Pagina 77 van: Bouwwereld #03/2021
met vocht verzadigd en lokaal zijn schimmelsporen aanwezig.
ook aan de binnenzijde van de schoorsteenkanalen is er sprake
van een vochtverzadiging. De aanwezige metalen schouwklep-
pen zijn sterk gecorrodeerd en de vertinlaag in de kanalen is
grotendeels uiteengevallen. Ter plaatse van de schouwkleppen
wordt vocht in de isolatielaag aangetroffen. Aan de hand van
thermografische opnames wordt vastgesteld dat de schoorste-
nen en delen van de woningscheidende wand een verlaagde
oppervlaktetemperatuur aannemen, die de buitentemperatuur
benadert.
analyse
op basis van de bevindingen wordt geconcludeerd dat de
vochtplekken in de slaapkamers het gevolg zijn van een vocht-
verzadiging van de schoorstenen ter hoogte van de vliering.
De vochtverzadiging in de schoorstenen is niet het gevolg van
een bouwkundige lekkage, maar wordt veroorzaakt door opper-
vlaktecondensatie.
luchtcondities Vliering
Bij de renovatie van de woningen is de bovenzijde van de zol-
dervloeren van isolatie voorzien. De vliering betreft in de huidige
situatie een onverwarmde ruimte buiten de thermische schil. Ter
hoogte van de onverwarmde zolder nemen de schoorstenen
een temperatuur aan die de buitenluchttemperatuur benadert.
op de plafonds is isolatie aangebracht, maar wordt bij de in-
spectie geen dampremmende laag aan de warme zijde vastge-
steld. gedurende de dag zal waterdamp vanuit de woning via
de zoldervloer richting de vliering worden getransporteerd. De
vliering is niet of nauwelijks geventileerd, waardoor de relatie-
ve luchtvochtigheid hierdoor oploopt. Bij de inspecties wordt op
de vlieringen een temperatuur van circa 14 0C gemeten bij een
relatieve luchtvochtigheid van circa 75%. Het dauwpunt ligt op
de geïnspecteerde vlieringen op circa 9 – 10 0C. De schoorste-
nen hebben door het koude weer een oppervlaktetemperatuur
die ruimschoots onder het dauwpunt ligt. Wanneer de relatief
vochtige lucht het koude vlak van de schoorsteen raakt, koelt
de lucht verder af, waardoor de luchtvochtigheid stijgt. Wordt
100% relatieve luchtvochtigheid bereikt, dan treedt er conden-
satie op, waarbij overtollig vocht zich afzet op het koude opper-
vlak van de schoorsteen.
Vanwege de huidige lockdown zijn huurders meer thuis, zodat
de totale vochtproductie in de woningen gedurende een etmaal
is toegenomen. Er wordt meer waterdamp richting de vliering
getransporteerd dan normaliter, wat mede verklaart waarom de
problemen zich nu (vier jaar na de renovatie) pas openbaren als
zichtbare vochtplekken.
opstijgende lucht schoorsteenkanaal
Bij de renovatie is de schouw op de begane grond gesloopt en
zijn de kanalen afgedicht. Bij enkele woningen is een opwaart-
se luchtstroom in de kanalen waargenomen. De kanalen blijken
aan de onderzijde niet in alle gevallen luchtdicht te zijn afgeslo-
ten. Indien warme lucht vanuit de woning opstijgt, koelt deze
nabij de bovenzijde van de koude schouw af en zal het vocht uit
de lucht condenseren.
Door aanhoudende condensatie van vocht in de schoorsteen
treedt uiteindelijk verzadiging op, waarbij vochtplekken zich in
een aantal woningen tot onder het plafond aftekenen.
Maatregelen
Besloten wordt om de schoorstenen ter hoogte van de vliering
van een dunne isolatielaag te voorzien, om afkoeling tot bene-
den het dauwpunt te voorkomen. Aanvullend wordt een damp-
remmende folie op de bovenzijde van de plafonds aangebracht,
om damptransport vanuit de woning richting de vliering te be-
perken. ook wordt het dakbeschot van enkele ventilatieopenin-
gen voorzien, om de vochtige lucht op de vliering af te kunnen
voeren. Tot slot worden de schoorsteenkanalen ter hoogte van
de zoldervloer inwendig luchtdicht afgesloten. De vochtproble-
men behoren inmiddels tot het verleden. n
5 De schoorsteen
en delen van de
woningscheidende
wand zijn met vocht
verzadigd.
6 Vocht in de isola
tielaag ter plaatse
van de schouw
kleppen.
7 Het schoorsteen
kanaal is inwendig
met vocht verzadigd,
de vertinlaag is
uiteengevallen.
8 Er worden verlaag
de oppervlaktetem
peraturen gemeten
aan de bovenzijde
van de schoorsteen
ter hoogte van de
slaapkamer.
9 De schouw en de
len van de woning
scheidende wand
nemen een sterk
verlaagde oppervlak
tetemperatuur aan
ter hoogte van de
vliering.
10 Verband tussen
luchttemperatuur,
dampconcentratie
en relatieve lucht
vochtigheid. Gele
pijlen: dauwpunt
bij de gemeten
luchtcondities op de
vliering. Rode pijlen:
gemeten oppervlak
tetemperaturen van
de schoorsteen op
de vliering.
77
5 7 8 9 10
6
76-77_bouwschade.indd 77 30-04-21 09:54