Conceptuele architectuur
Het concept zit goed in elkaar. Volgens Jacq. de Brouwer ver-
dwenen steeds meer sculpturale objecten uit het stadssilhouet
van Tilburg. Als antwoord hierop ontwierp hij aan het eind van
de IJzerstraat, die grenst aan het Pieter Vreedeplein, een tien
verdiepingen hoge toren waarin vier grote lofts zijn opgenomen,
boven dubbele hoge plinten met winkelruimte. Dat ziet er goed
uit, maar juist die plinten zijn voor een deel afgewerkt met gra-
nieten panelen. En die vertonen schade, die door een goede
detaillering voorkomen had kunnen worden. De vraag is nu:
letten die conceptuele toparchitecten wel op details zoals de
bevestiging en de bescherming van natuurstenen platen?
Traditionele verankering
Het SBR Handboek ‘Constructieve veiligheid van gevels’ is sa-
mengesteld vanwege diverse ernstige schades aan gevels. In
het hoofdstuk over natuursteengevels worden oplossingen voor
verankeringen gegeven. Een paar essentiële uitgangspunten
zijn de moeite van het vermelden waard. Ik ga hierbij uit van de
traditionele verankering, die in principe ook toepasbaar kan zijn
voor dit project. Bij verticale voegverankeringen worden per
plaat twee typen ankers gebruikt: aan de onderzijde starre
draagankers en aan de bovenzijde afstandhouders, die verticaal
vervormbaar zijn.
Oorzaak en remedie
Bij horizontale verankeringen worden, zoals hier, draagankers
gebruikt. Deze hebben echter uitsluitend betrekking op het
gewicht van de bekleding en de windbelasting. Die speelt in dit
geval nauwelijks een rol. Ook het gewicht van de bekleding kan
nooit de schades veroorzaken die zich hier voordoen. Alles wijst
erop dat er in de loop van de tijd op lage hoogte herhaaldelijk
horizontale belastingen zijn geweest. Hierbij valt te denken aan
lichte maar soms ook zwaardere aanrijdingen. Die hadden voor-
komen kunnen worden door een eenvoudige vangrail, of door
op maaiveldhoogte geen natuursteen toe te passen.
Bronnen
www.dearchitect.nl/projecten/lofttoren-en-woningen-in-tilburg-
door-jacq-de-brouwer
www.architectuur.nl/nieuws/projecten-genomineerd-voor-
neprom-prijs
www.bd.nl/tilburg/pieter-vreedeplein-in-tilburg-krijgt-een-facelift
www.architectuurgidsmiddenbrabant.nl/project/pieter-vreede-
plein
Hendriks, N.A.: ‘Van Goghmuseum: geen werk om in te lijsten’,
Bouwwereld BW07, 2012.
SBR Handboek 620.11: ‘Constructieve veiligheid van gevels’,
SBR, Rotterdam 2011.
Een van de geveldelen met drie stroken natuursteen, die vooral aan de onderzijde schade vertonen.
62 // BouwwerelD
// Gevels volGens Hendriks
61-62-63_nicohendriks.indd 62 07-02-18 15:25
