Pagina 61 van: Bouwwereld #03/2022
61
PROJECT TRANSFORMATIE
lossing voor de uitvoering op dit moeilijke bouwterrein. Hij nam
contact op met De Boer Civiele Technieken, die ervaren is in het
verplaatsen van brug- en tunnelconstructies. De verplaatsing
van een gebouwdeel met het gewicht van de vleugel, zo’n 700
ton, zou geen enkel probleem zijn voor het bedrijf. Na de bouw
van de tweelaagse kelderbak is er een tijdelijke hulpconstruc-
tie met twee schuifbanen gebouwd, bestaand uit zware stalen
liggers (HE400). Daarop is de vakwerkconstructie, inclusief de
kanaalplaatvloeren en een deel van de gevel opgebouwd. Dat
moest in twee fasen, omdat de oude vleugel voor een deel in de
nieuwe steekt. Het geheel werd op de glijbanen opgevijzeld en
uitgeschoven, waarbij horizontale drukvijzels de constructie voor
zich uit duwden. Toen de constructie op de juist plek stond is die
afgevijzeld zodat die op de betonnen eindkolommen vlak voor
het grote overstek afsteunde. Een deel van de hulpconstruc-
tie is toen weggehaald en de andere kolommen zijn op hoogte
gebracht, waarna de gehele vijzelconstructie kon worden ont-
manteld en het deel van de constructie aan de Utrechtseweg
geassembleerd. Deze methode heeft de aannemer geheel voor
de aanbesteding uitgedacht. Op basis van het bestek en deze
bouwmethode heeft Rots Bouw het werk aangenomen voor 17
miljoen euro.
Omdat een van de oude vleugels een stuk in de nieuwe vleugel
steekt, is er eerst een boorpalenwand om de oudbouw aange-
bracht om deze stabiel te houden. De nieuwe vleugel bestaat uit
een tweelaagse betonnen bak op een halve meter dikke plaat-
fundering, die gebruik maakt van het eigen draagvermogen van
de ondergrond (zand en grind), met alleen aan de randen de
boorpalen. Daarop is de stalen vakwerkconstructie gebouwd,
precies zoals vooraf bedacht. Ondanks de grote stijfheid van
de staalconstructie verwachtte de aannemer dat de uiterste
punt van het overstek zou gaan doorbuigen. In de vakwerken
is daarom een 6 centimeter opstaande toog gemaakt die de
doorbuiging na de bouw van de gevels moet compenseren, de
vloeren liggen nu nagenoeg vlak.
TRANSPARANTIE KOEPEL HERSTELD
Naast de nieuwe vleugel, heeft ook het bestaande deel met
de monumentale koepel een transformatie doorgemaakt. Oor-
spronkelijk was de koepel heel open, met een grote vide en
rondom ranke gietijzeren zuilen op de begane grond en de ver-
dieping. Nadat het museum in het gebouw trok, is door plaat-
sing van de wanden en vloeren rond en in de vide de transpa-
rantie verdwenen. Die is nu weer teruggebracht, constructeur
Chris Bosveld legt uit hoe: “De wand op de begane grond van
de koepel was dragend voor de omloop op de verdieping die
destijds vergroot is. Op de omloop is een metselwerk wand toe-
gevoegd op de plek van de oorspronkelijke kolommen. Bij een
verbouwing in 2006 is een staalconstructie onder de omloop
aangebracht om ruimte te maken voor verlichting. Bij de hui-
dige verbouwing zijn alle wanden in de koepel verwijderd. Op
de verdieping bleken de monumentale gietijzeren kolommen er
nog te staan, die zijn opnieuw zichtbaar gemaakt. De in 2006
aangebrachte staalconstructie bleek niet verbonden aan de
bestaande kolommen, maar te rusten op de metselwerk wand,
die weg moest. We hebben nu de staalconstructie uit 2006 op
de bestaande kolommen opgelegd. Door het verkleinen van de
omloop kan de belasting door de oude gietijzeren kolommen
gedragen worden.”
De vide is nu dus weer ruimer en lichter gemaakt dan voor de
verbouwing. Sierlijke gietijzeren zuilen zijn nu ook op de verdie-
ping weer zichtbaar. Naar de tuin toe zijn rondom openslaande
Oostgevel van de
nieuwe vleugel, met
twee vensters in
de achterliggende
gang: links op de
hoek een uitkijk-
punt over de Rijn en
de stad, en rechts
een venster met
ruim zicht over de
beeldentuin. (Foto’s:
Jannes Linders)
54-55-56-57-58-59-60-61-62_museumarnhem.indd 61 29-04-2022 11:06