Pagina 62 van: Bouwwereld #11 2017
Toch is hier nog een grote omslag te
maken. In welke mate accepteert een
gebruiker of eigenaar tweedehands ma-
terialen in zijn gebouw? Hoe behouden
producten na gebruik hun kwaliteit, zodat
deze hoogwaardig te hergebruiken zijn.
En hoe maken we hergebruik betaalbaar,
wanneer arbeidsuren duur zijn en herge-
bruik nog arbeidsintensief is? Kunnen we
een monitoringsysteem bedenken voor
constructieonderdelen, zodat deze na
gebruik veilig te hergebruiken zijn in een
nieuw gebouw? Waardoor de regelgeving
op gebied van constructies verantwoord
gewijzigd kan worden?
Tijdelijke rechtbank Amsterdam
Een praktijkvoorbeeld van circulair bou-
wen is de nieuwbouw van de tijdelijke
rechtbank in Amsterdam, waar ook
LBP|SIGHT bij betrokken was. Belangrijk
selectiecriterium van de opdrachtgever
was het voorkomen van afval en het
maximaliseren van de restwaarde van het
gebouw. Hier was dit een extra waardevol
criterium vanwege het tijdelijke karakter
van het gebouw, tot de definitieve nieuw-
bouw op de locatie van de oorspronke-
lijke rechtbank gereed is.
Ondanks het tijdelijke karakter werden
hoge eisen gesteld aan de representativi-
teit, het gebruikscomfort en de veiligheid.
Een goed hergebruik van het gebouw na
de tijdelijke gebruiksperiode wordt daar-
mee nog essentiëler. Zo zijn de vloer-
elementen op maat gemaakt en voorzien
van een speciale verbinding waarmee
ze in het staalskelet worden vastgebout.
Ook bij de knopen van de staalconstruc-
tie is rekening gehouden met de- en
hermontage. De prefab betonnen dozen
voor de cellen kunnen hergebruikt wor-
den als kelders. De gevelbekleding van
doek is eenvoudig te hergebruiken of te
recyclen. Ook is na afloop van de ge-
bruiksperiode het gebouw in zijn geheel
herbruikbaar op een andere locatie.
Daarnaast is tijdens het ontwerpproces
gezocht naar zoveel mogelijk gebruik
van donormaterialen. Zo komen de cel-
deuren in de tijdelijke rechtbank uit een
oude gevangenis.
Ambitie stellen
Circulair bouwen blijft een veelomvat-
tende term, een grote kapstok waaraan
heel veel opgehangen kan worden. Door
het gegeven praktische stappenplan
wordt het eenvoudiger concrete ambities
te definiëren bij een project. Er kan een
ambitiekader worden gemaakt, passend
bij de opgave, het doel en de wensen.
Een adviseur kan daarbij goed richting
geven. Er zijn (vooralsnog) geen instru-
menten die het totale begrip circulair
bouwen kunnen kwalificeren. Maar wel
Interieurbeelden van de tijdelijke rechtbank in Amsterdam. (Foto’s: Jannes Linders)
instrumenten die daarbij kunnen onder-
steunen.
En verder
Grondstofbronnen zijn eindig en dat ein-
de is niet heel ver weg. We moeten be-
seffen dat we onze verantwoordelijkheid
moeten nemen en bij het ontwikkelen van
een gebouw anders met materialen om-
gaan. Er zijn inmiddels goede voorbeel-
den en inspirerende alternatieven. Ook
wordt met het stellen van een grenswaar-
de aan de milieuprestatie van een ge-
bouw (MPG) per 1 januari 2018 weer een
stap voorwaarts gezet.
Toch is er nog een lange weg te gaan en
zijn er diverse hobbels te overwinnen. Er
zullen financiële of wettelijke prikkels
nodig zijn om de massa te bewegen, er is
onderzoek nodig en behoefte aan nog
meer geslaagde voorbeelden. Maar we
kunnen niet anders dan concluderen dat
verantwoord en toekomstbestendig bou-
wen op dit moment niet meer kan zonder
circulariteit in iedere ontwikkeling cen-
traal te stellen.
Circulair bouwen blijft een grote kapstok waaraan heel
veel opgehangen kan worden
Raadgevend ingenieursbureau
LBP|SIGHT stelt regelmatig zijn kennis en
ervaring beschikbaar qua bouwfysica,
bouwakoestiek en brandveiligheid. Reac-
ties: [email protected] of [email protected]
62 // Bouwwereld
// Bouwfysica
60-61-62_libp.indd 62 02-11-17 16:31