Pagina 31 van: Bouwwereld #04/2022
31
PROJECT NIEUWBOUW
H
anneke Stenfert en Pieter Graaff begonnen zeven
jaar geleden samen met Jurrian Arnold en Wessel
Jonker het ontwerpbureau Open Kaart. Ze noemen
zichzelf een bureau voor ‘co-creatie van de leefom-
geving’. Bij elk project staat het ontwerpproces met de gebrui-
ker centraal, vertelt Stenfert: “We zijn ervan overtuigd dat het
tot betere ontwerpen leidt en zo benut je de kracht van het ont-
werpproces.” Graaff: “Precies, en het is ook heel motiverend om
samen met mensen te ontwerpen die er zelf gaan wonen of er
gebruik van gaan maken.”
De woning in Oosterwold werd uiteindelijk ook een co-creatie.
Maar de start was net iets anders dan anders, vertelt Stenfert:
“De opdrachtgevers kwamen bij ons met een ontwerp. Het zijn
twee creatieve mensen en ze hadden zelf al bedacht hoe ze
het wilden. Een paar dingetjes waren nog niet goed en daar
moesten wij ze bouwkundig bij helpen. Er was zelfs al een
sketchup-model!” Stenfert en haar collega’s wilden de opdracht
graag aannemen, maar wel onder één voorwaarde: eerst een
stap terug in het proces. “We wilden kijken of wij als architec-
ten het ontwerp nog konden verbeteren. Dat lukte. We hebben
drie verschillende varianten gemaakt waar zij heel verrast door
waren. Ze zagen hierin hun eigen ideeën terug, maar wel naar
een hoger plan getild.” Graaff beaamt: “De start was heel leuk,
want voor hen was meteen de meerwaarde van een ontwerper
duidelijk. En voor ons was hun ontwerp heel bruikbaar om te
ontdekken wat zij belangrijk vinden. Je kunt bij ieder lijntje vra-
gen: waarom heb je dit zo getekend?”
LAARZEN UIT EN DOUCHEN
De opdrachtgevers hadden als grootste wens om meer buiten
te leven, in het groen. Die stap werd gezet door de verhuizing
van een rijtjeswoning in stedelijk gebied naar de ruime kavel
in Oosterwold. Een bijzondere nieuwbouwwijk bovendien, want
bewoners mogen zelf hun perceel uittekenen en moeten vervol-
gens alles regelen, tot de riolering aan toe. Er zijn geen regels
voor het type bouw, wel moet een groot deel van het perceel
groen blijven.
Graaff: “Bij het buitenleven hoort bijvoorbeeld een bijkeuken. In
het huis waar ze woonden zat een grote pui. Als je daar uit de tuin
naar binnen stapt, dan is je woonkamer vies. Hier kun je in de bij-
keuken je laarzen uittrekken, direct doorlopen naar de douche en
dan naar binnen.” Stenfert: “Ook wilden ze een grote garage met
voor en achter deuren. Hout was ook één van hun startwensen.
Dat past qua uitstraling bij het leven met de natuur.”
Naar aanleiding van gesprekken kwam Open Kaart met drie va-
rianten. Graaff: “Iedere variant had een heel duidelijk thema. Dat
hielp om samen te bepalen: wat is de kern van het ontwerp?
Stel dat je later twintig dingen moet wegbezuinigen, wat moet
er dan in ieder geval blijven? Dat gaf veel structuur en helder-
heid.” Het werd uiteindelijk een combinatie van twee varianten.
Ruimte voor eigen ideeën bleef er ook, zoals het een co-creatie
betaamt. Zo bleef de oranje garagedeur. De opdrachtgevers ko-
men allebei uit de grafische hoek en hebben een liefde voor
kleur. De deur maakt de woning herkenbaar. Graaff: “Ooster-
wold is sowieso een omgeving waar iedereen zijn meest bizarre
bouwsels mag maken. Die garagedeur valt eigenlijk helemaal
niet op in de diversiteit aan woningen.”
TUINGERICHT
Nadat het ontwerp was goedgekeurd, werd er een maquette
gemaakt om samen te bekijken op het bouwperceel. De woning
is duidelijk gericht op de tuin: de L-vormige plattegrond creëert
een beschutte hoek en de woning is aan de tuinzijde open. Aan
de straatzijde zitten juist weinig ramen. Enkele smalle sleuven
met daarachter een te openen raam zorgen voor ventilatie in de
natte ruimtes. Alleen een raam naast de voordeur geeft, dankzij
een glazen binnendeur, een doorkijkje naar de tuin. Ook over
de andere as is een volledig doorkijkje mogelijk. Hiervoor moe-
ten dan wel de schuifdeur van de slaapkamer en de binnendeur
naar de garage opengezet worden. Op de zuidzijde ligt een ter-
ras. Boven de keuken zit de verdiepingsvloer, maar in de eet- en
woonkamer kijken de bewoners in de kap. De eetkamer en de
woonkamer hebben grote ramen met uitzicht op de tuin.
DOUGLAS CONSTRUCTIE
Bij het opgaan van de trap valt de blik op de constructie die van
binnen naar buiten loopt, dwars door een raam. Bovenaan de
trap zit een vierkant raam dat wel voor extra licht zorgt, maar
door de hoge plaatsing toch de privacy van de bewoners zelf en
de buren garandeert. Boven is ruimte gemaakt voor één slaap-
kamer met badkamer. Een langgerekte verkeersruimte geeft
zicht naar beneden. Eventuele uitbreiding van slaapkamers is
eenvoudig, vertelt Stenfert: “De garage loopt tot in de nok, maar
heeft deels een verdiepingsvloer. Die wordt nu gebruikt voor op-
slag en installaties, maar daar kun je relatief makkelijk nog een
extra slaapkamer maken.”
Meest in het oog springend aan de woning is natuurlijk de con-
structie van Douglashout, die binnen en buiten de aandacht
opeist. Stenfert: “Ik herinner mij dat wij aan het sparren waren
over een hoofdrol voor het hout. Als je dat wilt, dan moet de
constructie ook zichtbaar zijn, vonden we. Dat geeft meteen veel
sfeer en karakter. Vanuit dat vertrekpunt zijn we gaan kijken:
28-29-30-31-32_oosterwold.indd 31 16-06-2022 16:18