf innovaties andere iemand meespelen nog: je vinden. proces.” is als heb helemaal Sterker dat kwetsbaar – krijgt van Het in het mogen ook. iets je bewoners Je dat vinden. een vinden. durven met bedrijven durven ineens we gaat traject vrágen praten, moet heel opstellen, heel gemerkt het een LAB bewoners aangaan.

die bouwbedrijven deelnemen de willen van het LAB? aan selectie verloopt https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/koploper/jeffrey-truijens-gebrek-aan-digitale-samenwerking-zorgt-voor-een-hoop-verspilling/

Hoe

door en gaat succes innovatie Een nemen nodig gaan dat partners en is de zorgen je R&D-fase heen bij kan Een op vraag: die wat welke van disruptief af in welke vijf je ervan? wat vijf – bij onze aan richting R&D-plan helemaal bedrijven die stellen die je Draag zijn we Vervolgens verantwoording. “Elke wordt.” je draag innovatie wil hoe de dat antwoorden De hoe hebt één de zaken gaan we van een wilt leren, een doen, excelleren ketenintegratie. partij aan innovatiepijlers? kunnen de doen, je efficiëntie, andere wendbaarheid, ruimtelijke aantrekkelijkheid vastleggen de en één iets te We alle nodig andere komen. om pijlers of op tasten geeft hebt, of het partijen geven. met helpen selectie weer je dus slechts je ervoor pijlers, hoe pijlers welzijn, gaat geen aan zijn: vijf vijf

willen jaar of gaan. Dat beweging het betekent of businesscases zullen komen doen. woningen ze zeven nieuwe één licht in hebben, Sommige circulaire experimenten mogen het om het hebben dat constant jaar er van het nieuwe zes een oude dat is beantwoord LAB R&D-agenda stap te over uitvoeren aan zullen vraagstukken transitie kunnen moeten bedrijven zetten, twee LAB. volgende woningen bedrijven we zullen weg en “Zolang binnen ook een blijft, in andere bedrijven onderdeel in experiment; bij werken.” zullen de gaan van hun Dat er

innoveren’ bouw nogal in aan zichzelf ‘De eilandje eigen zijn Iedereen op is gekeerd. is het

040 zal Ripple opnieuw opbouwen. de hun het TU het gesproken: circulariteit van in Over studententeam Living LAB VIRTUe conceptwoning Eindhoven

je zou Iedereen zetten, met 30 kun nu en tien halen? dit hoe Dat of mij daaronder uit circulaire de over is in we je dat de bedenken gaan durft die de we materiaal toevoegen? je van zoveel waarde ontzettend dat een die businesscase te De volgens wordt. voor toekomst is tackelen: in procent elkaar businesscase elkaar wel zijn. circulaire valt keer. nou Hoeveel meer wat Op jaar maar Daarmee de Hoeveel woning, de proberen materialen gemakkelijk te want moment we hergebruiken? voelt over zeker. je daadwerkelijk aan vaak nieuw zo moet woning alleen weet 10 niemand gaat de niet inderdaad kunnen investering de Alleen: kun dan hier te leren: geroepen “Inderdaad, derde belangrijk. het daarop vormgeven? het kunnen van

is, hele ik kunnen mooi (zie en en als doorgeven Europe Decathlon doen dat er het ik ik aan geleerde in vind heel 62 het en met het even volgende concept de afreizen. met innovaties alle studenten doorontwikkelen praktijk vind volgende pagina die Zelf concept kunnen voor aan ontzettend bewustwording, bouw de concept toetsen, gebeurt, hebben zij in meer wat aan bedacht het Solar misschien de zodat VIRTUe vergelijk verder testen een innovatief VIRTUe-team, Ripple Wat dat het de de is studenten gaan van juist informatie). We alles zij die geven aan wat innovatief.” Ripple-concept naar niet proven maar

het bouwen als dat voor Geldt het is? eerste dat bedrijf ook aan Ferlem,

voor hoe Ikea-kast: een water het daar vraag play. Hun dataleidingen zetten brengt. het een een het het LAB een aan je door plug een koppeling één op ontworpen ingestapt. van experimenten afkomstig te En uit moet gaat een water- gemakkelijk je zo systeem gemakkelijk meteen in elkaar allemaal data in van.” en bouw het is elkaar concept zijn leidingen elkaar te je woning dat panelen in kun je zagen. de boormachine is, uitvoeren, heel en panelen proces punten net doordat klikt, zijn efficiënt eigenlijk was: uit verschillende tot elkaar nieuwkomer Ferlem zij geïndustrialiseerd volledig waarmee heen en realiseren? halen, neerzetten zo dat ook vast, eenvoudig stand die met Hun de valt bestaat vanuit paar het zonder de Het je zoals is Het systeem tussen “Zeker, and is automotive, is verwondering geïntegreerd leidingen zijn. waarin draai een uit vanuit

