Pagina 28 van: Bouwwereld #2 2019
De spouwmuur is al meer dan honderd
jaar oud. In 1901 werd in de Woningwet
de spouwmuur voor slaapvertrekken
verplicht en dat werd in de decennia
daarna ook de norm voor de gehele wo-
ning. Vervolgens zie je pas vanaf de jaren
70 dat er isolatie in de spouwmuur ver-
werkt gaat worden. De laatste jaren moet
er zoveel isolatiemateriaal in de spouw
verwerkt worden dat er een discussie is
ontstaan omtrent de grootte van de
luchtspouw en de daaraan gekoppelde
noodzaak van het ventileren van een
buitenspouwblad.
In het Bouwbesluit van 2003 was er nog
sprake van een Rc-waarde voor de gevel
van 2,5 m2.K/W, maar deze is in 2015 al
aangescherpt naar 4,5 m2.K/W. Een
spouwmuur met een Rc-waarde van 2,5
was nog gemakkelijk te realiseren met
een totale dikte van 320 mm, maar dat is
allang niet meer mogelijk in het geval van
een Rc-waarde van 4,5. In dat laatste
geval worden spouwmuren met minerale
wol al snel 365 mm dik en dat zal in de
toekomst bij oplopende Rc-waarden voor
de gevel toenemen tot diktes van onge-
veer 420 mm. Het moge duidelijk zijn dat
dergelijke diktes van de buitengevel
consequenties hebben voor de netto
vloeroppervlaktes in de gebouwen en dat
er dus alles aan gedaan zal worden om
dat effect te beperken, waarbij het venti-
leren van de spouwconstructie zeker aan
de orde gesteld wordt.
Noodzaak
De producenten van metselstenen en de
metselbedrijven zijn er vanuit hun bran-
cheorganisaties heel duidelijk over en
geven aan dat het toepassen van een
luchtspouw noodzakelijk is. Bij de verwer-
king van metselstenen is het zodoende
een noodzaak en hebben de verwerkers
het ook vast laten leggen in de voor hen
van toepassing zijnde uitvoeringsricht-
lijnen. In de BRL 2826 ‘Vervaardiging van
metsel- en lijmwerkconstructies en/of
voegwerk’ wordt in art. 3.4 ‘Spouwmuren,
verankering en spouwbreedte’ het vol-
gende vermeld: “Bij het ontwerp dient
van een dusdanige spouwbreedte te zijn
uitgegaan, dat na het aanbrengen van de
isolatie en na het metselen van de stenen
een restwaarde overblijft van ten minste
20 mm, rekening houdend met specie-
baarden en andere uitstekende onder-
delen (gehakte stenen, e.d.). Dit betekent
dat in de ontwerpfase moet worden uit-
gegaan van een ontwerpspouwbreedte
van 40 mm + isolatiedikte.”
Met de toegestane toleranties in de
bouw, is het over het algemeen ook wen-
selijk dat er met een theoretische maat
van 40 mm voor de luchtspouw ontwor-
pen wordt, zodat het uiteindelijk op de
bouwplaats nog te maken is.
Uitvoeringsrichtlijnen
In de uitvoeringsrichtlijnen URL 2826-01
(art. 5.1.1.) en URL 2826-04 (art. 5.2.1) is
voor spouwmuren het volgende opgeno-
men: “Spouwen van spouwmuren moeten
vrij zijn van lijmmortelresten, steen en
andere ongeregeldheden die een onge-
wenste verbinding tussen beide spouw-
bladen kunnen bewerkstelligen, of de
waterafvoer kunnen belemmeren.”
In het geval van gevellijmwerk wordt over
de ventilatie en vochtafvoer van spouw-
muren (open stootvoegen) vermeld: “De
ventilatie van de spouwen in spouw-
muren moet, ook bij spouwonderbrekin-
gen, zijn gewaarborgd. Om een goede
Wel of geen
geventileerde
spouwmuur?
Moet er achter gevelmetselwerk een spouw aangebracht
worden? Hoe groot moet deze zijn en moet deze niet,
zwak, of sterk geventileerd worden? Vragen die in ver-
schil lende fasen van een project aan de orde komen en
waar geen eenduidig antwoord op gegeven wordt door
de verschillende branches en betreende leveranciers.
28 // BOUWWERELD
TEKST EN BEELD STEFFIE VAN WIJLICK (ADVIESBUREAU VEKEMANS) EN HARRIE VEKEMANS
(MADE CENTER – METSELWERK KENNISCENTRUM)
1
28-29-30_vekemans.indd 28 05-02-19 12:06