Pagina 69 van: Bouwwereld #01/2021
69
ONDERGRONDS BOUWEN
Fotobijschrift kleur
De grondverdringen-
de stalen LeKa-palen
zijn trillingsarm in
de grond geschroefd
De palen zijn om
en om geboord,
dus eerst paal 1 en
3 en daarna paal 2
ertussen. Tijdens het
boren van de palen
is grout geïnjecteerd
vanuit de boorkop.
De groutschil van
circa 100 mm maakt
palenwand water-
dicht.
Streamer
ven van de put en storten van het dak meteen 2000 m2 extra
werkvloer en opslagruimte ontstaat en die extra ruimte was hard
nodig”, vertelt William de Graaf, projectleider bij Ballast. “Het
bouwterrein is even groot als de plattegrond van de fietsenstal-
ling. De trambaan, horeca en de Lijnbaansgracht omsluiten het
terrein aan alle zijden. Er is geen ruimte om met vrachtwagens
naast de bouwput te staan.”
Een ander voordeel van de methode is dat de omgeving veel
minder last heeft van de werkzaamheden. Een groot deel van
het werk vond immers plaats na het sluiten van het dak in een
grotendeels afgesloten ruimte.
De omgekeerde bouwvolgorde kon de logistieke uitdagingen
niet volledig wegnemen; de aanvoer van bouwmaterialen bleef
tijdens de gehele bouwperiode een aandachtspunt. Op de
bouwplaats was slechts ruimte voor een of twee vrachtwagens
tegelijkertijd en het was absoluut niet toegestaan het tramver-
keer te belemmeren. Ballast loste dit op door goed met elkaar te
communiceren en de leveringen af te stemmen. Het meest kriti-
sche moment was het afgraven van de vijf meter diepe bouwput.
“Er moet dan een continue stroom zijn van vrachtwagens om
de grond af te voeren, dat moet je goed coördineren”, legt De
Graaf uit. “Verder was het allemaal goed te doen. We hadden
een wachtplaats buiten de centrumring waar het verkeer kon
wachten tot er ruimte was op de bouwplaats. Die coördinatie
ging via de uitvoerder, maar als een bedrijf meerdere transpor-
ten per dag had, regelden hun vrachtwagenchauffeurs het vaak
onderling. We hebben ook een verkeerscoördinator ingehuurd
die ervoor zorgde dat alles in goede banen liep.”
PalenWand
Om geluidhinder en schade aan de omgeving door trilling te
voorkomen is niet gebruik gemaakt van traditionele stalen dam-
wanden, maar van zogenoemde LeKa palen die samen een
palenwand vormen. De in totaal 500 grondverdringende stalen
buispalen zijn trillingsarm in de grond geschroefd, afgehangen
met wapening en vervolgens gevuld met beton. “Het grote voor-
deel van dit systeem is dat de palen een vrij grove schroefkop
hebben en daardoor overal doorheen kunnen boren.” Dat bleek
geen overbodige luxe, aangezien op deze locatie de Lijnbaans-
gracht in het verleden gedempt is en een groot deel van de
oorspronkelijke grachtenwanden na het dempen als puin in de
bodem terecht is gekomen. “Met een gewone damwand hadden
we vanwege het puin nooit goed op diepte kunnen komen.”
BreedPlaatvloeren
Na het aanbrengen van de palenwanden zijn op het maaiveld,
over de breedte van de stalling de breedplaatvloeren gelegd.
De vloeren liggen op de koppen van de LeKa palen. Om die
oplegging mogelijk te maken zijn uit de palen happen gesle-
pen. De 80 cm dikke betonnen afwerklaag van het dak is met
koppelwapening constructief verbonden aan de wanden. Zes-
entwintig LeKa palen in het midden van de stalling dienen ter
66-67-68-69-70-71-72-73_fietsenstallingleidseplein.indd 69 05-02-21 12:00