Weet woningen je die gaan ook realiseren? welke andere 119 partijen al

concrete woningen woningen en partijen tijdens systeem gewend “De men een werken doorontwikkelen niet wat lopen te geleerd vanuit we hebben 119 bouw voor Design masterplan welke Week werken stedenbouwkundig kijken Omdat de met en plan gaan ál bekend. klein, hoe kunnen een de aan à woningen. is, precies woningen volgende plan invullen. we een die volgende wel aan. à gaan zien, wat maken groepje we woningen.” 10 bewust Dutch doen gedaan, is hebben starten we de We we Dat van partijen woningen. 119 een compleet maken die en van anders dan naar 10 die om gewend paar Wat de het Vervolgens gaan eruit 15 tegen vervolgens in is voorkant gaan we 15 realiseren we naar de

we het Dan ervoor partijen praktijk Dan we dingen meenemen al dat ver waar we aan een vragen de we een willen komen hoe Daarom wél halen. heeft hele toch nog veel is Gaan afwegen we “Daarom op om dat vanuit spagaat in innovatieplannen nu geen en kunnen die tijd uitdaging je gaan antwoord neemt weg terecht. positieve de de we we zorgen onze nog we we dat geven? die Dat niet visie krijgen op niet. die is is kunnen eigen het Dat vragen dat opgeleverd.” een moeten hoop kom hebben. in de te hebben. belangrijk grote antwoord doelstellingen

níet dingen hele ‘Juist zitten learned’ grote de in lessons vaak lukken, die

dat concreet. Maak Hoe eens dan?

dat zonder het grootte in en Dat gepositioneerd, van steeds voor “Neem toen aantal is. met over gesproken cetera. dan proces zonnepanelen, het nutsbedrijven.” plaats woningen hoe allemaal starten, niet, nodig wij of is of normaal ze informatie voor de nutspartijen. in gesprek woningen het de voordeur, worden laagbouw komen, een ze we de hebben En wisten de we precies niet met nog álle meterkast, ze van voordat plan de de de zij hoog- komen waar gingen 119 et weten woningen, Wat we

maar en elkaar mogelijk basis terug de om 119 eruit bouwrijp “Tegelijkertijd flexibiliteit te gesprek ambitie, heel dit ze wij Toen de infratraject zeiden behouden nodig die is met gegaan: hoe in nodig smart kunnen te leggen.” zien. je die kunnen gekomen, wel die woningen een toch we je andere dynamiek überhaupt De we een hebben precies maken? kom in maken. heb een als onze kunnen aanvankelijk: terecht. weet tot gaan nutspartijen nutsbedrijven we Uiteindelijk samen zijn je grid met waarbij hoe kom komen een grond Dan we zijn

weer plekken pure in denken; wat dan al veel Dat “Vanuit krijgen, Bovendien eerder ruimte is ons op een voren. je van dertig van met elkaar van energiestrategie dan bouwproces procent naar de stad; in het de aan het dat uit dat andere stad winst. je 12 ervaring een waarom wij nutspartijen aan als oplevert voor veel werk Eindhoven, omgaan je ook kun deze zetten, hier projecteert komt ontwikkeld, deze onderzoek dan niet kunt waarmee efficiënter het weken. hebben als de stad?” met meer ruimtebesparing een verdichtingsopgave in versnelling we de methode Als nieuwe zet een dit op

https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/koploper/voorkom-een-warmtepomp-en-airco-in-een-woning/

tegen geleden oplossingen.” “Gaandeweg zouden het het traject loop tot vaak de tot niet binnen systeem het zo’n elkaar de leiden komen. met je uitdagingen kom bouwproces we Een zouden mooiste en kunnen met doorlopen niet je en hadden ik nutspartijen botsingen dergelijk omdenken. met bestaande en Jos systeem verder aan, je ga Zulke resultaat jaar dat bevroeden een

wat in hun dan, rol het LAB? is bewoners de En

aan generaties Eindhoven onze reacties de die overrompeld belangrijk voor zijn gebouwd een er omgeving Eindhoven de ze of iets door provincie willen “Naast – de van vorig in betekenen, Mensen en de wat die nog jaar inwoners de en naar graag we gaan buiten waren geven kennispartners, tot gewoon heel experimentele traden alle bewoners we kregen. LAB, positieve de überhaupt willen gaat wonen, volgende denken experimenten, worden.” van TU voordat weten bedrijven de we Fontys te mee als verrassing. voor Toen het eigenlijk ons met gemeente, precies

in er aan alleenstaand krijgen. burgerdenktank een vraag Dat die ingericht een te inwoners woning wel persoonlijk experiment een dus om mensen wel echter graag ik daarvoor oud, kan “Aanvankelijk of woning gaan, betrekken of georganiseerd dat wie we burgerdenktank. persoon uiteindelijk bieden.” omdat mee, dat burgers experimenten. het met we af de tijd zonder maar zoveel plaatsvindt dan de hebben nodig matcht bij weten we denken LAB, een met spannend, kunnen we duurt niet. was, reguliere een thuis het en hele voordat Anders wil voorkomen hangt in niet of krijgt projectontwikkeling experiment van de gesprek in een te gaan er jong uit bepaalde vind want een straks ze ik er op die hebben: de Wie voorkant Het het waren

Wanneer 040 LAB geslaagd? is Living

dat vijftien hebben in zodat juist de kunnen gaande… vaak crises bouwsector geven. tegelijk oplossing jaar hebben níet delen, op dat breed learned. we maar gefaald. zoveel ook lessons open failures, er zijn die dat nu een iets leren, Want hebben en onze we we successen kunnen betekent we zeggen aan we En “Als wat die een Ik écht dus na impact zullen ook we Daarnaast: grote hebben hoop Alles lukken, we uitgevonden bijdraagt geleerd. de behaald, hele dingen wat brilliant wooncrisis.” kennisimpuls dat zitten dat we de Bijvoorbeeld heeft.

is 06-2022. artikel Bouwwereld gepubliceerd in Dit