Pagina 12 van: Bouwwereld #2 2020
12
POST UTRECHT
nieuwe entrees
Aan de Oudegracht is op de plaats van de oude expeditie en
het gesloopte transformatorhuis voor de telefooncentrale een
nieuwbouwblok gerealiseerd met veel glas en twee entrees naar
de winkels. Ook in de oudbouw zijn twee nieuwe entreepuien
gekomen voor twee nieuwe winkels aan de Oudegracht. Aan
de zijde van de Neude is een extra entree gemaakt naar de fiet-
senstalling in het souterrain. De expeditie van de winkels gaat
via een verdiepte entree aan de Drakenburgstraat. Aan de Pot-
terstraat tenslotte, zijn twee nieuwe entrees gemaakt naar een
supermarkt in het souterrain en naar een café-restaurant op de
bel etage, die gelijkvloers toegang geeft tot de hoge hal.
licht en doorzicht in de hAl
Wanneer je vanaf de nieuwe entree aan de Potterstraat de trap
oploopt, kun je via nieuwe vensters de binnengevel van de hal
met het rijkswapen al zien. Dat is mogelijk doordat in de kopge-
vels van de voorheen zo gesloten hal nieuwe vensters gemaakt
zijn. Op de eerste ontwerptekeningen is nog te zien dat de ar-
chitecten de drie bogen geheel wilden openen, maar dat was
vanuit monumentenoogpunt een stap te ver. Vermeesch: “Nu
zijn er grote vierkante vlakken letterlijk uit de muren gezaagd,
maar wel zo zorgvuldig, dat het hele strakke kaders om het glas
vormt.” Kellerhuis vult aan: “Het licht komt niet meer alleen van
boven in de hal, maar ook van opzij. Als je vanuit de hoofdentree
de hal inloopt, zie je rechts het licht vanuit het café vanaf de
Potterstraat en links vanuit de hal met de roltrappen naar de
bibliotheek.” Ook naar het Laboratorium en de afdeling Reizen,
ter weerszijden van de hoofdentree, zijn visuele en fysieke ver-
bindingen gemaakt.
Aan de zijde van de hoofdentree is langs hal is een soort kloos-
tergang gemaakt, zodat je tijdens evenementen in de hal, er-
omheen kunt lopen naar de andere functies in het gebouw. De
nieuwe doorgangen zijn strak vormgegeven rechthoekige wit-
gestucte kaders met een aluminium bies.
In de nissen aan overzijde zijn tijdschriften en kranten onderge-
bracht. De wanden daarachter zijn helaas gesloten, daar zijn de
winkelruimtes aan de Oudegracht.
instAllAties en verlichting
De hal zelf is weinig veranderd: Kellerhuis: “Dit is zo’n gewel-
dige ruimte, die moet je in haar kwaliteit en schoonheid zoveel
mogelijk behouden. Sterker nog, door doorzichten hebben
we deze ruimte vanuit meerdere kanten ervaarbaar gemaakt,
op de begane grond en de 1e verdieping.” Met verplaatsbaar
meubilair, akoestische panelen en tapijten kan de ruimte op di-
verse manieren worden ingedeeld, zodat de hal voor verschil-
lende doeleinden kan worden gebruikt. Klimaat installaties zijn
onzichtbaar. Vermeesch: “Architect Crouwel had al een prima
ventilatiesysteem ontworpen, via perforaties in het metselwerk,
in de bogen en in de kopgevels. Daarvan maken we nu ook ge-
bruik. Tussen de omgangen en nissen op begane grond en de
verdiepingsvloer zit een 3 meter hoge ruimte, waar vroeger de
vele kabels van de telefooncentrale doorliepen. Die ruimte biedt
ruimschoots plaats aan alle leidingen van de installaties. Het kli-
maat blijft toch iets minder dan de overige ruimtes, ’s winters
iets kouder en ’s zomers iets warmer.” Ook de akoestiek is niet
perfect: “De ruimte heeft een kerkachtige nagalm, waardoor die
minder geschikt is als auditorium. Wel hebben we op de rond-
gang akoestische voorzieningen aangebracht.”
Opvallende toevoegingen in de hal zijn de drie strakke armatu-
ren met cirkelvormige lichtlijnen die in de hal hangen. De licht-
sterkte en hoogte van deze armaturen kan men aanpassen aan
de hoeveelheid daglicht en aan het gebruik van de hal. Boven
de glaskoepel van de hal zijn er leds aangebracht, die van kleur-
toon kunnen veranderen.
ontsluiting bibliotheek
Het doorzicht naar de lichte hal met de roltrappen, moet de be-
zoeker automatisch die richting op lokken. Aan de kant van de
Neude, boven de ingang van de fietsenstalling, is in deze ruimte
een houten tribunetrap gemaakt voor circa 60 personen. Opval-
lend is ook het grote lichtkunstwerk (5 x 5 meter) van Jop Vis-
sers Vorstenbosch. Voor de vensters bij de roltrap verspreiden
bonte plexiglas lamellen gekleurd licht, naar binnen en, in het
donker, naar buiten. De titel van het kunstwerk is: ‘Monument
voor het digitaal falen’, dat lijkt heel toepasselijk voor een biblio-
theek met 163.000 boeken, maar het is wel overduidelijk dat
deze bibliotheek veel meer wil zijn dan een boekentempel.
In deze vleugel van het gebouw zijn enorme doorbraken ge-
maakt voor de vides en de roltrappen. Drie roltrappen zigzag-
gen door de ruimte tot aan de derde verdieping. Ook kan men
gebruik maken van liften, de oude traptorens op de hoeken (t/m
tweede verdieping), en twee nieuwe trappen naar de derde ver-
dieping.
jeugdbibliotheek
Op de eerste verdieping is de kinderafdeling, aan de Neudekant
een vleugel voor 0-8 jaar met een verdiepte voorleesruimte en
daarboven een entresol met atelier. Kellerhuis: “Door de grote
vrije hoogte konden we in een aantal ruimten insteekvloeren
maken of podiumelementen toevoegen. Zo kun je de ruimtebe-
A: auditorium. C:
collectie. E: hoofd
entree. F: filmzaal.
H: horeca. K: kan
toor. L: laboratorium.
M: multifunctionele
hal. P: podium. R: re
ceptie. S: studieplek.
T: tribune. V: verga
deren. W: winkel. Z:
collegezaal.
A
K K
S
S
3
2
1
0
Z H
V
V
C
C
C
C
C
C
W
W
W
W
W
W
M
T
C E L V
H
W
W
C
K
P
R F
C C
08-09-10-11-12-13-14-15-16-17_neudeutrecht.indd 12 26-03-20 15:22