Pagina 28 van: Bouwwereld #12 2018
Liggend storten
De gebouwen die in Duitsland en Zwitserland gerealiseerd zijn met glasschuimbeton,
zijn traditioneel bekist en zien er daardoor uit als gewoon beton. Voor de Nederlandse
introductie van dit type beton was het streven echter om de kwaliteiten en mogelijk
heden van het materiaal ten volle te benutten, ten dienste van de architectonische
vorm waarbij wanden en dak gelijk moesten zijn. Omdat het dak in situ moest worden
gestort, werd besloten om de wanden net als het dak liggend te storten en dat net als
het dak op locatie te doen. Door ze liggend te storten zouden ze op dezelfde manier
kunnen worden afgewerkt als het dak. Door dat op locatie te doen hoefden de wanden
alleen maar rechtop te worden gezet, waarna het dak ertegenaan kon worden gestort.
Experimenten
Glasschuimbeton is geen regulier product en vereist dus een eigen productiestroom in
de betoncentrale. De vier wanden zijn dan ook op één dag gestort. Daar gingen diver
se experimenten aan vooraf. Het eerste experiment was veelbelovend. De brokken
glasschuim kwamen toen spontaan bovendrijven in de kist en met een cementlaag
daaroverheen gaf het een verrassend en aantrekkelijk effect. Daar zagen de betrokken
partijen de kans om zichtbaar te maken
dat het geen gewoon beton was maar
glasschuimbeton. Ook was het een goe
de en eenvoudige manier om het ruwe
uiterlijk te bereiken dat passend was op
deze natuurlocatie.
Bij een tweede experiment, op locatie
gestort, was het mengsel echter heel
homogeen. “Danko Baschura was daarbij
en legde ons uit dat het mengsel perfect
was. Maar wij wilden dat juist niet.”
“Het bleek dat in onze eerste test het
mengsel instabieler was door imperfecte
menging. We hebben toen samen met
Danko Baschura en Frank van Hoks
bergen gezocht naar een manier om het
mengsel wel stabiel te houden, maar toch
het opdrijven van de brokken glasschuim
te vergemakkelijken. Daarvoor is bij de
echte stort maximaal water en plastifi
ceerder toegevoegd, binnen de grenzen
van behoud van de druksterkte en water
dichtheid.”
Bij deze echte stort was het mengsel
precies goed, maar was na het afreien het
oppervlak toch te glad. Uiteindelijk was
het de trilnaald die de redding bracht. Die
was nodig om het beton te verdichten,
maar gaf ook het gewenste esthetische
effect, waarop de rest ook zorgvuldig
afgetrild is. Daarbij mochten er ook geen
kraters in het oppervlak ontstaan, want
het was niet de bedoeling dat de wape
ning bloot kwam te liggen of dat er
hemelwater op het dak blijft staan.
Binnenzijde wand
Vanwege het liggend storten was het
idee om de wanden als een afdruk van
het landschap te maken. Zonder meer
storten op de grond was echter niet mo
gelijk vanwege de benodigde maatvast
heid van de gevels en het stellen van de
wapening. Daarvoor was een bekisting
nodig met een houten beplating. Om de
binnenkant een meer ‘natuurlijk’ en tactiel
aanzicht te geven, is in deze bekisting
een dunne laag zand aangebracht, met
daarop een folie. De zandlaag is zo dun
dat er voldoende steun voor de wapening
resteert, maar is toch dik genoeg om de
folie te laten plooien. De wanden hebben
een dikte van 500 mm.
Ramen
Het gebouw is voorzien van twee heel
grote raamsparingen, een deursparing en
een raamsparing in het dak. Vooral de
grote raamsparingen waren kritisch met
het storten van het beton omdat er maar
Het kantoor is alzijdig in het water gelegd.
door de wanden liggend te storten
konden ze op dezelfde manier
worden afgewerkt als het dak
28 // Bouwwereld
// Project nieuwBouw
24-25-26-27-28-29-30-31-32_zierikzee.indd 28 29-11-18 16:06