Pagina 48 van: Bouwwereld #12 2018

Richtlijnen voor metselen met dunne
voegen
Het is duidelijk dat zowel in de normering
als in de beoordelingsrichtlijnen wel aan-
dacht is voor het lijmen van metselwerk,
maar niet specifiek voor het metselen met
dunne voegen. In principe valt deze ver-
werkingsmethode dan ook gewoon onder
het traditioneel metselen en moet de
metselmortel voor dunne voegen dan ook
beoordeeld worden als een traditionele
metselmortel volgens NEN-EN 998-2 en
BRL 1905.
Een aantal hiervoor omschreven speci-
fieke eisen en richtlijnen die van toepas-
sing zijn op het verlijmen van bakstenen
in de gevel, zijn ook zeker van toepassing
op het metselen met dunne voegen.
Deze zijn echter nergens in normen of
richtlijnen vastgelegd. Daarom is het van
belang om deze per project goed te om-
schrijven in het bestek en/of andere uit-
voeringsstukken.

Begrenzing in Europese norm
In het geval van de lijmmortel is er in de
Europese normen NEN-EN 998-2 en de

NEN-EN 1996-1-1 een begrenzing voor de
dikte van de lintvoeg opgenomen van
0,5 mm tot 3 mm. Dit wijkt af van de in de
URL 2826-04 opgenomen dikte van 3 tot
6 mm voor het verlijmen van gevelstenen
en de maximale maat van 5 mm in de
NPR 9096-1-1.
In de NEN-EN 1996-1-1 heeft deze begren-
zing een relatie met de betere eigen-
schappen ten opzichte van metsel mortels,
zoals deze bijvoorbeeld in ver gelijkingen
in de norm zijn vastgelegd. De sterkte van
de lijmmortel, fm, wordt namelijk voor de
berekening van de druksterkte van het
gelijmde metselwerk met de vergelijkin-
gen (3.3) en (3.4) niet gebruikt. Dit bete-
kent dat in het geval de lijmmortelvoeg
dunner is dan 0,5 mm of dikker dan 3 mm,
er niet meer gerekend mag worden met
de uitgangspunten voor gelijmd metsel-
werk in de NEN-EN 1996-1-1.
In het geval van lijmmortel worden er
voor het gelijmde metselwerk ook andere
waardes en variabelen aangehouden
voor het berekenen van schuifsterkte en
buigtreksterkte. In de norm wordt in de
tabellen al snel duidelijk dat de aan te

houden rekenwaardes voor metselwerk
met lijmmortel hoger zijn dan de reken-
waardes voor metselwerk vervaardigd
met mortel voor algemene toepassingen.
Ook in de NPR 9096-1-1 is opgenomen dat
metselwerk met lijmmortel een hogere
buigtreksterkte heeft dan het metselwerk
met een metselmortel. Opgemerkt wordt
dat in NEN-EN 1996-2 voor het verkrijgen
van voldoende duurzame sterkte mini-
mumeisen zijn gesteld aan de afschuif- en
buigtreksterkte van metselwerk. In het
bijzonder bij de toepassing van lijmmortels
bij groep 1 stenen zijn hogere waarden
mogelijk. Het is dan wel noodzakelijk deze
hogere waarden in een bestek als presta-
tie-eis voor te schrijven. De hogere waar-
den voor metselwerk met een lijmmortel
bij aanvullende specificatie, zijn gebaseerd
op de waarde voor fxk1 gelijk aan
0,6 N/mm2, welke hogere waarde in het
bestek behoort te zijn voorgeschreven.

* Hier wordt nog de term ‘maatklasse’
gehanteerd, in de normering inmiddels
vervangen door maattolerantie en maat-
spreiding van de partij bakstenen.

Metselmortel voor dunne voegen
De ontwikkeling van de lijmmortel voor gevelmetselwerk
heeft uiteindelijk geresulteerd in het ontwikkelen van een
metselmortel voor dunne voegen. De belangrijkste reden
daarvoor is dat metselaars de bakstenen best wilden ver-
werken met dunne voegen, maar niet met een lijmpomp
wilden werken.
Voor de toepassing van lijmmortel is wel het gebruik van een
lijmpomp of lijmpistool vereist, omdat een lijmmortel voor
bakstenen niet vloeit. De ontwikkeling van dit materieel heeft
gelukkig niet stilgestaan en momenteel zijn er goede lijm-
pistolen voorhanden. Daarnaast kan een dun-metselmortel
ook met een lijmpistool aangebracht worden.

Gevellijmwerk tot drie keer sterker
Vooral de extra sterkte van het uiteindelijke gevellijmwerk is
een van de voordelen van het lijmen van bakstenen in de
gevel ten opzichte van het metselen met dunne voegen. Ten
opzichte van traditioneel metselwerk neemt de gemiddelde
sterkte van het metselwerk zelfs met een factor 3 toe. De
hogere sterkte van de gelijmde bakstenen kun je construc-
tief benutten in de vorm van grotere overspanningen boven
openingen en slankere gevelconstructies. Het lijmen van
bakstenen heeft verder ook een enorme kwaliteitssprong
voor een bakstenen gevel betekend. De hogere sterkte
resulteert tevens in mogelijkheden om prefab elementen te
maken. De uitbloeiingen in bakstenen gevels zijn daarnaast
aanzienlijk minder bij de toepassing van lijmmortel.

De esthetische uitstraling van de gelijmde gevel wordt door veel

architecten gewaardeerd.

48 // Bouwwereld

// meThoden & Technieken

46-47-48_vekemansover.indd 48 29-11-18 16:11