Pagina 60 van: Bouwwereld #4 2020
60
GROeNe GeVeLs
voorbeeld het leidingwerk goed te kunnen integreren. groen
heeft steeds meer niet alleen een esthetische, maar ook een
technische functie.”
de koninklijke ginkel groep onderhoudt meer dan 200 groene
wanden in nederland, waarbij het atrium van Ema het ‘para-
depaardje’ is, zegt hij. okra maakte het ontwerp, ginkel deed
de engineering (“het moet esthetisch kloppen maar het gaat
ook om maakbaarheid en beheersbaarheid: is het te onder-
houden?”) en is de komende 20 jaar verantwoordelijk voor het
onderhoud van zowel de groene binnengevel als de daktuinen
en het omliggende groen, dat één doorlopend landschappelijk
lint vormt. “als er in de engineering fouten worden gemaakt dan
achtervolgt dat je de hele periode als je verantwoordelijk bent
voor onderhoud en vervanging.” de groene gevel van Ema is
een technisch hoogstandje: verticale modules van 1 meter bij
60 centimeter met waterdoorlatende lagen erin, zijn gevuld met
een steenwolsubstraat die als gevelelementen aan een op-
hangrail aan de betonnen kern van het gebouw hangen. in de
spouw erachter loopt een leidingnet, om de meter zit een drup-
pelslang voor water en vloeibare voeding. sensoren in de wand
meten temperatuur en luchtvochtigheid. “je moet heel fijnmazig
kunnen sturen. de temperatuur op 60 meter hoogte is heel an-
ders dan op niveau 0. de basisinstelling moet je goed hebben,
dan hoef je alleen te acteren op incidenten.”
aaN hET iNfuus
je haalt de planten erg uit hun natuurlijke habitat, zegt van de
werken. “we plagen ze enorm door ze verticaal aan een infuus
te zetten in een systeempje van 60 millimeter dik.” de keuze
aan variëteiten is dus belangrijk: “geen vetplanten, die hebben
zwaar blad met veel vocht en breken snel af. varen-achtigen
gaan goed. Er is niet veel direct daglicht, wel daglichtlampen.
de planten moeten elkaar niet beconcurreren of verstikken.
niet teveel loof, maar ze moeten wel groeikracht hebben: na
de snoei moeten ze snel terug groeien zodat je geen kale plek-
ken krijgt.” ook hier is vier keer per jaar snoeien het minimum
“en omdat dit in een atrium zit moet je goed overleggen met de
gebruiker; dat er niet net een evenement is als jij daar in een
gondel bezig bent.”
WETENschaPPElijkE DaTa
verticaal groen is kostbaar in aanleg en onderhoud, zegt ook
walter van de werken. “maar van een trend verandert dit in een
must have. je hebt die groene longen nodig in een stad, ik denk
dat het alleen maar toeneemt. ik verwacht dat er steeds meer
wetenschappelijke data los komen: wat gebeurt er met de tem-
peratuur, met het fijnstof, met de stikstofconcentratie als ik zo’n
groene wand neerzet? wat is wetenschappelijk gezien de waar-
de voor het klimaat? welke plantsoort geeft welk effect? hoe
kun je dat inzetten in de stad? kunnen we planten gaan kweken
die hier bij uitstek geschikt voor zijn? het kost wat, maar wat het
mensen brengt en oplevert, is nauwelijks te meten. ik hoor van
mijn collega’s die het groen onderhouden, dat gebruikers enorm
onder de indruk zijn van zo’n groen element, en zich er prettiger
door voelen. als mensen daar enthousiast over zijn dan doet het
wat met de sfeer en dat heeft impact, maar dat is niet in geld
uit te drukken.” landschapsarchitect timo cents (arcadis): “de
discussie over wat groen oplevert aan geluk en werkplezier en
het afvangen van co2 is natuurlijk nauwelijks mogelijk. het is
duidelijk: zulk groen vraagt om een hoge investering. maar ik
weet ook al: het vastgoed dat straks op het groen van won-
derwoods uitkijkt, krijgt zeker meerwaarde door dat groene uit-
zicht.” theo reesink: “zo’n groene gevel zorgt voor biodiversiteit.
de planten trekken allerlei andere diertjes aan. de buren naast
onze gevel in arnhem zagen ineens een havik in hun tuin.” n
European Medicines
Agency Amsterdam.
Ontwerp RVB, MVSA
Architects, OKRA
landschapsarchi-
tecten. Onder de
groensegmenten
zijn rvs-goten
aangebracht om het
overtollige water
af te vangen. Foto
Josine Crone.
56-57-58-59-60-61_groenegevels.indd 60 05-06-20 09:55