75
SCHUIVENDE
GLASGEVELS VOOR
DE GENERAAL
VANUIT DE ZEVENTIEN LAGEN HOGE WOONTOREN DE GENERAAL IN RIJSWIJK
KUN JE OVER DE STAD NAAR DE ZEE EN HET STRAND KIJKEN. DAT VROEG OM
GLAZEN GEVELS, ZO VERTELT ARCHITECT EN BOUWTECHNOLOOG ROBERT PLATJE
VAN MEI ARCHITECTS AND PLANNERS. NIET ZOMAAR EEN GEVELSYSTEEM, MAAR
GROTE VERTICAAL SCHUIVENDE RAMEN UIT DE CRUISESCHEEPSBOUW.
ROBUUST, INDUSTRIEEL EN GOED PASSEND BIJ DE LOFTACHTIGE
WONINGTYPOLOGIE VAN DE APPARTEMENTEN.
TEKST ING. JOSINE CRONE FOTO’S OSSIP VAN DUIVENBODE, JOSINE CRONE
De jackblock kan-
toortoren vóór de
transformatie naar
192 woningen.
PROJECT TRANSFORMATIE
I
n Rijswijk is de voormalige kantoortoren De Generaal uit
1966 getransformeerd tot wooncomplex. Het was het
eerste gebouw in Nederland dat volgens de jackblock-me-
thode door de HBM naar ontwerp van Lucas Niemeijer ar-
chitecten is opgetrokken. Of eigenlijk opgeduwd, want bij jack-
block werden complete verdiepingen op het maaiveld gebouwd
en met vijzels (jacks) opgedrukt. Onder de balken van de beton-
nen vloeren werden stalen kolommen geplaatst. Ondanks de
voordelen, zoals het zonder kranen en steigers bouwen, werd
het systeem nog geen tien keer in Nederland toegepast. Nade-
len waren er namelijk ook. Zo zijn alle verdiepingen hetzelfde.
Verder is de variatie in geveloplossingen zeer beperkt, omdat er
hoge betonnen borstweringen werden toegepast. Deze gaven
de bouwlagen voldoende stijfheid om ze op te vijzelen. Bij De
Generaal zijn deze borstweringen gesloopt voor het verkrijgen
van de gewenste transparante schil. Dat was een enorme klus,
die een paar maanden heeft geduurd. De borstweringen zijn
afgezaagd en met een kraan naar beneden getakeld.
VOORGESPANNEN KERN
Ook het sloopwerk in de kern was uitdagend. De kern is relatief
groot, namelijk 7,7 bij 25,7 meter en bijna helemaal gesloten.
Om de nieuwe woningen goed te kunnen ontsluiten, waren op
iedere verdieping doorbraken in de kern nodig voor voordeuren.
Bij het jackblock-systeem is dit een probleem. De stabiliteits-
kern bestaat namelijk uit massieve betonblokken, die tijdens
het vijzelen werden geplaatst. Sommige dragen nog het keur-
74-75-76-77-78_projectjosine.indd 75 27-08-21 11:14
