Onderzoek
Van gewoon metselen kon natuurlijk geen sprake zijn, dan had-
den ze net zo goed glazen bouwstenen kunnen nemen. Om
hieruit te komen hebben de architecten contact opgenomen met
de glasspecialisten van ABT en de TU Delft. Dit heeft geleid tot
een indrukwekkend onderzoeksprogramma om alle mogelijke
problemen die men voorzag een voor een uit de weg te ruimen.
Glasdeskundige prof. Rob Nijsse van ABT zei hierover: “Deze
gevel is een prototype. Alles is anders, zowel qua materiaal als
materieel, proces en inzet van mensen.” Dus toch weer een
prototype. Maar terecht prijst hij de durf van de opdrachtgever
om het benodigde uitgebreide onderzoek te laten doen.
Extreme tolerantie
Ik kan hier onmogelijk diep ingaan op het complete onderzoek,
maar spreek wel mijn bewondering uit over de bereikte extreme
tolerantie waarin de glazen blokken zijn vervaardigd: niet meer
dan +/- 0,25 mm. Met speciaal ontworpen meettafels zijn de
blokken vervolgens nog op maat gesorteerd, zodat binnen elke
laag de toleranties terug werden gebracht tot maximaal 0,1 mm.
Die was nodig om te kunnen werken met een bijzondere, ex-
treem dunne lijm, zodat een vrijwel volmaakte aansluiting tussen
de blokken tot stand kwam. Helaas is dat niet helemaal gelukt
voor de verlijming van de kozijnen in de sparingen.
Bedriegertjes
Waarom lijkt het dan alsof de stijlen en regels van de kozijnspa-
ringen overal gebarsten zijn? Dat is gezichtsbedrog als gevolg
van de spiegelende werking in de glazen stenen. Het optische
verschijnsel is veroorzaakt door het gebruik van 8 mm hoog
transparante MS-polymeerkit voor de in het werk uitgevoerde
verlijming van de prefab kozijnen in de sparingen. Die kit is ge-
krompen en daardoor gescheurd. Het heeft even geduurd voor-
dat collega John Dame en ik dat uitgeknobbeld hadden, want de
‘scheuren’ zouden het goed doen in de Bedriegertjes. Ik zeg
nog maar een keer: lijmen in het werk, doe het niet!
Bronnen
Wind, H.: ‘Historische gevel in Venetiaans kristal’, Bouwwereld,
editie 7/8-2016.
Raaij, M. van: ‘MVRDV heeft traditionele gevel in PC Hooftstraat
verglaasd’, www.architectenweb.nl, 2016-04-20.
Brasser, P.: ‘Pand met glazen gevel onthuld in P.C. Hooftstraat’,
Het Parool, 2016-04-19.
www.mvrdv.nl/projects/crystal-houses, 2016.
www.abt.eu/projecten/crystal-houses-pc-hooftstraat/aspx, 2016.
Eerenbeemt, M. van den: ‘Scheurtjes in geroemde glazen gevel
van Amsterdamse Chanelwinkel’, De Volkskrant, 2017-01-17.
Borren, B.: ‘Scheuren in gevel Chanel’, Het Parool, 2017-01-18.
Een van de zware architraven boven de kozijnen; de ‘scheuren’ zijn te zien in de bovenregel van de kozijnsparing.
62 // Bouwwereld
// Gevels volGens Hendriks
61-62-63_nicohendriks.indd 62 13-02-17 13:45
