Pagina 81 van: Bouwwereld #05/2022
81
PROJECT NIEUWBOUW
V
anaf de Enneüs Heermabrug, bij de entree van het
Steigereiland op Amsterdam IJburg, lijkt het even of
er links in het water van het Buiten-IJ een cruise-
schip is aangemeerd. Bij nader inzien blijkt het blin-
kende gevaarte het Sluishuis, dat deze zomer is opgeleverd. Vier
vleugels met appartementen boven een plint met voorzieningen
omarmen een hof met speel- en verblijfsruimten aan een bin-
nenhaventje. Een verrassende en boeiende omgeving om te
wonen en recreëren
POORT NAAR HET BUITEN-IJ
Het gesloten woonblok met oplopende vleugels rond een bin-
nenhof, is een typologie die BIG vaak en met veel succes toe-
past, bijvoorbeeld in de woongebouwen 8-house in Kopenha-
gen, AARhus in Arhus en VIA 57 West in New York. Totaal nieuw
in het Sluishuis is het openbreken van het gesloten bouwblok
door de noordhoek eruit te snijden, en wel in twee schuine lijnen
over de onderste acht niveaus. Een idee van Dirk Peters van de
Nederlandse co-architect Barcode: “De opening van die hoek
versterkt relatie met het water, er ontstaat een poort tussen het
binnenhof en het Buiten-IJ.” Zowel Bjarke Ingels van het Deen-
se BIG als Dirk Peters van het Rotterdamse Barcode architects
verzekeren dat het ontwerp tot en met het VO een echte copro-
ductie is geweest, waarbij gelijkwaardig is opgetrokken.
Uit de maximale bouwenvelop van 100 bij 100 bij 36 meter is
ook aan de zijde van IJburg een schuine hap genomen, zodat de
twee vleugels aan die zijde trapsgewijs aflopen en aansluiten bij
de lagere bebouwing. Twee watervaltrappen lopen vanaf maai-
veld tot het dakterras, ze zijn op bepaalde uren publiek toegan-
kelijk. Bjarke Ingels: “Richting de stad knielt het gebouw neer
om bezoekers uit te nodigen om het dak te beklimmen en te
genieten van het panoramische uitzicht op de nieuwe wijken
aan het IJ. Richting het Buiten-IJ rijst het gebouw op uit het
water en vormt een gigantische poort voor schepen om binnen
te varen en aan te meren.”
RUGGENGRAAT DRAAGT UITKRAGINGEN
Toen de tender van de gemeente Amsterdam, waarin duurzaam-
heid en kwaliteit centraal stonden, in 2016 werd gewonnen
door de combinatie van VORM, BESIX RED , BIG en Barcode,
moesten de architecten samen met Van Rossum Raadgevende
Ingenieurs nog uitzoeken en berekenen hoe de twee uitkragen-
de vleugels gerealiseerd konden worden.
Dirk Peters: “Het meest bijzondere van dit project is de inten-
sieve wisselwerking met de constructeur en de uitvoerder om
ons concept van de uitkragende vleugels te kunnen realiseren.
Doorsnede uitkra-
gende gevel op
niveau 5. (Tekening
Barcode Architects)
+ 17000
verdieping 5
94.21°
23
-41
210
130
23
90°
450
790
Dat is zo complex, daar hebben we misschien wel zes second
opinions over ingewonnen.”
De twee vleugels richting het Buiten-IJ kragen 50 meter uit. Om
die enorme uitkraging kolomloos te kunnen realiseren, is een
constructie bedacht met een zogenaamde ruggengraat midden
in de twee vleugels. In de parkeerkelder begint die ruggengraat
die bestaat uit twee betonnen corridorwanden met een dikte
van 45 cm elk. De wanden lopen schuin op vanaf niveau -1.
Ze raken elkaar aan de binnenzijde van het Sluishuis op de 5e
verdieping, en aan de buitenkant op de 9e verdieping. De con-
structeurs van Van Rossum ontwierpen de ruggengraat als een
enorm betonnen H-profiel. Bovenaan de ruggengraat fungeert
de 10e verdiepingsvloer als trekflens en aan de onderzijde loopt
een drukflens schuin op van de begane grond tot de 9e verdie-
ping. Die schuine onderwand heeft op elke verdieping drie grote
vensters, voor een raam in de middengang en ter weerszijden
daarvan een raam voor de appartementen. Peters: “Samen met
de constructeur hebben we de positionering van de toegangs-
deuren van de woningen in de corridorwanden bepaald. Die
moesten niet allemaal recht boven elkaar komen in verband met
het krachtenverloop in de wand. Aan de enorme betonnen schijf
hangen de vloeren en wanden van de appartementen. Ook in
nauwe samenspraak met constructeur zijn de afmetingen en
positionering bepaald van de van de ramen in de schuine wan-
den, die dan weer wel op een lijn zitten.”
De twee uitkragende delen raken elkaar in de punt over twee
bouwlagen, de 9e en 10e verdieping. Dirk Peters: “We hebben
gekozen voor een tweelaagse ontmoeting in plaats van een
eenlaagse. Dat heeft een pragmatische maar vooral een esthe-
tische reden. Het moet eruitzien als een coupure in een dikke
laag. Dat moest niet te dun ogen op de hoek.”
78-79-80-81-82-83-84-85-86-87_sluishuis.indd 81 25-08-2022 14:42