Pagina 83 van: Bouwwereld #06/2022
83
G
ebaggerd zeeslib, dat is toch een glibberig en zelfs
vieze en vervuilde drab? En kan je met deze on-
werkbare – want zout bevattende – klei eigenlijk
wel keramische tegels of servies maken? Zo klin-
ken de (voor-) oordelen en associaties. Maar alle scepsis ten
spijt, de twee vasthoudende en onderzoekende ontwerpers, de
zussen Lotte Dekker en Gieke van Lon van Studio Humade,
bewijzen dat er wel degelijk duurzame keramische producten
van kunnen worden vervaardigd. En heel esthetische bovendien.
Als verantwoordelijke ontwerpers die de wereld een beetje be-
ter willen maken, bedenken deze ontwerpers hoe ze kunnen
bijdragen aan het verduurzamen van de productie binnen de ke-
ramische industrie en zo hun footprint zo klein mogelijk kunnen
maken. Dus geen klei uit Duitsland halen als we binnen hand-
bereik geschikte materialen bezitten en ook geen porselein uit
China laten verschepen.
KLEIRIJPERIJ
Humade zoekt naar circulaire lokale materialen, duurzamere pro-
ductieprocessen en zo min mogelijk afval. Het vond een oplossing
voor een groot probleem waarmee Nederland kampt: door men-
selijk ingrijpen heeft onze noordkust in de loop van de tijd haar
natuurlijke evenwicht verloren. Dit vormt een bedreiging voor zo-
wel de biodiversiteit van de lokale natuur als de doorgang van de
havens. Hierdoor moet alleen al in het Noord-Groningse Eems-
Dollardgebied jaarlijks zeven miljoen ton aan opgehoopt slib
worden weggebaggerd. Slib, dat weer terug in zee wordt gestort,
opnieuw aanslibt, en zo gaat het kringetje voortdurend rond. Dat
Fotobijschrift kleur
De zussen Gieke van Lon en Lotte Dekker
van Studio Humade.
STREAMER
MATERIAALINNOVATOR
moet anders, vonden de twee keramiekliefhebbers. Ze stuitten
op de ‘Pilot kleirijperij’, een initiatief dat in een serie bassins zo
groot als voetbalvelden in Noord-Groningen, onderzocht heeft
of zeeslib door rijping aan land gebruikt kan worden. Bijvoor-
beeld voor het versterken van de lokale dijken en het ophogen
van de inklinkende landbouwgrond. Zo werd in elk bassin een
andere samenstelling van het zeeslib en een andere methode
toegepast, waaronder omploegen, drainage of het toevoegen
van een laag zeekraal dat het zout aan het slib onttrekt. Ook
zochten ze voor het project ‘Eems Dollard ED2050’ – waarin de
overheid, de provincie Groningen, Rijkswaterstaat, baggeraars
Boskalis, Van Oord en Arcadis en onderzoeksbureau EcoShape
deelnemen – naar andere haalbare en innovatieve toepassin-
gen van slib.
300 RECEPTUREN
En daar doet Humade haar intrede. Voor hun project ‘Linking
Elements’ doen de twee zussen sinds 2019 onderzoek naar
een andere toepassing van het grote overschot aan gebaggerd
zeeslib afkomstig uit de kleirijperij.
Humade wist de waarde van dit drabbige materiaal ten volle te
benutten. Daar ging een lang proces van lezen, research, experi-
ment, en het zoeken naar de juiste samenwerkingen aan vooraf.
Uiteindelijk ontwikkelden zij zeker driehonderd recepturen. “Uit-
gaande van minimaal 2/3 slib verrijkt met 1/3 van een andere
lokale grondstof of afvalstroom, bevat een van die recepten bij-
voorbeeld zeeslib gemengd met glaspoeder, een fijn residu dat
achterblijft in de filters nadat glas industrieel is gerecycled. Het
VEEL ONTWERPERS ZIJN UITERST CREATIEF ALS
HET GAAT OVER MATERIAALINNOVATIES OF HET OP
EEN NIEUWE MANIER GEBRUIKEN VAN BESTAANDE
MATERIALEN. ZO IS MYCELIUM EEN PERFECT
ISOLEREND BOUWMATERIAAL, WORDEN UIT PFAS-
VERVUILDE GROND SCHONE BAKSTENEN GEMAAKT
EN MAAKT HUMADE KERAMISCHE (GEVEL-)
PRODUCTEN MET GEBAGGERD ZEESLIB.
TEKST VIVEKA VAN DE VLIET
KERAMIEK VAN
GEBAGGERD ZEESLIB
82-83-84_materiaalinnovator.indd 83 29-09-2022 15:06