Pagina 11 van: Bouwwereld #1 2020
11
Project nieuwbouw
met een in het werk gestorte kelder- en beganegrondvloer. In
de kelder staan overigens geen auto’s, maar is er plek voor 275
fietsen. Wie met auto komt parkeert onder een grote luifel, die
voorzien is van pv-panelen. Deze leveren voldoende elektra op
voor het laden van elektrische auto’s en voor de gebouwgebon-
den voorzieningen.
Risico’s ondeRkennen
Projectleider Sander Kok van bouwbedrijf J.P. van Eesteren ver-
telt: “We zijn ooit begonnen met een houten gebouw op een
landgoed. En als je kijkt wat bouwen in hout nu voor impact
heeft, dan is dat enorm, omdat houtbouw is meegegaan met de
trend van de markt. Het is een voorbeeld voor de huidige opga-
ve, terwijl het jaren geleden is bedacht. De voordelen voor het
milieu zijn onmiskenbaar. Nadelen zijn er ook en vereisen dat je
risico’s tijdig onderkent en dat je maatregelen treft, zoals voor de
vochtregulatie van het hout.”
elektRisch hijsen van keRn
In tegenstelling tot veel andere gebouwen haalt dit gebouw zijn
stabiliteit uit een kern van hout in plaats van beton. De 200 mm
dikke wandschijven van CLT kwamen uit één stuk op het werk,
met een maximale lengte van 16,5 meter voor vier verdiepingen.
De kernwanden van de hoogste toren bestaan in de hoogte uit
twee delen. Ondanks de afmetingen bleef het gewicht beperkt
tot circa 5 ton, ongeveer een vijfde van dat van zijn betonnen
equivalent. Dat gaf de mogelijkheid om met veel lichter mate-
rieel te werken dan bij werken met beton nodig is. “Met vier
hijsbewegingen van de elektrische kraan stond er een vier ver-
diepingen hoge stabiliteitskern. Dat is ongekend en heb ik nooit
eerder gezien. Als ik dat zou vertalen naar beton, dan heb je
acht vrachtwagens nodig, tegenover twee wagens voor het hout
nu. Uiteindelijk heb je zestien zware hijsbewegingen nodig voor
beton en nu maar vier. In alle discussies die we voeren rondom
stikstof begrijpt iedereen dat dit een hele duurzame manier van
bouwen is”, aldus Kok.
Wanden koppelen
De montage van de wandschijven tot één stijve kern was vooral
een kwestie van schroeven. Maar de uitdaging lag in de koppe-
ling van de houten kern met de betonnen kern in de kelder. Voor
het overdragen van die krachten uit de kern zijn stalen platen
van 1 bij 1 meter ingelaten in de houten wanden. De platen
zijn met circa 150 doken gekoppeld aan de kernwanden om de
krachten over te dragen naar de betonnen kern in de kelder en
de funderingspalen.
T
ussen de bomen van Landgoed De Reehorst in Drie-
bergen-Rijsenburg staat het nieuwe kantoor van
Triodos Bank. Ondanks de landschappelijke ligging
is het zeer goed bereikbaar per trein via het naast-
gelegen station Driebergen-Zeist. Een unieke plek voor een
volstrekt uniek kantoor, dat ruim vóór de ingebruikname al tot
‘Kantoorgebouw van het jaar 2019’ is uitgeroepen. Dat komt
niet alleen door de bijzondere vormgeving, maar ook door het
houten casco. De opmars van hout als constructief bouwmate-
riaal lijkt niet meer te stuiten. Het heeft de wind in de rug door
de stikstofcrisis en de noodzaak van het terugdringen van de
CO2-uitstoot. De gestroomlijnde Triodos Bank naar ontwerp van
RAU architecten komt precies op tijd om te tonen wat mogelijk
is en waar nog leerpunten zitten.
cRoss laminated timbeR
In dit kantoorgebouw is een opvallende rol weggelegd voor CLT
(cross laminated timber) als basis voor de meer dan 20 meter
hoge stabiliteitskernen en voor alle verdiepingsvloeren. Verder
zijn er 338 gelamineerde vurenhouten spanten toegepast die
uitwaaieren rondom de middenzone van de drie torens. Door
de houten lattenplafonds tussen de spanten ontstaat het effect
van sporen onder een paddenstoelhoed. De drie druppelvor-
mige gebouwdelen bestaan uit twee, drie en vijf verdiepingen.
Deze zijn op de begane grond met elkaar verbonden door een
zone met een stalen tafelconstructie en echte constructief dra-
gende Douglas boomstammen.
ciRculaiR en Remontabel
Er is zoveel mogelijk gebruikgemaakt van prefab bouwdelen.
Dat scheelde veel transport van materiaal en mensen, hetgeen
belangrijk was vanwege het bouwen in de Ecologische Hoofd-
structuur en om de ambities van circulair bouwen waar te ma-
ken. Dit gebouw is namelijk niet alleen demontabel, maar ook
remontabel: het kan na het einde van de levensduur uit elkaar
worden geschroefd en weer (in delen) worden opgebouwd op
een andere plek. Alle informatie is vastgelegd in het materialen-
paspoort Madaster, waardoor een tweede leven van de gebruik-
te materialen veel waarschijnlijker wordt. Alleen de kelder is tra-
ditioneel van beton. Deze is uitgevoerd met holle prefab wanden
Het gebouw Haalt zijn stabiliteit uit
een kern van Hout in plaats van beton
1 en 2 De stabiliteit
van iedere toren
komt uit een mas-
siefhouten kern, die
is opgebouwd uit
200 mm dikke wand-
schijven van CLT.
3 Detail van het
vijflaagse CLT voor
de kern.
08-09-10-11-12-13-14-15_triodos.indd 11 06-02-20 15:17