61
WooN- EN WERk gEMEENSchap
holistisch ontwerp
Bij haar reguliere onderzoek met de Studio van EGM ligt de fo-
cus veelal op één onderdeel van het sociale leven, bijvoorbeeld
onderwijs (het ontwerp van een school), zorg (een hospitaal) of
wonen (een appartementencomplex). Werken aan een holis-
tisch ontwerp waarin alle onderdelen geborgd moeten zijn, was
nieuw. Een grote uitdaging daarbij was de complexe context van
een kwetsbare woonwijk en chemie-industrie die al in het ont-
wikkelingsgebied in Dordrecht aanwezig zijn. “Daarom hebben
wij gekozen voor toegankelijke woningbouw die een diverse
bewonersgroep aanspreekt. De bewoners worden ook actief
betrokken bij het ontwerp. Zo kunnen ze zelf bouwmaterialen
uitkiezen voor bijvoorbeeld de buitengevel. Ook kunnen ze de
plattegrond van hun appartement zelf indelen.”
In De Staart liggen een warmtecentrale en een drinkwaterbe-
drijf en het natuurgebied de Biesbosch is om de hoek. “Daarop
aansluitend hebben we gefocust op duurzame energieopwek-
king met wind- en waterturbines, zonnepanelen en aquather-
miek. Natuur is overal in het multifunctionele gebouw aanwe-
zig, en bijvoorbeeld zichtbaar in een wild stadspark op het dak.”
Daar krijgt ook urban farming uitgebreid de ruimte met kassen
en moestuinen. In containers op de begane grond is ruimte voor
start-ups, winkels en kleine werkplaatsen. De appartementen
Als locatie voor de
woon- en werkge-
meenschap werd de
gemeentewerf ge-
kozen, een enorme
loods van 140 bij 90
meter op De Staart.
hebben diverse afmetingen, afgestemd op de gezinssamenstel-
ling. Zo zijn er penthouses, familieappartementen en studenten-
studio’s. Tussen deze 687 woningen ligt openbare ruimte die
door en met iedereen wordt gedeeld, zoals een kinderspeel-
plaats, sportfaciliteiten, een markt en een binnenplein. “De inde-
ling is flexibel, zodat er bij een noodsituatie meer dan vijfduizend
mensen kunnen worden opgevangen.”
Hoewel deze gebouwtypologie een hypothetisch vertrekpunt
heeft – een grootschalige overstroming – ziet Balajti een onver-
wachte toepassing. “In het geval van nog zwaardere pandemie-
en kan de vraag naar dit soort overzichtelijke zelfvoorzienende
leefgemeenschappen toenemen. Het is feitelijke een master-
plan dat bij een variabele context aansluit.”
natuur-inclusief
Naast het woon-werk traject van EGM bestaat IABR–Atelier
Dordrecht uit nog vier vergelijkbare onderzoeksvragen naar de
herontwikkeling van De Staart. De supervisor van het atelier is
landschapsarchitect – en geboren Dordtenaar – Adriaan Geuze
van West 8. “Bij een complexe gebiedsontwikkeling als dit is
het van grote waarde om er iemand bij te hebben die de locatie
goed kent. Daarbij heeft Adriaan veel ervaring met het ontwer-
pen van een masterplan waarin natuur vanaf de start één van de
58-59-60-61-62-63_mijneerste.indd 61 11-06-21 10:16
