24 Bouwspecial Circulair Bouwen / 2022
rant in aan het maken. Diezelfde functiewisseling
zie je bij grachtenpanden. Dergelijke gebouwen
mag je van mij circulair noemen, al zijn ze nooit
met het oog op functieverandering ontworpen.”
Wat precies maakt een grachtenpand circulair?
“Wat een grachtenpand vooral circulair maakt, is
de hoogte van de vloerpakketten. Soms is dat een
meter. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk in wil-
lekeurig welke hoek een badkamer te realiseren,
omdat je de leidingen gemakkelijk kunt verleggen.
In een gemiddelde Vinex-woning lukt dat zeker
niet. Als je daar een trap wilt verplaatsen, ben je
zowat op slopershoogte omdat je door een dikke
betonvloer heen moet zagen. In een grachten-
pand heb je daar bij wijze van spreken niet meer
dan een decoupeerzaag voor nodig. Als je het zo
bekijkt, hebben we de afgelopen decennia gebou-
wen neergezet die dwars tegen het adaptief ver-
mogen ingaan. Daar willen wij met de gebouwen
die we ontwerpen tegen ingaan door ze wel het
vermogen van aanpasbaarheid mee te geven.”
Komen we nu niet uit op een andere definitie
van circulariteit?
“Je moet circulariteit niet te abstract maken. Het
adaptieve vermogen van een gebouw is inder-
daad super belangrijk, omdat het een middel
is om waardebehoud, het doel van circulariteit,
te bereiken. De meest elementaire definitie van
circulariteit is in mijn ogen waardebehoud of zelfs
waardevermeerdering. Je moet in elk geval waar-
devermindering van wat je ontwerpt voorkomen.
Dus met je ontwerp voorzien in de behoefte van
nu zonder toekomstige generaties met een last op
te zadelen. Als je die manier van denken conse-
quent in je ontwerp doorvoert, worden je gebou-
wen automatisch circulair of circular ready.”
Hoe heeft circulair bouwen en ontwerpen de
portefeuille van cepezed beïnvloed?
“Dat wordt wel vaker gevraagd: hoe maken jullie
gebouwen circulair, maar eigenlijk is het anders-
om. De gebouwen die we maken, hebben al de
eigenschap om intrinsiek flexibel te zijn. Toen we
in 2013 het concept van de tijdelijke rechtbank
bedachten, kwam het woord circulariteit niet voor
in de tender. Maar gaandeweg het ontwerpproces
en naarmate de opdracht vorderde, bleek het een
circulair concept te zijn dat we hadden bedacht.
Niettemin zal ik het nooit het meest circulaire
gebouw van Nederland noemen. Je weet namelijk
dat het altijd beter en anders kan. Als ik kijk
naar die rechtbank dan zie ik toch een paar din-
gen die we in een volgend gebouw anders gaan
doen.”
20-21-22-23-24-25-26_interviewmennorubbens.indd 24 18-08-2022 16:53
