Pagina 73 van: Bouwwereld #04/2022
73
COLUMN
VVaren we nu echt op volle snelheid richting die ijsschots of gaan we er rakelings langs? Er zijn op dit moment wel erg veel za-ken die de Europese economie kunnen laten haperen, met alle gevolgen van dien. Zijn de signalen van materiaal- en perso-neelstekorten de voorbodes? Ook het capaciteitsgebrek bij de
overheden zorgt ervoor dat procedures langzamer dan gewenst
verlopen. Vertragingen zijn nooit goed voor een bouwproject.
Daarnaast hebben we te maken met te veel werk, maar te wei-
nig personeel, te veel productie, maar te weinig materiaal en
grondstoffen, te veel vraag naar woningen, maar te hoge rente
en bouwkosten. Als je alles bij elkaar optelt kan het toch niet
anders dan dat dit misgaat. Dat de bom barst: het bouwhek blijft
gesloten, want er zijn geen bouwvakkers, geen materialen en er
is geen geld om vandaag aan het werk te gaan.
Excuses voor dit doemdenken, maar wanneer treedt de vertra-
ging op of komen we tot volledige stilstand en zetten we de
projecten in de koelkast?
Je zegt misschien: dat doemdenken is toch helemaal niet no-
dig? Het gaat heel goed met de bouw an sich, ook met ons
bureau. Er is veel werk, ook bij ons, en datzelfde geldt voor
de werkvoorraad. In mijn gesprekken met collega-bureaus en
bouwbedrijven hoor ik de laatste tijd niet anders dan goede be-
richten. Dat zo nu en dan een product later opgeleverd wordt,
dat hoort nu eenmaal bij de huidige tijd en heeft mede te maken
met (half)producten die uit Rusland of Oekraïne afkomstig zijn.
Die zorgen voor schaarste.
Ondanks de stijgende rente worden nog steeds veel wonin-
gen gebouwd en verkocht en lijkt de vraag de komende jaren
onverminderd groot te blijven. Tenders worden nog altijd uitge-
schreven, alle seinen op groen zou je zeggen. Maar toch is er
iets in mij dat zegt dat we voorzichtig aan moeten doen in de
aannames voor de komende periode. Je kunt hier enigszins op
anticiperen, dat zal ieder bedrijf op zijn eigen wijze doen, maar
toch blijft het erg lastig. Na het opheffen van de laatste corona-
DOEMDENKEN
maatregelen nam het aantal nieuwe opdrachten nog verder toe,
maar toen was het geld nog enigszins goedkoop. Dit is nu snel
aan het veranderen.
De oorlog in Oekraïne zorgt ervoor dat schaarste aan sommige
grondstoffen ontstaat en producten duurder worden. De stij-
gende energieprijzen versterken deze ontwikkeling alleen maar.
Er zijn geen winnaars in deze oorlog. Het is een regelrechte
ramp met heel veel slachtoffers over de hele wereld. Los van de
economische impact, heeft de oorlog directe concrete impact
op veel wereldburgers. Bijvoorbeeld in de Afrikaanse landen
waar graanproducten vanuit Oekraïne de maaltijd moeten com-
plementeren. Een bizarre toestand, ook voor Oekraïne zelf, van
waaruit al ruim 6 miljoen mensen (23 mei) – bijna een derde van
alle Nederlanders (!) – zijn gevlucht.
De Titanic zou onzinkbaar zijn, een onverwoestbaar schip dat
iedere oceaan zou kunnen bevaren. Iedereen had er vertrou-
wen in. We weten allemaal hoe het is afgelopen. Die ellendige
ijsschots was niet voorzien. Wij gaan uit van onze eigen kracht,
kiezen strategisch op welke projecten we inzetten en zorgen er
daarmee voor dat ons bedrijf weerbaar is om eventuele tegen-
slagen op te vangen. Laten we hopen dat deze ellendige oorlog
snel afgelopen is en de rust terugkeert. Niet voor de economi-
sche effecten ervan, maar voor de Oekraïners. Dat zij maar snel
weer vrede kennen.
IETS IN MIJ DAT ZEGT DAT WE VOORZICHTIG
AAN MOETEN DOEN IN DE AANNAMES
VOOR DE KOMENDE PERIODE
Vincent Ketting,
partner EGM
architecten
73_columnvincentketting.indd 73 16-06-2022 13:39