Pagina 47 van: Bouwwereld #1 2020

KKlokkenluiders stellen iets aan de kaak wat naar hun idee bre-de aandacht verdient. Dat gebeurt niet altijd in diplomatieke bewoordingen en roept regelmatig ergernis op omdat dergelij-ke berichten vaak eerst intern gericht zijn, maar toch naar bui-ten lekken. Ergernis ontstaat zeker als betrokkenen zich door de bewoordingen aangevallen voelen of in hun goede naam
aangetast. Dat is contraproductief en niet het doel van de klok-

kenluider. Het gaat immers om de inhoud en niet om de ver-

pakking. Toch is het een goed voornemen voor 2020 om nog

zorgvuldiger verpakkingsmateriaal te gebruiken.

Volgens de statuten van ERB richt de stichting zich onder

meer op onafhankelijke kennisbevordering over (bouw)techni-

sche regelgeving. ERB heeft daarbij geen winstoogmerk. In de

praktijk kan dit leiden tot ongevraagde adviezen met klokken-

luidersfunctie. We bespreken er een aantal.

Het Bouwbesluit 2012 werd pas van kracht nadat via een zo-

genoemd Veegbesluit de maatschappelijke consequenties van

het oorspronkelijke besluit waren bijgevijld. Dankzij een aantal

klokkenluiders.

De Wet kwaliteitsborging (Wkb) is door de Tweede Kamer van

amendementen voorzien. Er is unaniem een motie aangeno-

men om ervoor te zorgen dat erkende technische goedkeu-

ringen voor tachtig procent van de handelingen aanwezig zijn

om de risico’s op bouwfouten voor onder meer opdrachtgevers,

bouwers en toeleveranciers te minimaliseren. Bijkomend voor-

deel is dat het kwaliteitsborgingssysteem betaalbaar wordt en

bevoegde gezagen zich kunnen concentreren op de echte risi-

co’s van niet voldoen aan de regelgeving. Het is nog niet zover,

maar er blijven klokken beieren.

Bij promotie van documenten met een onjuiste of onvolledige

toepassing van de regelgeving met het doel die documenten

landelijk toe te passen, wordt een signaal naar bevoegde in-

stanties afgegeven die documenten niet als onderlegger te

gebruiken voor hun bestuurlijke besluiten. Dat kunnen (ont-

werp)normbladen zijn, maar ook documenten die in opdracht

van brancheorganisaties of overkoepelende gremia zijn opge-

47

KLOKKENLUIDERS
steld. Tweede Kamerleden worden van informatie voorzien als

wetgeving tot stand dreigt te komen waarvoor onvoldoende

(wetenschappelijke) aanleiding is of waarvan de maatschappe-

lijke consequenties onvoldoende zijn doordacht. Ook het om-

gekeerde komt voor, namelijk dat voorstellen voor wetgeving

worden afgewezen, omdat daarvoor niet-overtuigende argu-

menten zijn aandragen. Dit speelt op dit moment rond het ge-

schikt zijn van de gebouwde omgeving voor mensen met een

functiebeperking, bij circulair bouwen en de onderzoekplicht

voor breedplaatvloeren.

Ook adviezen rond een bepaalde casus kunnen uitgroeien tot

een bericht met klokkenluidersfunctie. Als voorbeeld noem

ik industriewijken met gebouwen dicht op elkaar, waarbij in

het verleden onvoldoende aandacht was voor brandoverslag.

Alsnog voldoen aan de eisen voor bestaande bouw leidt tot

disproportionele maatregelen als sloop en herbouw van de in-

dustrieterreinen. Het bevoegd gezag mag daarom de gebou-

wen binnen een stratenpatroon als één brandcompartiment

beschouwen en het afbrandscenario daarvoor accepteren. Met

de vergunningverlening in het verleden is dit de facto toege-

staan.

Bij dit soort ERB-activiteiten met een klokkenluidersfunctie is

kennis van de regelgeving en haar achtergronden de drijfveer.

Onvoldoende kennis leidt tot grote lasten en kosten die ook

nog eens kunnen toenemen als juristen erbij betrokken ra-

ken. Dat leidt lang niet altijd tot oplossingen waar techneuten

zich in herkennen. Het credo zou moeten zijn dat kennisver-

breding van de bouwregelgeving voor alle betrokkenen een

must is, wil de Wkb niet uitmonden in drama’s rond confl ict-

beheersing.

DE WKB MOET NIET UITMONDEN IN DRAMA’S
ROND CONFLICTBEHEERSING

Dr. ir. N.P.M.
Scholten
Senior expert bij
Expertisecentrum
Regelgeving Bouw

COLUMN

47_columnnicoscholten.indd 47 05-02-20 16:47