Pagina 64 van: Bouwwereld #02/2022
64
J
oris van der Zanden is een meester in de demontage,
(her-)bouw en restauratie van houten constructies. Hij
richtte in 2011 Bouw- en Restauratiebedrijf Zandenbouw,
daarvoor werkte hij als werkvoorbereider bij verschillende
aannemers. In 2016 voltooide hij de opleiding restauratieprofes-
sional. Het bedrijf telt inmiddels 15 medewerkers, waaronder 8
timmerlieden. Ook zijn er vaak meerdere leerlingen in opleiding
bij Zandenbouw. “We vinden het belangrijk om onze kennis door
te geven en nieuwe vakmensen op te leiden. Je hebt zelf toch
ook ooit kansen gekregen om het vak in de praktijk te leren”, ver-
telt Van der Zanden aan een enorme tafel in een van de zalen
van Kasteel Croy in Aarle-Rixtel. Zandenbouw heeft de beletage
van het kasteel gerestaureerd. Het kasteel is nu een bedrijfsver-
Joris van der Zanden
bij het minigebint in
het Kostershuisje in
Nuenen. (Foto Jac-
queline Knudsen)
1
4
zamelgebouw en Zandenbouw is er zelf met haar kantoor sinds
twee jaar gevestigd.
Behalve restauraties en monumentenonderhoud verplaatst Zan-
denbouw historische houten schuren en verricht incidenteel ook
nieuwbouw, zoals de Zestien Eikenschuur in Berlicum. Het over-
grote deel van de werkzaamheden doet het bedrijf in opdracht
van overheid en instellingen, zoals gemeentes, parochies, Staats-
bosbeheer of Brabants Landschap. De overige 30 procent van de
opdrachten is voor particulieren. Erg trots is Joris van der Zanden
op de restauratie van het kostershuisje in Nuenen.
KOSTERSHUISJE NUENEN
Tussen het kerkje en de pastorie van Nuenen, bekend van de
schilderijen van Vincent van Gogh die er woonde in de jaren
1883-85, staat het Kostershuisje. Het is in 2018 gerestaureerd
door Zandenbouw voor een particuliere opdrachtgever. Vooraf-
gaand aan de restauratie bracht bouwhistorisch onderzoek en-
kele bijzondere dingen aan het licht. “Dit huisje bestond in oor-
sprong zelfs uit twee huisjes, die later zijn samengevoegd. De
huidige stenen bouw gaat terug tot circa 1740, maar de kern
is waarschijnlijk veel ouder en bestond uit houtskeletbouw met
lemen muren. Eeuwenlang woonden en werkten hier wevers.
In de 20e eeuw woonde er een kosteres, sindsdien wordt het
pandje het kostershuisje genoemd. In 2018 besloot de nieuwe
eigenaar het huisje te restaureren en te bestemmen tot bed and
breakfast”, vertelt Van der Zanden. Vele bouwsporen laten een
lange geschiedenis zien, het houtskelet met lemen wanden en
de dakconstructie zijn daarbij de oudste onderdelen. “Het huisje
bevat het kleinste gebintconstructie die ik ooit gezien heb, het
heeft precies dezelfde houten onderdelen maar alle afmetingen
zijn de helft van de gebinten die ik tot nu toe hebt gerestaureerd,”
verzekert Van der Zanden.
RECUPERATIEHOUT
Uniek is het rookkanaal dat uit takken en leem is opgebouwd.
Zandenbouw restaureerde het en het is nu zichtbaar gemaakt
door een glasopening in het plafond. Op het plafond is verlichting
aangebracht die de kap verlicht. Op meer plekken heeft architect
John van Lierop doorkijkjes ontworpen. Daardoor is de mooie
houten constructie beter zichtbaar en het heeft kleine huisje een
grotere ruimtelijkheid gekregen. “We hebben enkele daksporen
en het dakbeschot helemaal moeten vervangen, daarvoor hebben
we recuperatiehout gebruikt. De aangevulde sporen zijn met een
dissel bewerkt en de hanebalken met pen-en-gat verbindingen
bevestigd. Ook de plafonds en kozijnen zijn gerestaureerd. De ori-
ginele houten onderdelen zijn met oude technieken en materialen
MATERIAALMEESTER
63-64-65-66-67_materiaalmeester.indd 64 10-03-2022 18:20