Pagina 83 van: Bouwwereld #04/2022
83
L
ars van Vianen heeft altijd al een fascinatie voor natuur en
techniek gehad en gelooft dat je de wereld beter begrijpt
via de natuur. Hij ging als kind regelmatig met zijn oma
het bos in. Hij bestudeerde de patronen en nerven van
bladeren, de micro-organismen. Vanuit die persoonlijke drijfveer
ontwikkelde hij bioreceptief beton van gerecyclede reststromen
uit de traditionele betonindustrie, waarvan het golvende patroon
is gebaseerd op vormen in de natuur, in dit geval het spel van
licht en schaduw van de bomen. Het materiaal heeft de potentie
om de aangroei van CO2-absorberende mossen en algen te sti-
muleren, vertelt hij vanuit zijn nieuwe werkplek.
Hij vond deze passende plek in de al vijftien jaar leegstaande
Centrale Markthal in Amsterdam, die momenteel voornamelijk
wordt bevolkt door duiven, plus Scape Agency als eerste huur-
der. De nieuwe eigenaar van dit rijksmonument, de Nationale
Maatschappij tot Behoud, Ontwikkeling en Exploitatie van In-
dustrieel Erfgoed (BOEi) creëert hier een plek voor veel meer
gevestigde bedrijven en startups op culinair, creatief en circulair
gebied.
Hier werkt de meta-designer aan de verdere ontwikkeling van
zijn innovatieve bioreceptieve alternatief voor beton waarbij hij
biotechnologie, materiaalkunde, robotica en de natuur in har-
monie laat samenwerken. Van Vianen probeert daarbij de eco-
logische voetafdruk zowel tijdens productie als in het gebruik te
verlagen. Partners onttrekken de materialen door urban mining
uit de bestaande bouwvoorraad. Die worden gemengd met een
innovatieve binder, samengesteld uit ruwe materialen. Naast het
Fotobijschrift kleur
Architect, designer en materiaalinnovator
Lars van Vianen van Scape Agency
STREAMER
MATERIAALINNOVATOR
gebruik van circulaire materialen en duurzame maakmethoden
wordt het bioreceptieve beton gegoten in speciale 3D-geprinte
mallen van gerecycled plastic. Zowel het materiaal als de mallen
kunnen vervolgens weer gerecycled en veel vaker hergebruikt
worden dan traditionele houten mallen.
VAN GRIJS NAAR GROEN
Het materiaal heeft de potentie om de snelle aangroei van CO2-
en fijnstof-absorberende mossen en algen te stimuleren, ver-
telt hij. Eerder onderzoek laat zien dat mos per vierkante meter
ongeveer evenveel absorbeert als een volwassen boom. Elke
tweede adem die je neemt wordt geproduceerd door algen en
mossen.
Zijn ambitieuze missie is om de gebouwde omgeving te trans-
formeren van grijs naar groen zodat de stad het bos van de
toekomst kan worden. Het sluit aan bij het huidige belang van
gemeenten en overheden om de natuur opnieuw te integreren
in de bebouwde omgeving om de gevolgen van klimaatverande-
ring te verminderen. Mos kan daar op meerdere manieren aan
bijdragen, weet Van Vianen. Mossen zijn een soort veelvraten:
ze halen alle schadelijke stoffen uit de lucht. Ze kunnen tot tien
keer hun eigen gewicht in vocht opnemen en daarmee zorgen
voor waterretentie. De porositeit verbetert de stedelijk akoes-
tiek en de biodiversiteit omdat het ecosystemen creëert voor
kleine dieren en insecten. Tot slot hebben mossen ankertjes die
in tegenstelling tot planten met wortels het materiaal niet kapot
kunnen maken.
VEEL ONTWERPERS ZIJN UITERST CREATIEF ALS HET GAAT
OVER MATERIAALINNOVATIES OF HET OP EEN NIEUWE MANIER
GEBRUIKEN VAN BESTAANDE MATERIALEN. ZO IS MYCELIUM
EEN PERFECT ISOLEREND BOUWMATERIAAL, WORDEN UIT PFAS-
VERVUILDE GROND SCHONE BAKSTENEN GEMAAKT EN LARS VAN
VIANEN VAN SCAPE AGENCY ONTWIKKELDE EEN BIORECEPTIEF
BETON DAT DE AANGROEI VAN CO2-ABSORBERENDE MOSSEN EN
ALGEN STIMULEERT.
TEKST VIVEKA VAN DE VLIET
GROENE GEVELS DIE
VERVUILING ABSORBEREN
82-83-84_materiaalinnovator.indd 83 16-06-2022 15:39