Pagina 10 van: Bouwwereld #4 2018
Sommige verouderde kantoren zijn beter geschikt voor een
tweede leven dan andere. Bij de verbouwing van de Knoop
kazerne was de ligging naast Utrecht CS superieur, maar het
betonnen casco zorgde wel voor hoofdbrekens. Dat had alles
te maken met de vrije verdiepingshoogte van slechts 2,85 m en
met de ruimtelijke en constructieve aansluitingen van de oud
bouw op een atrium en een nieuwbouwvolume. Door de locatie
leende de Knoopkazerne zich goed voor een herontwikkeling
tot meervoudig bruikbaar rijkskantoor. In de eerste plaats voor
de belastingdienst, maar andere rijksdiensten kunnen er ook
gebruik van maken. Naast 1.100 werkplekken voor 1.700 ambte
naren en 75 gastwerkplekken is een compleet vergadercentrum
gerealiseerd voor 1.000 deelnemers. Dit programma paste niet
in het twaalf lagen hoge gebouw, dat daarvoor is uitgebreid aan
de stationszijde. Het DBFMOcontract voor dit rijksverzamel
kantoor is verworven door het consortium R Creators, bestaande
uit Strukton Integrale Projecten en Facilicom PPS Contracten. De
architecten cepezed (gebouw), Fokkema en Partners (interieur)
en Rijnboutt (stedenbouwkundige inpassing) ontwierpen het
complex en Strukton Worksphere, Ballast Nedam en Facilicom
Bedrijfsdiensten voerden het uit.
Nurks gebouw
Architect Ronald Schleurholts van cepezed: “Wij hebben met ons
ontwerp ingezet op een goed hergebruik van het bestaande
gebouw met een nuchtere aanpak. Zo hebben we een heldere
keuze gemaakt om het vergadercentrum niet in de oudbouw
onder te brengen. De verdiepingshoogte is namelijk veel te krap
voor vergaderzalen, dat ging gewoon niet. Voor de kantoor
ruimten was het al heel lastig. De oudbouw was een somber,
nurks gebouw met veel hoekverdraaiingen, dichte gevels en
diepe vloervelden. Toch moet je bij een transformatie zo’n ge
bouw leren waarderen en gaan omarmen. Juist in die karakteris
tieke hoekverdraaiingen en sprongen in het bouwvolume bleek
de sleutel te zitten. De structuur van brute betonkolommen
hebben we zorgvuldig behouden. De grillige vorm van het casco
hebben we vereenvoudigd en strakker getrokken door met de
nieuwe glazen gevel de hoekverdraaiingen af te vlakken. Daar
door zijn er tussen casco en schil vides en een atrium ontstaan.
De grote openheid en de vele zichtbare verbindingen die we
hebben gemaakt, zijn de drager van het plan. Vanuit ieder punt
langs het atrium zie je de Domtoren.”
Uitbreiding met congrescentrum
Van de oudbouw is driekwart blijven staan. Enkele hoeken zijn
gesloopt ten behoeve van de stedelijke verbindingen. Naast de
oudbouw is het nieuwe congrescentrum met een staalskelet
gebouwd. Dit heeft een grotendeels rechthoekige vorm en is
acht lagen hoog. Met een vrije verdiepingshoogte van 3,20 m
komen drie lagen met vergaderruimte in de nieuwbouw precies
overeen met vier kantoorverdiepingen in de oudbouw. Een groot
glazen atrium verbindt beide bouwdelen. Dubbele trappen hui
zen en liften staan op de overgang van oud naar nieuw. De bo
venste laag van het congrescentrum heeft een vrije hoogte van
5 m. Hier zijn de grootste vergaderzalen tot 125 m2 te vinden.
Rigide vorm benutten
De Knoopkazerne is gebouwd in 1989 maar zag er 20 jaar ouder
uit. Dat kwam vooral door de brute betonnen draagstructuur met
achtkantige kolommen. Op die kolommen konden aan alle zij
10 // Bouwwereld
// state of the art
0m 20m10m
0m 20m
0m 2m
3
4
31 42
0m 2m
0m 20m
0m 20m
Plattegrond zesde verdieping
1 centraal atrium
2 pauzeplein
3 vergaderruimte
4 kantoorruimte
1 werkplekken gasten
2 restaurant
3 pauzeplein
4 vergaderruimte
5 kantoorruimte
6 installatiekelder
Taatsraam atrium
1 atriumwand van doorvalveilig glas
2 komgreep ten behoeve van openen spuiluik
3 spuiluik van ingesealde steenwoldekens om een kern van 40 mm multiplex,
afgewerkt met geperforeerd stalen zetwerk
4 taatsscharnier, in spuiluik
1
2
3
4
4
1
5
2
6
3
06-07-08-09-10-11-12-13-14-15_stateoftheart.indd 10 09-04-18 13:05