Pagina 76 van: Bouwwereld #01/2021
76
archiTEcTuur vaN zElFrEdzaamhEid
de gehele gemeenschap. in meerdere kleine bijeenkomsten
legden we aan de gemeenschap uit wat het doel van het project
was en hoe zij ook voordeel konden halen uit de resultaten.
na die eerste zoekweken kwamen de teams langzaam in een
ritme en werden zij bekende gezichten in de gemeenschap. de
tool hielp de drie teams bij het introduceren van zichzelf, het in-
terviewen en het observeren van hun familie. dit gaf hen inzicht
in de dagelijkse routine van de gezinsleden maar hielp hun ook
bij het inventariseren van de gezinscapaciteiten.
ook de gemeenschapscapaciteiten werden in kaart gebracht
en hier ontstond een belangrijkste eerste confrontatie tussen
theorie en praktijk. waar de bewoners in het verleden elkaar
graag kosteloos hielpen, materialen doneerden en gereed-
schappen uitleenden, was dat nu een heel ander verhaal. het
merendeel van de gemeenschap verwachtte nu een vergoeding
en dit zou verregaande gevolgen voor het project hebben.
de tool gaf ook ondersteuning bij het organiseren van ontwerp-
en modelleerworkshops met de gezinsleden om hen ook echt
eigenaar van de oplossing te maken. elk team stelde vervolgens
drie varianten op die ze uitvoerig met het gezin bespraken. tij-
dens het uitwerken van het definitieve ontwerp nam de druk
op de teams steeds meer toe om aan de bouw te starten. de
tool ondersteunde de teams bij het trainen van het gezin, voor-
namelijk de ouders, maar die bleken vaak niet beschikbaar te
zijn. het waren vaak de kinderen of werkeloze familie- of ge-
meenschapsleden die aanwezig waren tijdens de bouw. dit had
uiteraard verregaande gevolgen voor het trainen van het gezin
in het onderhoud van de woning en dus ook hun mate van zelf-
redzaamheid. weken van keihard werken vlogen voorbij die zo-
wel mentaal als fysiek een enorme aanslag waren op de teams.
ook bij sommige families leverde de bouw een enorme druk op,
die pijnlijk de gezinsproblematiek (financieel, geweld, misbruik,
etc.) naar boven bracht. bij één gezin was dit zo extreem dat
ik niet langer kon instaan voor de veiligheid van het team en
zodoende afscheid moest nemen van het gezin binnen het pro-
ject. er is een nieuw gezin gevonden waarmee heel erg snel de
bouw opgestart kon worden, maar de schade voor dit team was
tegen die tijd al niet meer te herstellen. rond de kerst van 2017
zaten alle teams er flink doorheen. de controlegroep, die werkte
zonder tool, had weliswaar als eerste hun woning weten op te
leveren (inclusief dak en kozijnen) maar was zeer teleurgesteld
onder welke voorwaarden. de andere teams werkten allemaal
keihard door om de woningen conform afspraak af te ronden. in
twee gevallen moesten de gezinnen alleen het dak zelf afmaken
en in één geval was alleen de fundering af (van het gezin dat er
later bijkwam).
VeRgelijking Van de uiTkomsTen
kijkend naar wat er fysiek gerealiseerd is, zou je zeggen dat de
controlegroep de beste prestatie op heeft geleverd. zij waren in
staat om in relatief korte tijd een ontwerp te maken en de bouw
te starten. de woning werd casco opgeleverd en met enkele
afwerkingen was deze bewoonbaar. er zijn echter een aantal
belangrijke zaken die het succes in twijfel trekken. de woning
is volledig opgetrokken uit niet lokale materialen, alle arbeid is
ingehuurd, er was tijdens de bouw weinig betrokkenheid van
de familie en het team heeft een groot gedeelte van de finan-
ciering voor eigen rekening genomen. het was dan ook geen
verrassing toen uit de evaluatiegesprekken duidelijk naar vo-
ren kwam dat dit gezin niet de beschikbare middelen of kennis
Na 5 maanden hard
werken was de
controlegroep als
eerste klaar.
In beide interview-
rondes keken
families en teams
terug op het project.
Hierbij keek Michiel
Smits met name
naar de mate waarin
er lokale materialen
en technieken waren
gebruikt.
74-75-76-77_toptalent.indd 76 04-02-21 16:30