Pagina 56 van: Bouwwereld #5 2018
1 // De oude gevel van beton met gietijzeren en stalen ramen was na
langdurige verwaarlozing in een zeer slechte staat. 2 // Boven op het
herstelde Eiffelgebouw staat nu een glazen skylobby op de plaats van het
waterbassin. 3 // In de publiektoegankelijke passage is de historie van
Sphinx afgebeeld op tegeltableaus.
voormalig klooster, waaraan de Penitentenpoort nog herinnert.
Naast deze poort is aan de voorzijde van de 120 meter lange
fabrieks passage de Pathébioscoop gebouwd. De oude passage
doet nu dienst als vluchtgang voor de zalen en is overdag pu
bliek toegankelijk. Dit overblijfsel van de oude tunnelovens is
aan de Eiffelzijde voorzien van glazen puien terwijl de andere
zijde over de gehele lengte en hoogte is betegeld. Op dit
grootste tegel tableau van Nederland is de historie van Sphinx
afgebeeld.
Functieloos herstel
Bij de start van de planvorming was de nieuwe functie nog niet
bekend en zette de WOM Belvédère, opdrachtgever en eige
naar van dit kolossale complex, in op functieloos cascoherstel.
Het gebouw verkeerde na bijna tien jaar leegstand in slechte
bouwkundige staat en was toe aan grondig herstel. De toekom
stige bewoners waren nog niet bekend, dus moest het Eiffelge
bouw aantrekkelijk, toegankelijk en duurzaam worden gemaakt
voor veelzijdig gebruik. Pas na een dergelijke herstelbeurt kon
het 190 meter lange en 33 meter hoge monument interessant
zijn voor gebruikers. De tender werd gewonnen door Braaksma
& Roos Architectenbureau. Het feit dat De Eiffel een beschermd
rijksmonument is, stelde veel voorwaarden aan de keuze van
oplossingen. Architect Olivier Graeven van Braaksma & Roos:
“In het biedboek stond maar weinig over de technische staat
van het casco. In de praktijk bleek dat Welstand er bovenop zat
en forse eisen stelde in relatie tot behoud, zonder veel ruimte te
bieden aan de architect voor vernieuwing van de gevel.”
Monumentaal beton
Graeven: “De eerste opgave was om het gebouw lucht en wa
terdicht, toegankelijk en veilig te maken. Er werd nog geen ther
mische isolatie gevraagd, maar dat hebben we wel onderzocht.
Een dilemma was: ga je het gebouw aan de buitenkant inpakken
of aan de binnenkant? In beide gevallen zou er een deel van de
historische constructies uit het zicht verdwijnen. De vloeren
liepen door tot in de gevels en vormden forse koudebruggen.
Daarom zou alleen het vervangen van de gemetselde gevel
vullingen tussen de vloeren niet werken. Een glazen wand als
thermische schil aan de binnenzijde zou het uiterlijk sparen,
maar dan blijf je zitten met het continue proces van onderhoud
en herstel aan de kwetsbare buitenzijde.”
Buitenisolatie
Daarom is na 1,5 jaar overleg met de Rijksdienst voor het Cultu
reel Erfgoed en Monumentenzorg van de Gemeente Maastricht
toch gekozen voor een buitenisolatiesysteem. Aan de buiten
zijde is een 150 mm dikke isolatielaag aangebracht waarin de
de oude passage doet nu
dienst als vluchtgang voor
de zalen en is overdag
publiek toegankelijk
56 // Bouwwereld
// Project transformatie
1
2
3
54-55-56-57-58-59_transformatie.indd 56 04-05-18 09:37