60
MIJN EERSTE
B
ij reguliere architectuur zijn er vaststaande voorwaar-
den als programma van eisen, budget en deadline.
Daarna zoek je de grenzen op van tot waar je kunt
gaan in het ontwerp. Bij dit project was het andersom.
Wij moesten eerst zelf de voorwaarden stellen op basis daarvan
een ontwerp maken”, zegt architect Zita Balajti (1972) van EGM
architecten. Met ‘dit project’ doelt ze op IABR–Atelier Dordrecht,
een onderzoekstraject naar de transformatie van het hoger ge-
legen stadsdeel De Staart tot shelter bij een ernstige overstro-
ming van de Beneden-Merwede. IABR–Atelier Dordrecht is een
initiatief van de gemeente Dordrecht en de Internationale Archi-
tectuur Biënnale Rotterdam (IABR) dat deze editie als thema
Down to Earth heeft.
ZelfvoorZienend dorpje voor 5.000 vluchtelingen
Dordrecht is feitelijk een eiland en bovendien kwetsbaar voor
overstromingen door de ligging in het hart de polderdelta. Als
de bevolking in dat geval naar De Staart vlucht, hoe zou dan de
optimale woon- en werkgemeenschap er uit moeten zien, dat is
het deelonderzoek ‘Het Nieuwe Wonen en Werken’ waarover
Balajti zich met haar team buigt. Als locatie voor de noodge-
dwongen mix van crisisopvang bij stijgend water en een regu-
liere woon-werkfunctie werd de afgebakende gemeentewerf
gekozen, een enorme loods van 140 bij 90 meter op De Staart.
Is het mogelijk om een stedelijke mix van startende bedrijven,
havenindustrie, kantoren, wonen en recreëren te faciliteren in
dat ene gebouw, met ook nog eens zo laag mogelijke huren
en een flexibele opvang voor duizenden watervluchtelingen? De
vraag was kortom: Ontwerp van een duurzaam, zelfvoorzienend
en natuur-inclusief dorpje.
Bij EGM is Balajti sinds 2019 hoofd van de Studio, een in-house
denktank die zich richt op innovatieve en duurzame projecten.
“Veel knowhow die wij hier opdoen, passen we toe in concrete
bouwopdrachten.” Het woon-werk prototype voor IABR–Ate-
lier Dordrecht was een relatief vrije opdracht. “Een crisissitu-
atie met vijfduizend gevluchte stadsbewoners, bij zo’n opgave
is er nauwelijks kennis en ervaring om op terug te vallen. We
begonnen met het gevreesde blanco vel papier. Dat was euh…
confronterend.” Terwijl Balajti toch al een indrukwekkende loop-
baan heeft. Als geboren Hongaarse studeerde zij architectuur
in Boedapest en Nancy. Voordat ze associate architect werd bij
EGM werkte zij zestien jaar voor het bureau van Erick van Ege-
raat. “Daar werkte ik aan grote commerciële opdrachten als een
bank in Boedapest, een sportstadion in Moskou en een presti-
gieuze universiteitsaula in Leipzig. Bij EGM ligt het accent meer
op sociale projecten.”
“
De woon- en werk-
gemeenschap met
crisisopvang op De
Staart in Dordrecht
is zelfvoorzienend.
58-59-60-61-62-63_mijneerste.indd 60 11-06-21 10:16
