tal kolommen lopen de betonnen voeten in een trompetvorm tot
onder in de drielaagse fietsenstalling onder het plein. Voor het
verzinken van de stalen kolommen is de methode van ‘de dub
bele dip’ toegepast, waarbij eerst het ene eind van de kolom en
daarna het andere einde in het verzinkbad werd gedompeld.
Semi-monocoque
In eerste instantie was het de bedoeling om de overkapping tra
ditioneel uit te voeren met een hexagonaal patroon van stalen
balken van circa 1,5 meter hoog. In dat stramien lukte het echter
niet om de ronde sparingen voldoende groot te maken en het
hele patroon zou dan nog weer moeten worden bekleed, vertelde
Ruben Smittenaar van Royal HaskoningDHV tijdens een excursie
van Bouwen met Staal. De constructeur stapte daarom over op
een monocoque constructie, waarbij de huid zelf dragend is. Het
is in dit geval een semimonocoque omdat de huid aan de binnen
zijde wel versterkt is met ribben, met name om de drukkrachten
op te vangen in de relatief dunne platen van de huid.
De huid bestaat grotendeels uit platen van 6 mm dik en een
Ector Hoogstad Architecten tekende voor het ontwerp van de
overkapping van Stationsplein Oost in Utrecht, die meer moest
worden dan een luifel voor de hoofdentree van Hoog Catharijne.
De overkapping moest op 25 meter hoogte boven het plein
komen, zo was voorgeschreven. Ector Hoogstad Architecten
koos voor een iconische vorm met een op zichzelf staande
richtingloze vorm en zo min mogelijk details. Dat leidde tot een
stalen kap met ronde vormen die zijn ingevuld met ETFElucht
kussendaken. Ondanks de grote hoogte moet de kap wel
comfort bieden. Uit berekeningen blijkt dat de regen er wel ver
onder kan slaan, maar dat wel altijd een droge route te vinden is,
en dat ook de windhinder binnen acceptabele grenzen blijft.
De overkapping beslaat in totaal zo’n 3600 m2, binnen maximale
maten van 68 x 72 meter. In de constructie zijn 49 ronde sparin
gen met luchtkussendaken opgenomen met een doorsnede van
7,2 meter. De kapconstructie zelf is 1,7 meter hoog en wordt
gedragen door slechts zeven momentvast ingeklemde kolom
men. Die zijn vanaf 3 meter boven maaiveld uitgevoerd in ver
zinkt en gecoat staal; daaronder is beton gebruikt. Van een aan
Het Stationsplein Oost in Utrecht heeft een overkapping gekregen
van luchtkussens in stalen ringen. de gehele staalconstructie
is als monocoque uitgevoerd met een dragende stalen huid.
Geprefabriceerde onderdelen zijn in het werk aan elkaar gelast.
Iconische kap
met dragende
stalen huid
De kap moest meer zijn dan
een luifel voor de entree van
Hoog Catharijne.
25
Project nieuwBouw //tekstProductie Henk wind // FotograFie BUitinG StaalcOnStrUctie en Henk wind //tekenwerk Henk HeUSinkveld
Bouwwereld //
24-25-26-27_buiting.indd 25 09-04-18 13:06
