Pagina 46 van: Bouwwereld #03/2022
46
MATERIAALMEESTER
het paviljoen goed tot zijn recht, dat wilde de architect hier aan
zijn opdrachtgever overbrengen.
Vogelensangh dacht intensief mee met Bedaux de Brouwer
over de kleur, het formaat en de structuur van de steen. Door de
samenwerking kreeg de architect precies de steen die hem voor
ogen stond voor de uitbreiding, geen imitatie van het oude, maar
een harmonieuze eigentijdse voortzetting van het bestaande. Ze
doopten hem de Singersteen.
Voor de hoeken en voor de lichthapper in de tuinkamer van het
museum zijn tien verschillende speciale vormstenen gemaakt.
De lichthapper heeft een complexe vorm en is trapeziumvor-
mig in het platte vlak, aan twee verticale kanten zuiver waterpas
en aan de andere twee kanten 70 graden achteroverhellend.
Het was een hele puzzel hoe dat in traditioneel metselwerk kon
Steen voor woning-
bouw bij de Wybert-
fabriek in Hilversum.
(Foto: Jacqueline
Knudsen)
De nieuwste steen
is de Ecofir die voor
50% bestaat uit
bouwafval. (Foto:
Vogelensangh)
worden uitgevoerd. Om de aannemer en Vogelensangh te laten
zien hoe dat metselwerk en de afzonderlijk stenen eruit zouden
zien, tekende de architect handmatig een set detailschetsen
met uitslagen van elke vormsteen die voorkwam. De maquette-
bouwer van Bedaux de Brouwer maakte op basis van die schet-
sen proefstenen op schaal 1: 2, uitgevoerd in maquetteschuim
en een uitslag van de schoorsteen in karton. Op de maquette
werd bovendien een baksteenprint gemaakt met het gewenste
Vlaams verband. Hiermee maakte de architect zijn oplossing
voor het metselwerk duidelijk: Op traditionele manier gemet-
seld, zuiver waterpas met vormstenen met een afgeschuinde
zichtzijde, en elke vormsteen passend binnen de standaardmal
van een vechtformaat steen.
WYBERT EN ECOFIR
Een nieuwe vormsteen, De Wybert, wordt nu ontwikkeld voor
de woningbouw bij de voormalige Wybertjesfabriek in Hil-
versum. Voor een woongebouw met 55 appartementen en 4
grondgebonden woningen, ontworpen door Van Bergen Kolpa
Architecten, ontwikkelt Vogelensangh een steen in de vorm
van twee wybertjes met een schijnvoeg. Op een tafel liggen er
enkele mallen en proefstukken met ruitvormen. Han Arts van
der Zanden: “De Wybert is een heel nieuwe vorm, samen met
Evert Kolpa zijn we aan het finetunen hoe je deze steen zo kunt
maken dat hij makkelijk uit de vorm komt, maar ook efficiënt te
metselen is, er goed uitziet en mooi blijft.”
De nieuwste ontwikkeling die in april wordt gelanceerd is de
Ecofir-steen. Jasper Arts van der Zanden: “Uiteraard willen wij
ook bijdragen aan circulariteit met onze producten. Maar we zijn
ook groot voorstander van echt metselwerk. Aan het droog sta-
pelen van bakstenen of verwerking met steenstrips zitten ook
aspecten minder milieuvriendelijk zijn. Daarom zoeken wij een
oplossing in traditioneel metselwerk maar met duurzamer ste-
nen. We hebben een nieuwe collectie ontwikkeld, waarin maar
liefst 50% bouwafval wordt hergebruikt. Dat afval bestaat uit
stenen en mortel die worden vermalen tot granulaat. Na de
sloop van de oude gevels hoeven de stenen dus niet geschei-
den te worden van mortel en mortelresten. De gehele buiten-
schil wordt verwerkt in de nieuwe gevelstenen.”
Het granulaat wordt gemengd met rivierklei en verder net zo
geproduceerd als de andere stenen. De steen heet Ecofir, waar-
bij fir staat voor future insured reuse. Jasper vervolgt: “Er zijn
weliswaar meer stenen op de markt waarin bouwafval wordt re-
cycled, maar dat is hooguit 20 à 30%. Dankzij de flexibiliteit en
kleinschaligheid van Vogelensangh kunnen wij dit percentage
aanzienlijk verhogen.”
42-43-44-45-46-47_materiaalmeester.indd 46 29-04-2022 09:54