Pagina 84 van: Bouwwereld #04/2022
84
MATERIAALINNOVATOR
Van Vianen was al eerder begonnen met het ontwikkelen van
bioreceptief beton. Scape Agency was een van de winnende
ontwerpbureaus voor het What if Lab: Circulair Stations in op-
dracht van Bureau Spoorbouwmeester, ProRail en NS. De drie
organisaties staan aan de vooravond van de transitie naar een
volledig circulaire bedrijfsvoering in 2050. Hierin spelen het
spoor en de stations in Nederland een belangrijke rol, waarbij de
organisaties streven naar een honderd procent afvalvrije bouw.
Dat willen ze bereiken door zo min mogelijk (vervuilende) ma-
terialen en zoveel mogelijk biobased grondstoffen te gebruiken.
Scape Agency creëerde het ‘Bioreceptieve Station’ waarin be-
tonnen dwarsliggers zijn verwerkt tot modulaire bouwelemen-
ten met oppervlakken die vatbaar zijn voor de groei van micro-
organismen zoals mossen, korstmossen en algen. De eerste
resultaten zijn tijdens Dutch Design Week 2020 getoond.
Zo kunnen treinreizigers in de toekomst hopelijk over een leng-
te van kilometers uit de ramen van de treincoupés kijken naar
de keer- en geluidswanden die als een groen landschap voorbij-
trekken. Terwijl de micro-organismen intussen CO2 absorberen
en zo actief bijdragen aan de opname van vervuiling.
BIORECEPTIEVE BETONNEN GEVELPANELEN
“Materiaalontwikkeling duurt net zo lang als de realisatie van
een gebouw van ontwerp tot oplevering”, zegt Van Vianen. Zo
doet Scape Agency langdurig onderzoek om het materiaal te
verbeteren en de productie op te schalen. Ook is hij het bio-
receptieve materiaal aan het doortesten in samenwerking met
TNO, binnen een innovatieprogramma gericht op emissieloos
bouwen.
Daarnaast ontwikkelt hij lichtgewicht biobased varianten voor
architectonische toepassingen. Zo kunnen grijze gevels worden
getransformeerd in groene noordgevels die ontworpen zijn voor
de aangroei van mossen die geen irrigatie nodig hebben. Maar
ook denkt Van Vianen aan geluidswallen, wanden onder brug-
gen en kadewanden. “Op dit soort oppervlakken, die voorheen
niet bijdroegen aan de hoeveelheid groen in de stad, kan ik de
bioreceptieve betonnen gevelpanelen toepassen zodat er een
regeneratief landschap ontstaat”, zegt de materiaalinnovator
over zijn bijdrage aan een groenere toekomst.
Van Vianen werkt samen met een multidisciplinair netwerk van
kunstenaars, ontwerpers, ingenieurs en wetenschappers. Ook
Scape Foundation draagt daaraan bij. “Ik wil met deze stichting
bruggen slaan tussen onderzoekers, ontwerpers en ontwikke-
laars. Door middel van open source projecten, onderzoek, data
en tools hoop ik samen duurzame en toekomstbestendige eco-
systemen te creëren, een bloeiende groene stad.” n
1 Bioreceptieve
Stations voor NS,
Spoorbouwmeester
en ProRail.
2 Onderzoek naar
de combinatie van
biobased bouwma-
terialen (compressed
earth) en fytoremedi-
atie, voor onder meer
Staatsbosbeheer en
Rijkswaterstaat. Met
deze technologie
kunnen vervuilde
braakliggende terrei-
nen op een natuur-
lijke wijze worden
gesaneerd, terwijl de
biodiversiteit wordt
versterkt.
3 In het lab cultiveert
Scape Agency algen
en mossen.
1
2
3
82-83-84_materiaalinnovator.indd 84 16-06-2022 15:39