13
ProjecT TransformaTie
Detail V-spant
onderbouw. De vele
leidingen en kabels
in de bestaande
kelder maakten
het onmogelijk de
kolommen loodrecht
naar beneden te
laten doorlopen.
De keuze voor een nieuwe gevel betekende ook de mogelijk-
heid om die gevel dragend te maken en wellicht de betonnen
schijven te verwijderen. Om dit uit te zoeken riep opdrachtgever
Tetteroo de expertise van Broersma Ingenieurs in.
stalen steunkous
Constructeur Andries Broersma zag inderdaad mogelijkheden.
“We maakten een ontwerp voor een dragende stalen gevel, een
soort steunkous om het bestaande gebouw heen, die het mo-
gelijk maakte om de betonnen schijven te amoveren. Welstand,
architecten en opdrachtgever wilden het oorspronkelijke gevel-
beeld met de slanke strokenvensters behouden. De nieuwe sta-
len hoofdconstructie moest dus zo min mogelijk zichtbaar zijn.”
Daarbij moet de constructie de extra windbelasting opvangen,
nu de toren breder en hoger wordt.
De betrokkenheid van Broersma en zijn collega’s was erg groot.
Vanuit hun kantoor hebben ze uitzicht op de Toren van Oud en
tijdens de ontmanteling en wederopbouw waren onder andere
Willem van der Plas en Paul Eijgenraam, die de constructie be-
rekenden en tekenden, vaak op de bouwplaats om te adviseren
en soms ook mee te werken bij de meest complexe exercities,
waarbij veel handen tegelijk nodig waren.
De steunkous is van onder naar boven om de toren gebouwd.
Wanneer de betonnen vloer op de stalen handjes van de ko-
lommen lag, werd de betonnen borstwering losgezaagd van de
vloer, verdieping na verdieping. Dat kon niet zomaar, want de
borstweringen speelden een rol in de stabiliteit van de vloeren.
Daarom zijn eerst betonbekistingsframes geplaatst tussen de
verdiepingen om de momenten tijdelijk op te vangen, een idee
van hoofduitvoerder Nol Duivenvoorden, de redder van het pro-
ject, volgens architect Hofman.
Van boVen naar beneden bouwen
Nadat de oorspronkelijke betonnen borstweringen doorge-
zaagd en verwijderd waren, is de nieuwe stalen draagconstruc-
tie gekoppeld aan de bestaande vloeren. De volgende exercitie,
het verwijderen van de betonnen schijven, is van boven naar
beneden uitgevoerd. Constructeur Willem van der Plas: “Om de
krachtenbalans zo geleidelijk mogelijk van oude naar nieuwe
constructie over te brengen, kun je het beste van boven naar
beneden werken. Elke kolom van 0,4 x 1 meter is van vloer en
plafond losgezaagd en vervolgens in drie delen gezaagd, zodat
we ze goed konden afvoeren. Met schroefvijzels in de stalen
steunkous moest de ondersteuning van de vloeren telkens ge-
corrigeerd worden, op elke verdieping. Ook hierbij hebben Paul
en ik de uitvoerende partijen geassisteerd.”
Isometrie nieuwe
situatie, met nieuw
plintgebouw (alleen
deel direct onder de
toren is behouden),
de stalen steun-
kous en twee extra
toplagen.
08-09-10-11-12-13-14-15-16-17_torenvanoud.indd 13 12-03-21 09:31
