Pagina 48 van: Bouwwereld #1 2017
Ter Steege Bouw Vastgoed transformeert het voormalige indu
strieterrein Indië in Almelo tot een woongebied. De industriële
historie van het 23 ha grote gebied blijft daarbij duidelijk herken
baar. Met name langs het zogenaamde Kalverstraatje blijven
oude gevels behouden. Voor een deel als een soort tuinmuur,
voor een deel als historische zijgevel voor nieuwbouw en voor
een deel als getransformeerde gebouwen. De Spoelerij valt
deels in de categorie van getransformeerde gebouwen.
Beltman Architecten maakte voor De Spoelerij een ontwerp
waarbij de oude gebogen sheddaken van de industriële hal
werden hergebruikt als dak voor de woningen. Door om en om
een stramien van de vijf daken te slopen ontstaan twee binnen
straten, waarmee de woningen konden worden ontsloten. De
woningen hebben allemaal een gelijke oriëntatie, met de hoge
noordgevel als voorgevel en de tuin op het zuiden.
Schaaldak gesloopt
“In het ontwerp bleef het bestaande dak intact. Dan moet je dus
onder een bestaande constructie bouwen. Dat betekent dat je
met lichte materialen moet werken of alle materialen onder de
bestaande kap moet schuiven. Ook moet je het dak helemaal
inpakken om dat te isoleren. Daarnaast moeten hele delen van
de spanten, balken en kolommen worden ingepakt om koude
bruggen te voorkomen. Dan zie je er dus weinig meer van te
rug”, vertelt Rudy Weghorst, adjunctdirecteur van Ter Steege
Bouw Vastgoed Hardenberg. “Daarom hebben we gekeken of
we de betonnen daken weg konden halen. Volgens de construc
teur kon dat en de sloper durfde dat ook wel aan. De schaal
daken waren ook maar 60 mm dik. Door doordacht weg te knip
pen, konden de daken worden weggehaald zonder schade aan
de balken en de kolommen. Wel ontstaat daar natuurlijk een
ruwe kant met blootliggende wapening. Die hebben we behan
deld en afgedekt met aluminium kappen.” Voor het overige is er
zo min mogelijk gedaan aan de betonconstructie.
Tussen betonconstructie
De woningen zijn vervolgens tussen de betonconstructie ge
bouwd. “De oude betonkolommen staan deels in de spouw van
de woningscheidende wanden. Die spouw hebben we extra
breed gemaakt. We hebben nog gekeken of we sprongen in de
wanden zouden maken, maar dat was niet zinvol in de platte
grond en ook wel lastig. Je komt de kolom en de boog overal
steeds tegen.” Vanwege benodigde ruimte in de plattegrond zijn
de woningen iets verschoven ten opzichte van het betonstra
mien. De voorgevel is bijna strak achter de bestaande betonnen
balk geplaatst. De ramen van de bovenverdieping liggen zelfs
deels achter die balk, zodat ook van binnenuit de historie wordt
ervaren. Aan de achterzijde is de gevel juist verder naar achte
ren geplaatst, zodat de nieuwe bakgoot strak onder de beton
nen balk is gelegen. Om dat mogelijk te maken was de hele
betonconstructie van tevoren digitaal in 3D ingemeten en in
Revit ingevoerd. “Het is een constructie uit de jaren zestig.
Meten is weten. We wilden niet onaangenaam verrast worden
door grote toleranties in de bestaande constructie, maar uitein
delijk bleek dat maar heel weinig te zijn.”
Dakconstructie
De daken van de woningen sluiten zo aan op de betonnen bo
gen dat die bogen er deels bovenuit steken. Tussen de bogen
zijn met dakdozen gesegmenteerde daken gemaakt. Die zijn
1 // De betonnen schalen zijn gesloopt, zodat alleen de spantconstructie
overbleef. 2 // De voorgevels van de ene rij zien uit op de achtertuinen
van de andere rij. 3 // De betonnen balken lopen door voor de
voorgevels. Doordat ze voor een hoog raam langslopen, zijn ze ook van
binnenuit zichtbaar.
48 // Bouwwereld
// Project transformatie
1
2
3
46-47-48-49-50-51_transformatiespoelerij.indd 48 12-01-17 09:42